Batı Afrika ülkesi Burkina Faso’da birebir yıl içinde ikinci defa askeri darbe yaşandı.
Ülkede geçen Ocak ayında askeri darbeyle iktidara gelen Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba’nın liderliğindeki hükümet, Yüzbaşı İbrahim Traore öncülüğündeki askerler tarafından devrildi.
Darbeyi gerçekleştiren askerler, Cuma akşamı devlet televizyonu RTB’nin stüdyosundan okudukları bildiride, Burkina Faso’yu cihatçı hücumlara karşı korumakta başarısız olmakla suçladıkları Geçiş Devri Devlet Lideri Damiba’nın yerine 34 yaşındaki Yüzbaşı Traore’nin geçtiğini duyurdu.
Damiba’nın “işgal edilen toprakları kurtarmak bir yana, geçmişte barış içinde yaşayan bölgelerin bile teröristlerin denetimine geçmesine” neden olduğunu söyleyen askerler, Burkina Faso’nun “güvenliğini ve toprak bütünlüğünü yine sağlama” kelamı verdi.
Anayasayı askıya alan askerler, hudutları kapatıp geçiş hükümetini ve meclisi de dağıttı. Ülkede saat 9 ile 17 ortasında da sokağa çıkma yasağı getirildi.
Afrika Birliği’nden kınama
Afrika Birliği Kurulu Lideri Musa Faki Mahamat, Burkina Faso’da “hükümetin anayasaya alışılmamış biçimde değiştirilmesini” kınadı.
Afrika Birliği’nden yapılan açıklamada, “Başkan orduya bir an evvel ve büsbütün her türlü şiddet aksiyonlarından ve sivil halka yönelik tehditlerden sakınmaya davet ediyor” denildi.
Açıklamada, Burkina Faso’da en geç Temmuz ayına kadar anayasal nizamın tekrar sağlanması için de davet yapıldı.
Avrupa Birliği bu ülkede yaşananlardan duyduğu “endişeyi” söz ederken, ABD “tüm aktörlere” yönelik davetinde “itidal” vurgusu yaptı.
Fransa ise eski kolonilerinden Burkina Faso’daki darbenin akabinde başşehir Vagadugu’daki vatandaşlarına konutlarından çıkmamaları istikametinde tavsiyede bulundu.
Burkina Faso’daki şiddet olayları
Damiba, 24 Ocak’ta, Burkina Faso’nun seçilmiş devlet lideri Roch Marc Christian Kabore’nin cihatçılara karşı çabada başarısız olmakla suçlayarak askeri darbe gerçekleştirmişti.
Damiba, güvenlik konusunu öncelikli gayesi olarak belirlese de ülkede Mart ayından beri El Düstur ve IŞID kontaklı kümelerin atakları ağırlaşmıştı.
Burkina Faso’nun kuzey ve doğu bölgelerindeki kasabalarda denetimi ele geçiren bu kümeler, yolları kapatıp köprüleri havaya uçurarak bu yerleşim alanlarının dışarıyla kontaklarını kesmişti. Ülke topraklarının yüzde 40’tan fazlası hükümetin denetiminin dışına çıkmıştı.
Burkina Faso’nun da bulunduğu Batı Afrika’dan Kızıldeniz’e kadar uzanan Sahel bölgesindeki ülkeler, son 10 yıldır El Kural ve IŞID irtibatlı kümelerin taarruzlarına gaye oluyor.
Mali’nin kuzeyinde 2012 yılında başlayan ataklar, 2015’te komşu ülkeler Burkina Faso ve Nijer’e sıçradı. Ataklar nedeniyle Burkina Faso’da 2015 yılından bu yana binlerce kişi hayatını kaybederken yaklaşık 2 milyon kişi de meskenini terk etmek zorunda kaldı. Şiddet olayları son yıllarda Fildişi Kıyısı, Togo ve Benin’e de yayılmaya başladı.
DW,AFP/CÖ,JD
