Euronews muhabiri Méabh Mc Mahon, AB Konseyi’nin Ukrayna ve Moldova’ya aday statüsü verme kararını ve önümüzde nasıl bir yol olduğunu yazıyor.
“Onlar bizden biri ve onları içeri almak istiyoruz” sözleriydi. 27 Şubat’ta Ursula von der Leyen, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden sadece üç gün sonra, dünyayı ve bildiğimiz şekliyle AB’yi değiştirdi.
Pazar günüydü, güneş batıyordu ve Avrupa Komisyonu başkanı sakindi ve Berlaymont binasının 13. katında toparlandı, ancak Ukrayna’da yeni başlayan savaşı durdurmaya çalışmak için bir dizi yaptırım açıkladıktan sonra büyük ölçüde kriz modundaydı.
Dışarıda yüzlerce Ukraynalı cevaplar için ofisine bakıyor, ellerinde Rusya karşıtı afişler ve Avrupa yanlısı sloganlar atıyordu.
Pazartesi günü, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelenskyy resmen AB üyeliği başvurusunu imzaladı. Canlı tercümanların bile gözyaşlarına hakim olmadığı duygusal bir Avrupa Parlamentosu genel oturumu izledi.
Avrupa’nın en yoksul ülkesi Moldova da 3 Mart’ta üyelik başvurusunda bulundu. Güney Kafkasya’da Rusya’ya sınırı olan küçük bir ülke olan Gürcistan da başvurdu.
Dört ay sonra, bu haftaki “tarihi” AB Konseyi zirvesinde, ironik bir şekilde Batı Balkanlar’ın AB umutlarına odaklanmak amaçlandı, Ukrayna ve Moldova resmi AB aday ülkeleri oldular.
Brüksel merkezli Ukraynalılar, hayatlarının en rahatsız edici birkaç ayının ardından morallerini yükseltmek için sokaklara döküldü. Çocuklar AB bayrağının posterlerini çizdi.
Kıdemli AB gözlemcileri, hatta bu sembolik adımın hızında isteksiz olanlar bile, AB’nin nihayet tek sesle konuştuğu için bunun Moskova’ya güçlü bir mesaj göndereceğini söylüyorlar.
Avrupa Politika Merkezi’nde kıdemli bir politika analisti olan Amanda Paul Cuma günü bir panele verdiği demeçte, “Bu, AB’den gelen çok önemli bir jeopolitik mesajdı. Kremlin’de oturan adam Moldova’yı bizim ülkelerimizden biri arasında hiç görmedi.”
İleride karmaşık bir yol
Ancak, savaşta olan bir ülke için mavi ve sarı umut görüntülerinden daha önce uzaklaştığınızda ve objektiften baktığınız zaman, Ukrayna ve Moldova’nın AB üyeliğine kadar olan geleceği uzun, engebeli ve karmaşık olabilir. Hatta karar geri alınabilir.
Carnegie Europe’dan Richard Youngs bu haftanın başlarında bana, “Temelde, başvuran ülkelerde işler siyasi olarak ters giderse, siyasi olarak geriye giderse, aslında tüm üyelik süreci dondurulabilir.” dedi.
Ancak Avrupa’nın en çok yozlaşmış ikinci ülkesi olarak kabul edilen Ukrayna’yı bekleyen zorluklar olacak.
Geçenlerde Batı Ukrayna’ya yaptığım ziyareti hatırladım, burada yerlilerin atlara ve arabalara bindiğini gördüm, geçimlerini sağlamak için kendi ekmeklerini pişiren gençlerle konuştum ve AB üyesi Macaristan ile komşusu Ukrayna arasındaki altyapı farkını önden gördüm.
Avrupa Birliği siyaset profesörü Frank Schimmelfennig bana, “AB zirvesi, işleri yoluna koymak için tek seferlik tarihi bir fırsat” dedi.
Duyuru yapmak ve kameraya gülümsemek bir şeydir, ancak doğru yapmak başka bir şeydir. Bu Haziran ayındaki AB zirvesinin otopsi toplantısında konuşan politika analisti Corina Stratulat, kulağa sert geldi.
“Bu zirvenin tarihi veya jeopolitik etiketlere uygun olduğunu düşünmüyorum. İçinde yaşadığımız bu büyük ve giderek daha korkutucu yeni dünyaya göğüs germemiz gereken hırslı vizyondan çok uzaktayız” dedi.
Ancak Cuma günkü zirveden çıkan enerji krizinin üstesinden gelmek için somut bir plan çıkmadığı ve devlet başkanlarının bir araya geleceği yeni bir tarih olmadığı için, sorunlar geleceğe ve Ukrayna, Moldova, Gürcistan’ın Avrupa hayallerine atılabilir. Batı Balkanlar’dan bahsetmek, gerçekten de uzun yıllar “buza konabilir”.
