Almanya’nın neden yetişmiş iş gücüne muhtaçlığı var?

Koronavirüs pandemisinin yol açtığı sonuçlar ekonomik meseleler geride kalırken Alman iktisadı artık Ukrayna’daki savaşa ve sonuçlarına odaklanmış durumda. ABD ve İsviçre’de kızışan banka krizi ise Alman iktisadını pek etkilemiyor. Derin bir resesyonun da beklenmediği Almanya’nın asıl kanayan yarası; nitelikli iş gücü açığı.

Köln merkezli Alman İktisat Enstitüsü’nün (IW) Aralık 2022’de gerçekleştirdiği araştırmaya nazaran incelenen vakit diliminde Almanya’daki yetişmiş iş gücü açığı küçük bir ölçüde azalmış olsa da hâlâ yüksek düzeyde seyrediyor. Alman Sanayi ve Ticaret Odası’nın (DIHK) hazırladığı 2022 Yetişmiş İş Gücü Raporu da 2022 yılında “kalifiye iş gücü eksikliğinin arttığını” ortaya koydu.

Her alanda eksik var

DIHK bünyesinde istihdam piyasası uzmanı olarak vazife yapan Stefan Hardege, DW’ye yaptığı değerlendirmede, nitelikli iş gücü meselesinin artık sırf birkaç spesifik kesimde değil, her dalda yaşandığını vurguladı. Hardege, “Bu sorun, artık kesimler üzeri bir nitelik kazanmış durumda. Birbirinden çok farklı meslek alanlarını etkiliyor” dedi. Hardege, bugün bilhassa demiryolu mühendisi ve makinist eksikliğinin mevcut olduğunu vurguladı.

IW’nin yürüttüğü çalışmanın müelliflerinden olan ve Nitelikli Eleman Güvenliği Uzmanlık Merkezi’nde (KOFA) çalışan Sabine Köhne-Finster de bulgularını DW’ye kıymetlendirdi.

Özellikle toplumsal hizmetler alanındaki ezalara dikkat çeken Köhne-Finster, toplumsal pedagog, toplumsal hizmet uzmanı ve okul öncesi eğitim öğretmeni eksikliği olduğunu söyledi. Metal sanayi ve elektronik alanında da “üniversite eğitimi görmüş uzman” muhtaçlığı olduğunu kaydeden Köhne-Finster, “En çok insan eksikliği buralarda var ve durum giderek kötüleşiyor” değerlendirmesini yaptı.

Daimi bir kısırdöngü

Stefan Hardege, “İnsan bir yandan Almanya’daki 2,5 milyon dolayındaki işsiz sayısını, başka yandan da bu kadar istihdam açığını gördüğünde, kendisine bunun nasıl olabildiğini soruyor” diye konuştu. Hardege, kelam konusu sorunun açıklamasını ise şu sözlerle yaptı: “Sıklıkla, işsizlerin vasıflarının, şirketlerin aradığı vasıflara uymaması durumu ile karşılaşıyoruz.”

Almanya’da sıklıkla, iş arayan kimselerin makus ve yetersiz bir eğitime sahip olmanın yanı sıra birebir vakitte çok rahat oldukları ve örneğin çok sayıda gencin günde sekiz saat çalışmak istemediği eleştirisi lisana getiriliyor. Bu eleştiriyi pahalandıran Hardege’ye nazaran ise bugün çalışanlar, patronlar karşısında yeterli bir durumda ve daha yeterli çalışma koşulları yahut maaş artırımı talep edebilecek durumda. Hasebiyle Hardege, sorunun kaynağının bu olmadığının altını çizdi.

Ne yapmak gerekiyor?

Sorunun tahliline çalışanların da bir katkı yapabileceğinin altını çizen Sabine Köhne-Finster, “Bir bakmak gerekiyor. ‘Meslekler nasıl değişti? Bunlara benzeyen öbür meslekler var mı? Yeni bir kısa eğitimle, yetişmiş iş gücü açığını azaltmaya yardımcı olmam mümkün mü?’ üzere soruların sorulması gerekiyor” diye konuştu.

Siyasilerin yetişmiş göçmenlerin Almanya’ya gelmesini kolaylaştırma eforlarını da öven Köhne-Finster, tıpkı vakitte mesleksel eğitimin uygunlaştırılması gerektiğini de vurguladı. Uzman, “üniversite, okul ve meslek okullarında mesleksel yönlendirmenin güçlendirilmesi” gerektiğinin altını çizdi.

DIHK’ten Stefan Hardege ise sorunun tahlili için “birden fazla yaklaşıma” gereksinim olduğunu söyledi. Hardege, “Kalifiye iş gücü eksikliğiyle çaba etmek elbette birinci basamakta şirketlerin misyonu. Esnek tahliller, düzgün teklifler sunulması gerekiyor. Şirketler, daha alımlı gözükmek, yetişmiş iş gücünü kazanmak, aile ve iş hayatı ortasındaki dengeyi gözetmek ve taşınabilir çalışmayı mümkün kılmak için efor sarf ediyor. Bu mutlak suretle önemli” formunda konuştu.

Göçü kolaylaştırma çabaları

Alman hükümeti, 29 Mart’ta Almanya’ya göçü yine düzenlemek ve bilhassa yabancı nitelikli çalışanların Almanya’ya gelmesini kolaylaştırmak için bir yasa önerisi sunmuştu. Bu adımı öven Hardege, “Hükümetin artık birçok alanda gerekli olan değişiklikleri beraberinde geçiren bir maddeyi gündeme getirmesi, uygun ve gerçek bir adım” değerlendirmesini yaptı. Lakin Hardege ve Köhne-Finster, bu yasanın nasıl uygulamaya konduğunun hayati değer taşıdığı konusunda hemfikir. Hardege, yeni düzenlemelerin “iyi ve süratli bir biçimde çalışması” gerektiğini ve bunun için yeni ve uygun yapısal değişikliklerin oluşturulması gerektiğini vurguladı.

Ancak yabancı yetişmiş çalışan göçünün, Almanya’nın meselelerini kökten çözmesi mümkün değil. Alman çalışanların göz gerisi edilmemesi gerektiğinin altını çizen Hardege, “Yurt içindeki potansiyelleri nasıl daha yeterli kullanabileceğimize bakmamız gerekiyor. Örneğin bayanların yahut yaşlıların iş hayatına kazandırılması” dedi. Hem yurt içi hem de yurt dışındaki tahlillerin hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Hardege, “Yalnızca demografik değişime baktığınızda, bunlardan tek birinin uzun vadede yetmeyeceğini görüyorsunuz” değerlendirmesini yaptı.