İş hayatına adım atan herkesin aklından kesinlikle “ne vakit emekli olacağım” sorusu en az bir kez geçer.
Emeklilik, insanların çalışma gücü ve yeteneklerini yitirip, çalışma hayatından ayrılmalarıyla gelir kaynaklarının ortadan kalkması üzerine kazandıkları haktır.
Emeklilik sayesinde, prim ya da kesenek ödeyen işçi, memur ya da bağımsız çalışanların yasayla belirlenmiş bir mühlet sonunda işten ayrılarak, bir hizmet karşılığı olmaksızın aylık alması sağlanır.
Ömrünün en verimli periyotlarını ülkesine, milletine ve insanlığa hizmet etmekle geçiren emekli vatandaşlarımız için her yıl 28 Haziran – 4 Temmuz tarihleri ortası Emekliler Haftası, Mustafa Kemal Atatürk‘ün emekliye ayrıldığı tarih olan 30 Haziran ise Emekliler Günü olarak kutlanıyor.
Peki emekli olmak nasıl ortaya çıktı? İşte tarihçesi…
Emekliliğin tarihçesi
Yaşlılara ve sakatlanarak artık toplum içindeki fonksiyonunu yerine getiremeyenlere bakma eğilimi tarih öncesi vakitlerde, hatta neandertal toplumlarda bile vardı.
Anne babaya hürmetin birçok din tarafından telkin edilmesi, aile içi iş kısmında yaşlılara daha kelam temelli, ve müşavere istikameti ağır basan vazifeler düşmesi de çok yaygın olgulardır. “Süt hakkı” üzere kavramlar bir çeşit emeklilik gibisi oluşumdur.
Roma’da başladı
Emekliliğin birinci devlet eliyle kurala bağlanması Augustus devrinde savaşçılara emeklilik halinde omuştur. Roma devletinin bu yüzden fazla yükümlülük altına girmesinin sonunda yıkımına sebep olduğu sav edilir.
Daha sonra kabile üyelerinin bakımı (8.yüzyıl, Irlanda), gazilerin bakımı (1593, İngiltere), kilise rahiplerinin dul kalan eşlerinin emekliliği (1645, Almanya), öğretmenlerin emekliliği (1667, Almanya), Otto von Bismarck tarafından başlatılan devlet garantili, ve her mevzudaki çalışanları kapsayan yaşlılık ve malüllük sigortası (1889), yaşlılık sigortası (1908, İngiltere) üzere tarihi gelişmeler gelir.
