Finlandiya ve İsveç, NATO askeri ittifakına katılmaya bir adım daha yaklaştı.
İki ülkede, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından üyelik başvurusunda bulunmaya karar verenler, tekliflerini geçen hafta bir zirvede onaylattı.
Ancak bir sonraki adım, üyeliklerinin NATO üyesi ülkelerin parlamentoları tarafından onaylanmasını sağlamak.
Salı günü, bu süreç NATO’nun 30 müttefikinin bir katılım protokolü imzalamasıyla resmen başladı. Bu, Helsinki ve Stockholm’ün NATO toplantılarına katılabilecekleri ve istihbarata daha fazla erişime sahip olabilecekleri, ancak onaylanana kadar NATO savunma maddesiyle (bir müttefike yapılan saldırı herkese yapılmış sayılır) tarafından korunmayacağı anlamına geliyor. Bunun bir yıl kadar sürmesi muhtemeldir.
Genel Sekreter Jens Stoltenberg, “Bu, Finlandiya, İsveç ve NATO için gerçekten tarihi bir an” dedi.
“Masanın etrafındaki 32 ulusla, on yıllardır en ciddi güvenlik kriziyle karşı karşıya olduğumuz bir zamanda daha da güçlü olacağız”.
Resmi onay, NATO’nun 30 büyükelçisi ve daimi temsilcisinin geçen haftaki zirvede Finlandiya ve İsveç’in katılımını onaylamasının ardından geldi.
Ayrıca Finlandiyalı ve İsveçli temsilcilerin, henüz oy haklarına sahip olmasalar veya ittifakın savunma maddesi tarafından korunuyor olsalar bile tüm NATO toplantılarına katılmalarına izin veriyor.
İki ülke için son engel, Türkiye’den meclis onayı almak olabilir. NATO üyeliği, her birine engelleme hakkı veren 30 üye devletin tamamı tarafından resmi olarak onaylanmalıdır.
Geçen hafta, Türk lider Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya ve İsveç’in Türkiye’nin talebini tam olarak karşılayamamaları halinde Ankara’nın katılım sürecini yine de engelleyebileceği konusunda uyardı.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, iki ülkenin Türkiye’nin terör zanlısı olarak gördüğü kişilerin iadesini talep etmemesi halinde Ankara’nın süreci engelleyebileceği konusunda uyardı. Türkiye’de aranan kişilerin yasadışı Kürt gruplarla veya Türkiye’de 2016’da başarısız bir darbeyle suçlanan sürgündeki bir din adamı ağıyla bağlantıları var.
Ancak Stoltenberg Salı günü fikrini değiştirmesini beklemediğini söyledi.
“Ele alınması gereken güvenlik endişeleri vardı ve NATO’da her zaman yaptığımız şeyi yaptık” dedi ve “Ortak bir zemin bulduk.”
İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde de gazetecilere verdiği demeçte, belirli bir listedeki kişilerin Türkiye ile yaptıkları anlaşmanın bir parçası olmadığını söyledi.
“Bu muhtırayı onurlandıracağız ve bunun takipçisi olacağız” dedi ve hükümetinin eylemlerinin her zaman “İsveç mevzuatına …[ve] uluslararası hukuka uygun olacağını” da sözlerine ekledi.
NATO’nun 30 üyesindeki tüm farklı yasama prosedürleri göz önüne alındığında, Finlandiya ve İsveç’in resmi üye olması birkaç ay daha alabilir.
Almanya parlamentosu üyelik tekliflerini Cuma günü onaylayacağını söylerken, Estonya ilk olmayı umuyor.
