Avrupa Birliği (AB) Kurulu’nun önerisi ile gündeme gelen Doğal Gaz Acil Durum Planı, üye ülkeler ortasında ağır tartışmalara neden oldu. Üst seviye AB yetkilileri ile diplomatların aktardığına nazaran, Salı günü Brüksel’de AB üyesi ülkelerin güç bakanlarının iştirakiyle yapılacak olan özel toplantı öncesinde çok sayıda ülke, tüm ülkelerden talep edilen doğal gazda yüzde 15 tasarruf yapma teklifine karşı çıkıyor. Bilhassa Yunanistan, İspanya ve İtalya üzere Avrupa’nın güneyinde yer alan ülkelerin, doğal gazda Rusya’ya bağımlı olan ülkelerle dayanışma için talep edilen kelam konusu tasarıyı kabul etmek istemediği belirtiliyor. Ayrıyeten Fransa ve Polonya’nın da bu hususta çekinceleri olduğu lisana getiriliyor.
AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen, Rusya’dan gelen doğal gazın, bu ülkeye uygulanan ambargo nedeniyle azalması üzerine; geçen Cuma tüm ülkelere davette bulunarak; 1 Ağustos-31 Mart tarihleri ortasında doğal gaz tüketimlerini yüzde 15 azaltmalarını talep etmişti. Von der Leyen açıklamasında, Komite olarak üye ülkeleri bu türlü bir tasarrufa zorlayabileceklerini de tabir etmişti.
“Sadece Almanya etkilenmeyecek”
Bir AB temsilcisi hususun yalnızca Almanya ile alakalı olmadığını belirterek, “Bizim bir AB iç pazarımız var ve (doğal gaz eksikliğinin) acı sonuçları herkes için hissedilir olacak” telaffuzunda bulundu. Rusya bu ortada Kuzey Akım 1 boru çizgisinden Almanya’ya gönderdiği doğal gaz ölçüsünü, yüzde 20 düzeyine düşüreceğini duyurdu.
Fransa Ekolojik Dönüşüm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise, tüm AB ülkeleri için geçerli olacak müşterek bir tasarruf talebinin gerçekçi olmadığı lisana getirilerek, Fransa’nın prensipte Almanya ile “dayanışmaya” hazır olduğu lakin tasarruf edilen doğal gazın Almanya’ya transferinin “gerek fizikî gerekse teknik anlamda” zahmetli olacağı vurgulandı.
PAP haber ajansına nazaran Polonya İklim Bakanı Anna Moskwa da kelam konusu plana sıcak bakmıyor. Moskwa açıklamasında, “Ülkeler, kış mevsiminin nasıl geçeceğini bilmeden ve kendi çıkarlarını yok sayarak bağlayıcı bir doğal gaz tasarruf planına çok sıkıntı yeşil ışık yakabilir” sözlerini kullandı.
Güney Avrupa ülkeleri Almanya’nın 2008’deki tavrını unutmuyor
Brüksel’de yapılacak olan toplantıya Almanya İktisat Bakanı Robert Habeck de katılacak. Habeck daha evvel yaptığı açıklamalarda, AB ülkeleri ortasında dayanışma davetinde bulunmuştu. Lakin bilhassa Portekiz, İspanya ve Yunanistan üzere Güney Avrupa ülkeleri, vatandaşlarının ve endüstrilerinin, Almanya’nın Rus doğal gazına bağımlılığından ötürü tasarruf etmelerini kabul etmiyor. Atina ve Madrid’den yapılan açıklamalarda, Almanya’nın 2008 yılındaki finans krizi sırasında, bilhassa Güney Avrupa ülkelerine karşı takındığı sert hal hatırlatılıyor.
Salı günü yapılacak olan bakanlar toplantısına büyükelçiler düzeyinde gerçekleştirilen hazırlık çalışmalarında, AB Komitesi’nin planına karşı çıkan ülkeler birtakım ödünler koparmayı başardı. Buna nazaran Birlik ülkelerinin tamamını kapsayacak olan bir “AB Doğal Gaz Alarmı” Kurul tarafından değil, üye ülkeler tarafından ilan edilebilecek. Ayrıyeten kelam konusu planın kabul edilmesi halinde yalnızca önümüzdeki kış aylarında geçerli olması talebi de hazırlık kademesinde kabul edilmiş durumda.
1 Temmuz’da Avrupa Birliği Devir Başkanlığı misyonunu üstlenen Çekya, tartışmalı hususların bir karara bağlanması ve Salı günü bir uzlaşı çıkması konusunda optimist. Brüksel’de de bu türlü bir uzlaşının “Rusya’ya bir mesaj” manası taşıyacağı lisana getiriliyor. Tasarruf planının kabul edilebilmesi için AB nüfusunun yüzde 65’ine tekabül eden en az 15 ülkenin onayı gerekiyor. Brüksel’deki toplantının akabinde güç bakanlarının Ukrayna Güç Bakanı German Galuşenko ile çalışma yemeğinde bir ortaya gelmesi bekleniyor.
AFP, DW / ET,HT
