Bronşlarda daralma ile ortaya çıkan astım, ataklar (krizler) halinde kendini gösteren bir hastalıktır.
Ömür kalitesinin büyük ölçüde etkileyen astım nedeniyle öksürük, göğüste sıkışma, nefes darlığı üzere belirtiler ortaya çıkar.
İHA’nın haberine nazaran; Prof. Dr. Nazan Şen, tüm dünyada yaklaşık 300 milyon kişiyi etkileyen hastalığa ait açıklamalarda bulundu:
“Astımda hava yollarında gelişen, mikrobik olmayan iltihabi bir olay sonucunda bu bölgede ödem oluşur. Bu durum ise akciğerleri çeşitli uyaranlara karşı hassas hale getirirken, hastada öksürük, hışırtılı bir teneffüs, göğüste sıkışma hissi ve nefes darlığı ortaya çıkar. Hayat kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalık olan astımda tetikleyici etkenlerden uzak durulur ve verilen ilaçlar doktorun teklifleri doğrultusunda kullanılırsa şikâyetler denetim altına alınır ve ataklar önlenebilir.”
Hastalık ile ilgili sık sorulan sorular ve karşılıkları ise şöyle:
1- Astım bulaşıcı mıdır? Genetik geçiş gösterir mi?
Astım bulaşıcı değildir fakat hastalık genetik geçiş göstermektedir. Ailede astım yahut alerjik bir hastalık olması bireylerde astıma karşı yatkınlık oluşturabilir.
2- Astım tedavi edilebilen bir hastalık mıdır?
Astım hastalığında tedavi ile tam olarak düzgünleşme sağlanamaz lakin belirtileri denetim altına alınabilir.
Hastalık vakit içerisinde değişkenlik gösterdiğinden doktor ile iş birliği yapılması ve gerektiğinde tedavinin tekrar düzenlenmesi değer taşır.
3- Astım ilaçları ziyanlı mıdır?
Astım tedavisinde kullanılan en değerli ilaç kortizondur. Nefes yoluyla alınan kortizonlu spreylerin tüm bedeni etkilemesi ve kilo alımı, iştah artışı ya da kemik erimesi üzere yan tesirler oluşturması çok ender görülen bir durumdur. Kortizonun ağızdan tablet formunda yahut damar yoluyla uzun periyodik kullanıldığında yan tesir oluşturma riski çok daha yüksektir.
4- Astım atağına yol açan nedenler nelerdir?
Gribal enfeksiyonlar, polen ve konut tozu, soğuk hava, kimi ilaçlar (özellikle birtakım ağrı kesiciler), sigara kullanımı yahut dumanına maruz kalınması, kimyasal gaz-duman maruziyeti, hava kirliliği, duygusal gerilim (aşırı heyecan, keder, sevinç), mantarlar, hayvan alerjisi olması üzere durumlar astımlı hastalarda belirtileri artırarak ataklara yol açabilir.
5- Astımlı hastalar meskende evcil hayvan besleyebilir mi?
Evcil hayvanlara alerjisi olan hastalarda hayvanın konuttan uzaklaştırılması tedavinin en değerli basamağıdır.
6 – Astımlı hastalar grip aşısı yaptırmalı mı?
Grip aşısı 65 yaş üzeri astımlı hastalarda ve ağır astımlılarda önerilmektedir.
7- Obezitenin (fazla kilo) astımla münasebeti var mı?
Evet, obez şahıslarda astım riski kilolu olmayanlara nazaran daha yüksektir. Ayrıyeten obezitesi olan astımlı bireylerde hastalık daha ağır seyreder, tedavi edici ilaçların tesiri azalır, ilaç muhtaçlığı artar ve astım belirtileri daha güç denetim altına alınır.
Bu nedenle astımlı hastalarda kilo denetimi kıymetlidir ve kilo verme tedavinin bir kesimi olmalıdır.
8- Astımlı hastalar spor yapabilir mi?
Astımlı olmak spor yapmaya pürüz bir durum değildir. Sistemli spor aktivitesi hastalığın seyrini olumlu tesirler.
Hastalığı denetim altında olan astımlı hastalar uygun tedavilerini alarak ve tetikleyici etkenlere dikkat ederek spor yapabilirler.
Fakat buradaki en kıymetli nokta yapılacak sporun tabibe danışılarak ortaklaşa belirlenmesidir.
9- Astım hamileliğe mani midir? Hamile kalındığında astım ilaçları kesilmeli midir?
Hayır, bireyde astım olması hamileliğe mahzur teşkil etmez. Gebelik periyodunda astım ilaçlarının kesilmesi ise yanlışsız değildir.
Gebe olan astım hastalarının itimatla kullanabilecekleri ilaçlar vardır. Bu hastalarda astım tedavisi tabip denetiminde tekrar düzenlenmelidir.
10- Astım hastaları nasıl takip edilmelidir?
Astım hastaları da hipertansiyon yahut şeker hastaları üzere sistemli olarak doktor tarafından izlenmelidir.
Astım tedavisi başlandıktan çabucak sonra 1 ile 3 ay ortasında, daha sonra 6 ayda bir tertipli olarak değerlendirilmelidir. Tertipli tabip denetiminin olmadığı durumlarda astım atakları daha sık yaşanabilir.
Astımı denetim altına alınmayan ve tedavi edilmeyen şahıslarda havayollarındaki darlık, kalıcı ve sabit hale gelebilir. Bu nedenlerle hastanın sistemli denetimlerinin yapılması değer taşır.
