İran idaresi, ülkede Eylül ayında ahlak polisi tarafından gözaltına alınmasının akabinde hayatını kaybeden 22 yaşındaki Jina Mahsa Amini’nin vefatının akabinde başlayan ve rejim tersi aksiyonlara dönüşen protestolar hakkında açıklama yaptı.
Resmi basın organlarında yayınlanan açıklamada, ülkedeki protestolardan Amerikan Merkezi Haberalma Teşkilatı (CIA), İngiltere Elektronik İstihbarat Servisi (GCHQ) ile İsrail dış istihbarat servisi (Mossad) sorumlu tutuldu. İran idaresi açıklamasında Facebook, Instagram, Whatsapp, Twitter üzere toplumsal medya platformlarının da İran’a yönelik “komplonun parçası” olduğunu savundu.
İran idaresi geçen haftalarda da Batı ve Batılı medya organlarının ülkedeki protestolardan sorumlu olduğunu açıklamış ve protestoları “kışkırttığı” suçlamasında bulunmuştu. Kelam konusu suçlamalara göstericilere yönelik müdahalenin sertleştirileceği tehditleri de eklenmişti.
BM’den kınama
Birleşmiş Milletler (BM) İran’daki rejim aykırısı hareketlere polisin sert müdahalesini kınayan bir bildiri yayınladı. Bir BM Sözcüsü tarafından yapılan açıklamada, “Göstericilerin mevti yahut ağır yaralanmasına yol açan her tıp müdahaleyi kınıyor ve güvenlik vazifelilerinin barışçıl göstericilere karşı gereksiz ve ölçüsüz şiddete son vermesi gerektiğini bir kere daha vurguluyoruz” tabirleri yer aldı. Sözcü, sorumluların yargı karşısında hesap vermesi gerektiğini tabir etti.
BM Sözcüsü ayrıyeten İran’ı insan haklarına bağlı kalmaya ve insanların problemleri ile ilgilenmeye çağırarak krizin “diyalog yoluyla” çözümlenmesi gerektiğini söz etti.
Protestolar dinmiyor
Öte yandan İran’da Eylül ortasından bu yana devam eden protestolara bir defa daha şiddet karıştı. İnsan hakları aktivistlerinin verdiği bilgilere nazaran, İran’ın güneyindeki Şehidan bölgesinde düzenlenen protestolarda polis göstericilere ateş açtı. ABD merkezli aktivist haber ajansı HRANA, polisin göstericilere sert biçimde müdahale ettiğini ve ateş açtığını bildirdi. İran resmi medya organları, şovlarda bir kişinin öldüğünü, 14 kişinin ise yaralandığını öne sürdü. Lakin bu bilgiler bağımsız kaynaklarca teyit edilmedi.
İnsan hakları aktivistlerinin bilgilerine nazaran, şovların başlamasından bu yana en az 250 kişi hayatını kaybetti; binlerce kişi de gözaltına alındı.
dpa,AFP,Reuters/BÖ,HT
