İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelikleri konusunda son dönemece girildiği algısının oluştuğu bir periyotta diplomasi trafiğiyeniden hızlandı.
NATO üyeliği konusu, İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’un bugün Finlandiya’ya gerçekleştirdiği ziyaretin de gündemindeydi. Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto ile görüşmesinin akabinde “İsveç ve Finlandiya’nın Avrupa’nın güvenlik ve istikrarına birlikte katkı sağladığını” vurgulayan Kristersson, “NATO üyesi olarak İttifak’ı güçlendireceğiz” paylaşımı yaptı.
İsveç Başbakanı, Fin mevkidaşı Sanna Marin ile görüşmesi sonrasında düzenlenen basın toplantısında da Türkiye’ye ölçülü bildiriler verdi. Kristersson, Haziran ayında Türkiye, İsveç ve Finlandiya ortasında imzalanan mutabakata dayalı yükümlülüklerin hayata geçirilmesi konusunda verdikleri taahhütlere büsbütün bağlı olduklarını vurguladı.
Türkiye’nin İsveç’ten yükümlülüklerin yerine getirileceği konusunda teyit istemesinin büsbütün legal olduğunu söyleyen Kristersson, “Biz kendi üzerimize düşeni yapmak zorundayız ve yapıyoruz. İsveç’in yapması gerekenleri yerine getirmek üzere büyük uğraşla çalışıyoruz ve şimdiye kadar yapılanları detaylarıyla raporlayacağız” diye konuştu.
“NATO seyahatinde birlikteyiz” vurgusu
İsveç ve Finlandiya başbakanları, NATO’ya eş vakitli olarak katılmakta kararlı olduklarını da vurguladı. Kristersson, iki ülkenin NATO seyahatinde birlikte olduğuna vurgu yaparak farklı bir yaklaşımın kendileri için kelam konusu olmayacağını söyledi.
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin de misal iletiler verdi, “Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya el ele katılması bizim için çok önemli” dedi.
Kulislerde Türkiye’nin Finlandiya’dan çok İsveç ile ilgili çekinceleri olduğu ve üyelik müracaatların ayrılmasının bir seçenek olabileceği konuşuluyordu. Fakat NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg aylar öncesinde yaptığı açıklamada iki ülkenin ortak müracaat yaptığını ve müracaatların ayrılamayacağını belirterek bu tıp bir seçeneğin kelam konusu olmadığı iletisi vermişti.
NATO Genel Sekreteri Türkiye yolcusu
İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelikleriyle ilgili diplomasi trafiği hızlanırken NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’in 4 Kasım tarihinde Türkiye’yi ziyaret edeceği bildirildi. İsmi verilmeyen bir Türk yetkili, AFP haber ajansına yaptığı açıklamada Stoltenberg’in 4 Kasım’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir ortaya geleceğini belirtti.
Stoltenberg Çarşamba günü yaptığı açıklamada İsveç ve Finlandiya’nın Türkiye ile “her düzlemde” yakın temas halinde olmasını memnuniyetle karşıladığını vurgulamış, kendisinin de kısa mühlet içinde İstanbul’da Erdoğan ile görüşmeyi planladığını söylemişti.
Erdoğan’a randevu talebinde bulunan İsveç’in yeni Başbakanı Kristersson’un da Türkiye’ye giderek Cumhurbaşkanı ile görüşmesi bekleniyor. AFP’ye konuşan Türk yetkili, Kristersson’un ziyareti için 8 Kasım tarihinin gündemde olduğunu belirtti. Kristersson’un ofisi ise AFP’nin hususla ilgili sorusuna “Tarihi teyit edemiyoruz. Bu mevzuda çalışmalarımız sürüyor” karşılığını verdi.
Erdoğan bu hafta Kristersson ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirmiş, görüşmenin akabinde Cumhurbaşkanlığından yapılan açıklamada, “Erdoğan’ın Kristersson’u Ankara’da konuk etmekten memnuniyet duyacağını ve İsveç hükümetiyle ikili alakaları her alanda ileriye taşımaya hazır olduklarını” söylediği bildirilmişti.
Türkiye’nin talepleri, İsveç’in attığı adımlar
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde uzun yıllardır uyguladıkları askeri tarafsızlık prensibini terk eden İsveç ve Finlandiya, NATO’ya üyelik müracaatında bulunmuştu. Türkiye, Haziran ayında Madrid’de düzenlenen NATO tepesi çerçevesinde imzalanan mutabakatla müracaat önündeki vetosunu geri çekmişti. Fakat iki ülkenin üyelikleri için gerekli meclis onayı TBMM’den hala çıkmadı. Türkiye’nin mutabakattaki şartları ortasında “terör örgütlerine takviyenin sonlandırılması, Türkiye’ye yönelik silah ihracat kısıtlamalarının kaldırılması ve iade taleplerinin karşılanması” öne çıkıyor.
Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine düzenlediği askeri operasyonlar nedeniyle İsveç’in 2019’da yürürlüğe koyduğu silah ihracat kısıtlamaları 30 Eylül’de kaldırılmıştı. İsveç, Ağustos ayında da dolandırıcılık cürmünden hakkında Türkiye’de mahpus cezası bulunan bir kişi için iade müsaadesi vermiş, lakin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, “Türkiye’ye ismi suçluları iade ederek kelamlarını yerine getirdiklerine inandıracaklarını düşünüyorlarsa yanılıyorlar… İade kararı verdiği kişi terör hatalarıyla ilgili değil” açıklaması yapmıştı.
AFP,rtr/BK,HT
