Akdeniz Ses Haber - Son Güncel Haber
Pazar, Haziran 22, 2025
  • Login
  • Ana Sayfa
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Magazin
  • Otomobil
  • Siyaset
  • Spor
  • Sağlık
No Result
View All Result
Akdeniz Ses Haber - Son Güncel Haber
No Result
View All Result

Büyük Kırgız yazar Cengiz Aytmatov’un 14’üncü ölüm yıldönümü

by admin
17 Haziran 2022
in Spor
250 2
0
Share on FacebookShare on Twitter

176 lisana çevrilen ve 128 ülkede yayınlanan yapıtlarıyla halkını dünyaya tanıtan Kırgız müellif, devlet adamı, diplomat, gazeteci, büyük düşünür ve Türk dünyasının ortak değeri Cengiz Aytmatov, vefatının 14’üncü yılında yad ediliyor.

Kırgız edebiyatının yanı sıra Rus ve Türk edebiyatında da önde gelen isimlerden biri olan Aytmatov, devlet adamı Törekul Aytmatov ile Tatar asıllı tiyatro sanatkarı ve öğretmen Nagima Aytmatov’un çocuğu olarak 12 Aralık 1928’de dünyaya geldi.

Kırgızistan’ın Talas bölgesinin Şeker köyünde doğan usta muharrir, okul hayatına 1935’te Rusçayı da öğrendiği Moskova’daki bir Sovyet okulunda başladı.

Aytmatov, babasının 1937’de tutuklanması ve bir yıl sonra kurşuna dizilmesiyle, bilge bir bayan olan babaannesi Ayıkman Hanım tarafından Manas Destanı’ndan kıssalar anlatılarak büyütüldü.

Eğitimine, 1938’de taşındıkları Kirovskoye’deki Rus yatılı bölge okulunda devam eden müellif, ailesinin geçim problemi nedeniyle küçük yaşta çalışmaya başladı.

Rusça öğretmenliği yaptı

Cengiz Aytmatov, şimdi 14 yaşındayken vergi tahsildarlığı, tarım makinelerinin sayımı, Rusça öğretmenliği üzere işlerde çalıştı.

İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra 1946’da ailesiyle Cambul’a taşınan ve burada Veteriner Teknik Okuluna giren Aytmatov, bu okuldan birincilikle, 1948’de girdiği Frunze Tarım Enstitüsünden 1953’te onur derecesiyle mezun oldu.

Usta edebiyatçı, müelliflik mesleğine Moskova’da başlarken, 1952’de kaleme aldığı “Gazeteci Cyuda” isimli hikayede, savaş sonrası açlık ve sefalet çeken Japon çocuklarının ömürlerini ele aldı.

Enstitü yıllarında kent gazetelerinde muhabir olarak misyon yapmaya ve köşe yazıları yazmaya başlayan Aytmatov, 1953-1956’da Kırgızistan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü’nde de kıdemli hayvancılık uzmanı olarak çalıştı.

Kırgızistan’ın folklorik öykülerini çağdaş edebiyatla harmanlayan usta muharrir, yapıtlarıyla 1957’de Sovyet Muharrirler Birliği’ne kabul edildi.

Aytmatov, 1956-1958’de Moskova’daki Maksim Gorki Edebiyat Enstitüsünde eğitimine devam etti ve bilhassa 1958’de kaleme aldığı “Cemile” isimli yapıtının Fransız şair Louis Aragon tarafından Fransızcaya çevrilmesiyle daha çok tanınmaya başladı.

Almanya’da vefat etti

Çalışmalarıyla 1963’te Lenin Ödülü’ne layık görülen Aytmatov, edebi çalışmalarına ek olarak, Sovyetler Birliği Parlamentosunda milletvekili olarak misyon yaptı.

Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin eski Devlet Lideri ve son başkanı Mihail Gorbaçov’un danışmanlığını yapan beş bireyden biri olan Aytmatov, 1996’da Kırgızistan Cumhurbaşkanı Askar Akayev tarafından “kültür elçisi” sıfatıyla Kırgızistan’ın UNESCO temsilciliğine tayin edildi.

Aytmatov, Kırgızistan’ın bağımsızlığına kavuşmasından sonra edebi çalışmalarını sürdürmesinin yanı sıra ülkesini Lüksemburg, Belçika ve Hollanda’da büyükelçi olarak temsil etti.

Eserleri 176 lisana çeviri edilen ünlü edebiyatçı, 1985’te Hindistan Javaharlal Nehru Mükafatı, 1988’de Japonya Doğu İdeolojisi Enstitüsü Akademi Mükafatı, 1994’te Avusturya Avrupa Edebiyatı Devlet Mükafatı, 1998’de Friedrich Rueckert Mükafatı ile 2004’te Alexender Men ve Leo Kopelev Ödülü’nün de ortalarında bulunduğu çok sayıda ödül aldı.

Doğduğu topraklardan hiçbir vakit vazgeçmeyen, bozkırları ve ömür biçimlerini uzun uzun anlatan müellif, yapıtlarında savaş periyoduna, aşk acılarına, kahramanlık öykülerine, gelenek ve göreneklere, ninnilere, türkülere, masallara ve efsanelere yer verdi.

Yazar, 2008’de Rus televizyon kanalının belgesel çekimleri için gittiği Tataristan’ın başşehri Kazan’da ani böbrek rahatsızlığı geçirirken, tedavi için götürüldüğü Almanya’da 10 Haziran 2008’de 79 yaşındayken hayatını kaybetti.

Selvi Boylum Al Yazmalım

Aytmatov, 1970’te kaleme aldığı “Selvi Boylum Al Yazmalım” isimli romanıyla Türkiye’de tanındı. Kitaptan uyarlanan ve başrollerinde Kadir İnanır ile Türkan Şoray’ın rol aldığı 1977 imali tıpkı isimli sinema, Türk sinemasının klasikleri ortasında yer aldı.

Türkiye’de yapıtları en çok okunan yabancı edebiyatçılardan biri olan Aytmatov, birinci defa 1975’te Turan Ülkesi Edebiyatına Hizmet Ödülü’nü almak üzere Türkiye’ye geldi.

Cengiz Aytmatov, 1992’de İstanbul Sinema Günleri’ne katılmak ve 2007’de ise Türk Dünyası Mükafatı ile fahri doktora unvanını almak üzere iki sefer daha İstanbul’u ziyaret etti.

Aytmatov ismine 1998’de Ankara’da memleketler arası bir bilgi şöleni düzenlendi, 2013’te ise Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başşehri aktiflikleri çerçevesinde Cengiz Aytmatov Bilgi Meskeni açıldı.

Türk dünyasının ortak değeri

Yaşamı boyunca çok sayıda yapıta imza atan Kırgızların gurur kaynağı Aytmatov, Türk dünyasına ve dünya edebiyatına Kırgız halkının kazandırdığı en büyük armağanı oldu.

Doğumunun 90’ıncı yılı nedeniyle 2018 yılı, Memleketler arası Türk Kültürü Teşkilatı (TÜRKSOY) tarafından Türk dünyasında Aytmatov için “Anma Yılı” olarak ilan edildi ve bu kapsamda, başta Kırgızistan olmak üzere Türk dünyasında çok sayıda aktiflik düzenlendi.

Anadolu Mektebi Yürütme Konseyi Lideri Prof. Dr. Sami Güçlü’nün başkanlığında Türkiye’de 600’ü aşkın lise ve üniversite öğrencisi, Aytmatov’un doğumunun 90’ıncı yılına ithafen Aytmatov’un tüm yapıtlarını okudu.

“Mankurt” kavramı…

Aytmatov, “mankurt” kavramını 1980’de kaleme aldığı “Gün Olur Asra Bedel” romanında tarihine küsen, geçmişini unutan, ailesine, mensup olduğu milletine, öz bedellerine yabancılaşan ve gayesi olmayan insanların mensup oldukları milletleri uyarmak için kullandı.

Toplumuna yabancılaşma olarak da kullanılan “mankurt” kavramı, Aytmatov’un kendisi kadar dünya tarafından tutulup benimsendi.

Eserleri

Cengiz Aytmatov, “Dişi Kurdun Rüyaları” ve “Elveda Gülsarı” romanlarında insanların yanı sıra hayvanların da psikolojisini anlatmış, romanlarında insani özellikler atfettiği kurt ve at üzere hayvanlara yer vererek bu bahiste başarılı olmuş dünyadaki sayılı müelliflerden biri olarak tanınıyor.

Son romanı “Dağlar Devrildiğinde-Ebedi Nişanlı”yı vefatından bir yıl evvel okuyucuyla buluşturan Aytmatov’un “Zorlu Geçit”, “Cemile”, “İlk Öğretmenim”, “Elveda Gülsarı”, “Toprak Ana”, “Dağlar ve Steplerden Masallar”, “Kızıl Elma”, “Selvi Boylum Al Yazmalım”, “Fuji-Yama”, “Beyaz Gemi”, “Deniz Kıyısında Koşan Ala Köpek”, “Gün Olur Asra Bedel”, “Dişi Kurdun Rüyaları”, “Cengiz Han’a Küsen Bulut” ve “Kassandra Damgası” isimli kitapları yayımlandı.

Tags: AytmatovEdebiyatKırgızTürk
Previous Post

Feghouli ile Babel’in ayrılmaya niyeti yok

Next Post

İstanbul elektrik kesintisi yaşanacak ilçeler: 14 Haziran 2022 AYEDAŞ-BEDAŞ elektrik kesintisi sorgula

admin

admin

Next Post

İstanbul elektrik kesintisi yaşanacak ilçeler: 14 Haziran 2022 AYEDAŞ-BEDAŞ elektrik kesintisi sorgula

Daskyleion Antik Kenti gün yüzüne çıkmayı bekliyor

Ebru Gündeş'in Iraklı sevgilisi hacklendi

Ankara escort Ataşehir Escort istanbul escort avrupa yakası escort Bursa escort Bursa Escort Escort Bayan Acıbadem Escort İstanbul Escort Ümraniye Escort Bostancı Escort içerenköy Escort Kadıköy Escort Anadolu Yakası Escort ataşehir escort Taksim Escort Avrupa yakası Escort Pendik Escort Ataşehir Escort Bostancı Escort Kartal Escort Kurtköy Escort Kadıköy Escort Maltepe Escort Anadolu Yakası Escort Şirinevler Escort Halkalı Escort Bahçeşehir Escort Beşiktaş Escort Etiler Escort Ataköy Escort Kayaşehir Escort Bahçelievler Escort Topkapı Escort Sefaköy Escort Bakırköy Escort Esenyurt Escort Avcılar Escort Beylikdüzü Escort Şişli Escort Ümraniye Escort Mecidiyeköy Escort Bursa escort İstanbul Travesti Antalya Escort istanbul escort Escort Bayan Ankara Escort Betlist Batum Escort İstanbul Escort njabusiness maltepe escort beylikdüzü escort beylikdüzü escort beylikdüzü escort beylikdüzü escort beylikdüzü escort beylikdüzü escort beylikdüzü escort Bursa Escort Bursa Escort pendik escort https://ixescort.com İstanbul Escort İstanbul Escort İstanbul Escort İstanbul Escort Ankara Escort Beylikdüzü Escort Ankara Escort Ankara Escort Ankara Escort brazzers Ankara Escort Ankara Escort perabet

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Dünya
  • Eğitim
  • Ekonomi
  • Magazin
  • Otomobil
  • Siyaset
  • Spor
  • Sağlık

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In
Ankara escortAnkara escort bayanAnkara escortBeylikdüzü Escort