Altı muhalefet partisi önderinin Pazar akşamı 7 saat 15 dakika süren toplantısının detaylarına DW Türkçe ulaştı. Partilerin üst seviye yetkililerinden edinilen bilgiye nazaran, birebir görüşmeler sırasında şimdi hazırlanmamış olan ve gündeme gelmeyen Temel Unsurlar ve Gayeler metni, genel liderlere Cuma akşamı ulaştı. Birinci metinde laiklik sözünün olmadığı öğrenildi. Başka genel liderlerin talebi üzerine metne, Gelecek Partisi’nin parti programında yer alan “Özgürlükçü laiklik” tabiri eklenmesi konusunda toplantıda uzlaşma sağlandı.
Toplantı 7 saat 15 dakika sürmüştü
Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem çalışmalarını sürdüren muhalefet partilerinin önderleri, geçen Pazar günü Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu’nun konut sahipliğinde bir ortaya geldi. CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, UYGUN Parti Genel Lideri Meral Akşener, Saadet Partisi Genel Lideri Temel Karamollaoğlu, Demokrat Parti Genel Lideri Gültekin Uysal ve DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan’ın katıldığı toplantı yaklaşık 7 saat 15 dakika sürdü. Toplantının akabinde 10 unsurluk Temel Unsurlar ve Gayeler metni yayınlandı. Metinde “Kendi parti programlarımızdan ve telaffuz ve gayelerimizden vazgeçmeksizin, karşılıklı inanç ve hürmete dayalı fedakarlıklarda bulunarak cumhuriyetimizi ikinci yüzyılına taşıyacağız” sözü dikkat çekti. Metinde laiklik ile din ve vicdan özgürlüğünün teminat altına alınmasına ait tabirler de yer aldı.
Metin birinci defa Cuma günü gündeme geldi
DW Türkçe’nin edindiği bilgiye nazaran, Temel Unsur ve Maksatlar Metni aslında genel liderler için sürpriz oldu. Gelecek Partisi, uzun müddettir Prensipler ve Amaçlar metninin hazırlanıp ilan edilmesi gerektiğini savunuyordu. Fakat, Davutoğlu’nun toplantıdan evvel yaptığı birebir ziyaretlerde metin gündeme gelmedi. Toplantıdan iki gün evvel Cuma günü, Gelecek Partisi tarafından kaleme alınan taslak metin, partilerin Siyasi İşler Komitesi üyesi olan genel lider yardımcılarına iletildi. Daha evvelki toplantılarda tüm gündem hususları birebir görüşmelerde değerlendirildiği için, bu tekniğin yola muhalif olduğu söz edildi.
Birinci metinde “laiklik” tabiri yoktu
Buna rağmen genel liderler bu iki günlük müddette metin üzerinde çalıştı ve masaya değişiklik teklifleriyle oturdu. Muhalefet partilerinden birtakım üst seviye yetkililerin DW Türkçe’ye verdiği bilgiye nazaran birinci metinde “laiklik” tabiri de yer almamıştı. Öbür genel liderlerin, laiklik vurgusunun güçlü bir halde yapılması gerektiği istikametindeki görüşleri üzerine metne laiklikle ilgili sözün eklenmesi için ortak karar alındı. Edinilen bilgiye nazaran, yapılan değerlendirmeler sonucunda metne, Gelecek Partisi’nin parti programında kullandığı “özgürlükçü laiklik” tabirinin eklenmesi kararlaştırıldı. Metinde birkaç defa değişiklik yapıldığından toplantı müddeti de hayli uzadı.
“Tüm dini anlayışlara eşit uzaklıkta yaklaşım”
Metnin “Din ve Vicdan Özgürlüğü” başlıklı 5’inci hususunda “Kamusal ve özel hayatta herkesin inanç pratiğine saygılı olmayı özgürlükçü laiklik anlayışının mecburî bir gereği olarak görüyoruz. Bu bağlamda din ve vicdan özgürlüğü çerçevesindeki kazanımların koruyucusu ve teminatı olacağız” tabirleri yer aldı. Gelecek Partisi, “Özgürlükçü laiklik” kavramı ile inanç özgürlüğünün yanı sıra bütün dini, mezhebi, felsefi anlayış ve topluluklara eşit aralıkta yaklaşımın teminat altına alınması gerektiğini savunuyor.
28 Şubat’ta da tartışma yaşanmıştı
6 genel liderin 28 Şubat’ta imzaladıkları Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem Mutabakat Metni ile ilgili de tartışmalar yaşanmıştı. Metinde laiklik vurgusunun güçlü bir formda yapılmadığı ve laikliğin unutulduğu tenkitleri getirilmişti.
Metinde, “Din ve Vicdan Özgürlüğü” unsuru altında “Din ve vicdan özgürlüğünü garanti altına alan demokratik laik hukuk devleti çoğulcu toplum tertibinin temelidir” sözü yer almıştı.
