Pentagon’un 2023 bütçesini içeren ABD 2023 Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa (NDAA) tasarısına yönelik yaklaşık 900 değişiklik teklifini görüşen Amerikan Senatosu, Türkiye’ye F-16 satışını şartlandıran teklifleri de ele aldı.
Anadolu Ajansı’nın Kongre kaynaklarından edindiği bilgilere nazaran, New Jersey Senatörü Demokrat Menendez ile Maryland Senatörü van Hollen tarafından farklı başka sunulan iki teklif de kabul görmedi.
NDAA tasarısı, Senato’daki süreç tamamlandıktan sonra Temsilciler Meclisi’nin versiyonuyla ortak bir metin hâline getirilecek ve onay için ABD Lideri Joe Biden’a gönderilecek.
Van Hollen’ın sunduğu önerge, satılacak F-16’ların “diğer NATO üyelerinin hava alanlarının ihlali ya da Suriye Demokratik Güçleri’ne taarruz için” kullanılmamasını kaide koşuyor. Önerge ayrıyeten Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylamasını öncelik olarak kabul ediyor.
Menendez’in sunduğu önerge ise Türkiye’ye F-16 satışının ABD’nin ulusal güvenlik menfaatlerine uygun olduğunun ABD Lideri tarafından taahhüt edilmesini ve satılan F-16’ların “Yunanistan hava alanına yönelik daima ihlallerde kullanılmayacağını” sağlamak için somut adımlar atılmasını koşul koşuyor.
Türkiye’ye F-16 satışını Yunanistan’la ilgili şartlara bağlayan misal bir değişiklik önerisi, Temsilciler Meclisi tarafından kabul edilmişti.
“Türkiye şimdi sonuca varmış değil”
Washington Enstitüsü Türkiye Programı Yöneticisi Soner Çağaptay, ABD Senatosu’ndaki kararla ilgili olarak “Bu ne büyük bir hezimet ne de büyük bir zafer. Lakin kıymetli bir gelişme. Zira böylesi tahditler (kısıtlamalar) Senato’nun geçireceği yasa tasarısının içine girseydi Türkiye’nin F-16’ları alması bu sene için olanaksız üzere olurdu” değerlendirmesinde bulundu.
DW Türkçe’ye konuşan Çağaptay, “Bu ihtimal ortadan kalktığı için kıymetli bir gelişme. Bu türlü bir engellemenin kanuna girmemiş olmasıyla ABD Kongresi’ndeki Türkiye aleyhine fikir beyan eden senatör ve meclis üyelerinin varlığının bilakis bu bahiste ABD idaresinin iradesinin biraz daha kuvvetli olduğunu gördük. Lakin bu büyük bir zafer de değil zira hâlâ aşılması gereken çok büyük bir ara var. Ben şahsen ABD idaresinin bu satış konusuna müspet baktığını biliyorum fakat Kongre’deki karşıt seslerin tümüyle nötr edildiğini söylemek mümkün değil” sözlerini kullandı.
Çağaptay, “Bu uzun ve ince bir yol. Bir sene kadar daha sürebilir bence. Hatta en âlâ niyetle önümüzdeki baharda sonuçlanabilir. Biraz daha beklemek gerekecek. Değerli bir gelişme bence, bir kısıtlama ortadan kalktığı için fakat Türkiye şimdi sonuca varmış değil” diye ekledi.
DW/CÖ,GS,EC
