İran’da siyasi tutukluların bulunduğu Konutun Cezaevi’nde Cumartesi gecesi yangın çıktı. Oslo merkezli İran İnsan Hakları Derneği isimli sivil toplum kuruluşunun Twitter hesabından paylaşılan manzaralarda cezaevinden alev ve dumanların yükseldiği görüldü.
Yangın, Jina Mahsa Amini’nin vefatının akabinde Eylül ayında başlayan protestoların ülke çapında devam ettiği bir süreçte gerçekleşti.
Tahran’ın kuzeyinde bulunan Konutun Cezaevi’ne Jina Mahsa Amini protestoları nedeniyle de yüzlerce kişinin gönderildiği kaydedildi.
Cezaevinde yangının çıkmasından kısa bir mühlet sonra ülkede protestolar başladı. Hükümet aykırısı izleme kümesi 1500tasvir’in paylaştığı imgelerde, protestolarda “diktatöre ölüm” sloganları duyuldu.
Görgü şahitlerinin paylaştığı bilgilere nazaran, polis Meskenin Cezaevi’ne giden yolları kapadı ve bölgeden en az üç patlama sesi yükseldi.
İran resmi haber ajansı IRNA’nın bahse ait paylaştığı bilgilere nazaran, dokuz kişinin yaralanmasına neden olan yangın denetim altına alındı. IRNA, yangının bir koğuştaki tutuklularla, hapishane yetkilileri ortasında çatışma çıkmasının akabinde tutukluların üniformalarla dolu bir depoyu ateşe verdikleri için çıktığını ve “ülkedeki mevcut gerginlikle alakası olmadığını” aktardı.
Siyasi tutukluların ve yabancı asıllı tutukluların bulunduğu Meskenin Cezaevi’ndeki berbat muamele ve hak ihlalleri uzun vakittir insan hakları örgütleri tarafından eleştiriliyor. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, bahse ait Cumartesi günü yaptığı açıklamada, Konutun Cezaevi’nde bulunan Amerikan vatandaşlarının güvenliğinden İran’ın sorumlu olduğunu söyledi. “İran, haksız yere cezaevinde tutulan ve bir an evvel salıverilmesi geerken vatandaşlarımızın güvenliğinden sorumludur” tabirlerini kullandı.
Cezaevi inançlı mi?
Pazar günü insan hakları kümelerinden yapılan ihtarlarda, cezevinde bulunanların büyük risk altında olduğu açıklandı. Oslo merkezli İran İnsan Hakları Derneği, “Evin Cezaevi’nde silah sesleri açıkça duyuldu. Cezaevinde bulunan herkes büyük risk altında” açıklaması yaptı. ABD merkezli İran İnsan Hakları Kuruluşu Yöneticisi Haydi Ghaemi de, “İçeride bulunan tutuklular, bilhassa siyasi tutuklular orada büsbütün savunmasız” tabirlerini kullandı.
Deutsche Welle’den İranlı gazeteci Nilofaar Gholami, Konutun Cezaevi’ne ait, “Orası rejimin son yıllarda pek çok siyasi tutukluyu tuttuğu yer. İnsan hakları örgütlerinin aktardıklarına nazaran, rejim orada siyasi tutuklulara ve rejim karşılarına karşı önemli insan hakları ihlalleri işliyor” tabirlerini kullandı. Gholami ayrıyeten, İran’daki insan hakları aktivistlerinin Konutun Cezaevi’nde yaşananların “rejimin siyasi tutukluları ortadan kaldırmak için izlediği bir taktik” olabileceğinden telaş duyduklarını aktardı.
İran’da Eylül ayında başlayangösteriler devam ediyor. Cumartesi günü ülke çapında sokaklarda ve üniversitelerede hükümet aykırısı şovlar düzenlendi.
AFP, AP /AI, HT
