Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, partisinin “Türkiye Yüzyılı” maksatlarını vizyon evrakı ile kamuoyuna açıkladı. 16 başlık halinde amaçlarını sıralayan Erdoğan, konuşmasında iktidarı boyunca yapılan proje ve hizmetleri de anlattı. AKP’nin “Türkiye Yüzyılı” amaçları ortasında öne çıkan başlık ise Erdoğan’ın yeni anayasa daveti oldu. 20 yıl boyunca hayata geçiremedikleri işlerin de bulunduğunu kaydeden Erdoğan, “Bunların başında, ülkemizi darbe anayasası ayıbından kurtararak büsbütün yeni, sivil, demokrat, özgürlükçü bir anayasaya kavuşturma teşebbüslerimiz geliyor” sözünü kullandı. Erdoğan, “Gelin, Türkiye Yüzyılında ülkemizdeki özgürlüklerin çerçevesini, müspet özgürlük anlayışıyla tekrar çizelim” kelamlarıyla muhalefete de özgürlükçü anayasayı birlikte yapma davetinde bulundu.
Erdoğan, konuşma metninin dışına çıktığı sırada ise muhalefete tenkitlerde bulundu. Kanal İstanbul projesi ile ilgili çalışmalara başlayacaklarını açıklayan Erdoğan, “İstanbul Boğazı’nı etraf tehdidinden kurtaracağız. Bu muhalefetin başı basmaz, anlamaz bunlar anlamaz” diye konuştu.
Erdoğan ne hedefledi?
Peki, cumhurbaşkanlığı ve milletvekili genel seçimlerine yaklaşık yedi ay kala, Erdoğan, vizyon evrakı ile neyi hedefledi? Açıklanan evrak, seçmende beklenen etkiyi yaratacak mı? Siyaset bilimciler, Erdoğan’ın davet ve konuşmasının AKP’nin kemik kitlesinde heyecan yarattığı lakin, geniş kesitler için beklenen ilgiyi uyandırmadığı görüşünde.
Korkmaz: Erdoğan müjde siyasetinde aradığını bulamıyor
İstanbul Politik Araştırmalar Enstitüsü (İstanPol) Genel Yöneticisi Seren Selvi Korkmaz, Erdoğan’ın kararsız seçmeni toparlamak için ve partiye aidiyeti tekrar sağlamak için birkaç atak yapmak istediğine dikkat çekti. Bunlardan birisinin kısa vadeli ekonomik ataklar olduğunu kaydeden Korkmaz, ikincisinin de seçmeni ideolojik olarak bir ortada tutabileceği büyük vizyon evrakları olduğunu lisana getirdi. Açıklanan evrakın gereğince heyecan yaratamadığını vurgulayan Korkmaz, “Erdoğan, uzun müddettir daima müjde vereceğim diyerek muhakkak dönemlerle beklentileri yükseltiyor. Fakat o müjde dediği şey bir bakıyoruz bir şey yok diyoruz. Münasebetiyle Erdoğan artık bu müjde siyasetinde aradığını bulamamaya başladı” tabirini kullandı.
Erdoğan’ın kucaklayıcı ve kapsayıcı bir lisan kurması için bir proje ortaya koymasına gerek olmadığını, üslubunu değiştirerek ve elindeki yetkilerle birtakım adaleti sağlayacak yasal düzenlemeler yapabileceğini kaydeden Korkmaz, “Araştırmalarda görüyoruz. Seçmen de bunun farkında. Bu yüzden bu tıp ataklar artık tesir yaratmıyor” dedi.
“Sizi yeniden ileriye taşıyacak olan biziz vizyonu”
Erdoğan’ın muhalefeti düşmanlaştırarak tabanını koruyabildiğine de dikkat çeken Korkmaz, “O yüzden Erdoğan’ın önümüzdeki süreçte bu türlü kapsayıcı bir siyaset güdeceğini düşünmüyorum. Daha da şiddetlenecektir. Ancak bence hem içeride hem dışarıda bakın biz bu türlü bir vizyon ortaya koyduk üzere bir kamuflaja gereksinimi var. Onu da bu biçimde sunmuş oldum diyor” tabirlerini kullandı. Erdoğan’ın metin dışına çıktığında muhalefete sert tenkit getirdiğini hatırlatan Korkmaz, “Yani gerçekçi değil” dedi. “Erdoğan, konuşmasında toplumun belirli kesitlerinin küçümsendiğini ve dışlandığını söylüyor ve kendisinin bunu temsil ettiğini söz ediyor. Sizi tekrar ileriye taşıyacak olan biziz vizyonunu vermeye çalışıyor” diyen Korkmaz, bu çeşit bir yaklaşımın AKP’nin kemik kitlesini tutabileceğine işaret etti. Fakat Korkmaz, bu vizyon evrakının AKP’nin kendi tabanını konsolide etmesine rağmen büyük kitleleri etkilemeyeceğini de savundu.
Demiralp: AKP, tekrar vesayet diyor
Işık Üniversitesi Öğretim Üyesi, Siyaset Bilimci Doç. Dr. Seda Demiralp de Erdoğan’ın konuşmasının büyük bir kısmının geçmişteki başarılara ayrıldığına dikkat çekerek, “Erdoğan, nostalji hissini canlandırmaya, harekete geçirmeye çalışıyor. Bir yandan da vesayet vurgusu yani eski çatışmaların fay sınırlarının hareketlendirilmesi uğraşı var” dedi. 20 yıldır iktidarda olan ve tüm erkleri denetim altına almış bir siyasi oluşumun vesayete karşı kendini tanımlamasının gerçekçi olmadığını savunan Demiralp, “20 yıl iktidarda kaldıktan sonra birebir söylemi kullanmak anlamsız oluyor. Bu durumda ya yeni telaffuzlar, post-popülist bir vizyon gerek ya da AKP’nin yaptığı üzere söylemi yeni zıtlıklarla güncellemek gerek. AKP de bunu yapıyor tekrar vesayet diyor, tekrar o eski telaffuzdan medet umuyor lakin kimin vesayeti, bu defa global vesayet diyor, savaşı içeriden dışarıya taşıyor” sözlerini kullandı.
AKP tabanının temel beklentisinin iktisattaki düzgünleşme olduğunun altını çizen Demiralp, “Bugün ağır bir ekonomik kriz var ve seçmenin temel muhtaçlığı ekonomik rahatlama. Bu konuşma ekonomik krizden nasıl çıkılacağıyla ilgili pek bir şey söylemiyor. Münasebetiyle bu beklenti karşılanmıyor” diye konuştu. Bunun yerine dış güçlere direnmek, global vesayetle savaşmak üzere telaffuzların lisana getirildiğini kaydeden Demiralp, “O farklı bahislerdeki güç performansları da dolaylı olarak ekonomik krizin yarattığı itimat kaybını telafi edebilir. Ve o ölçüde son aylarda AKP’den uzaklaşma eğilimindeki kararsız seçmenin en azından bir kısmı bu performansa olumlu karşılık verip geri dönebilir” sözünü kullandı.
Tosun: Kendi sosyolojisini denetim ettiğinin göstergesi
Siyaset Bilimci Prof. Dr. Tanju Tosun da Erdoğan’ın konuşmasında daha çok bugüne kadar yapılmış olan projelere yer verildiğini vurgularken, geleceğe yönelik ise sırf anayasa davetinin dikkat çektiğini söyledi. Erdoğan’ın yeni anayasa için muhalefete davette bulunduğunu fakat bir yandan da yeniden muhalefeti dışlamaya yönelik bir lisan kullandığını kaydeden Tosun, “En azından bu türlü bir vizyon dokümanında bu telaffuz kullanılmamalıydı” dedi. Vizyon dokümanında kapsamlı bir mutabakat temelinin eksik kaldığını kaydeden Tosun, “Erdoğan, seçime yedi ay kala en azından gündeme hakim olma gayretinde. Lakin, konuşmasındaki lisana bakıldığı vakit sonuç itibariyle konuşmanın çıktısı, daha fazla kendi seçmenini konsolide etmeyle hudutlu kalıyor” dedi.
AKP’nin vizyon evrakından geniş toplumsal kesitleri kapsayıcı formda bir çıktı görülemediğini kaydeden Tosun, lakin AKP’nin kendi seçmeninde bir heyecan yaratabileceği görüşünde. Tosun, “Ekonomik krize karşın bu türlü bir kalabalık salon içinde bu türlü bir coşku kendi sosyolojini bir halde denetim ettiğinin göstergesi. Fakat, bu sosyoloji dışına kayanlarda ilgi uyandırmak için kâfi olmayacağı kanaatindeyim” diye konuştu.
