Bilim insanları Antarktika’yı çevreleyen Güney Okyanusu yerini oluşturan vadi, ova ve dağların en detaylı haritasını çıkardı.
48 milyon kilometrekarelik bir alanı kapsayan bu harita sayesinde birinci sefer Factorian Deep ismi verilen 7 bin 432 metre derinlikteki bir çukurun ayrıntıları da görünür kılındı.
Okyanusların tabanları hakkındaki bilgiler deniz ulaşımı, deniz ve okyanusların korunması ve Dünya’nın iklimsel ve jeolojik tarihinin anlaşılması açısından büyük ehemmiyet taşıyor.
Ancak bu alanda hala öğrenilecek çok fazla şey var. Okyanus tabanlarında çok geniş alanlar hâlâ düzgün bir halde incelenmiş değil.
Güney Okyanusu’nun Memleketler arası Batimetrik Haritası’nı (International Bathymetric Chart of the Southern Ocean – IBCSO) oluşturmak beş yıl sürdü. Bu bağlamda çıkarılan birinci harita 2013 yılında yayımlanmıştı.
IBCSO projesi ve benzerleri, dünyanın okyanusları hakkındaki çok kısıtlı bilgimizi zenginleştirmeyi, bu alandaki boşlukları doldurmayı hedefliyor.
BATİMETRİK ÖLÇÜMLER
Proje çerçevesinde gemiler ve teknelerden sık sık sonar aygıtlarını çalıştırarak derinlik ölçümleri (batimetrik) yapmaları isteniyor.
Hükümetler ve kurumlardan da kendilerinden rastgele bir data saklamamaları, mümkün olan en yüksek ölçüde datayı kamuoyuyla paylaşmaları talep ediliyor.
Oluşturulan yeni harita Güney Okyanusu tabanının güneye gerçek kutup istikametinde 50 dereceye kadar olan tüm alanını kapsıyor.
Alman Alfred Wegener Enstitüsü’nden Dr. Boris Dorschel, haritanın kapsadığı alanın dokuz yıl içerisinde iki katına çıkarıldığını söylüyor.
Dorschel, sadece haritası çıkarılan yüzölçümünün artmadığını, data yoğunluğunda da artış kaydedildiğini belirtiyor.
Çalışmada kullanılan dataların birden fazla, Antarktika üzerine yapılan bilimsel araştırmaları destekleyen gemilerden edinildi.
Bu gemiler beyaz kıtadan Şili, Güney Afrika ya da Tazmanya’ya gidip gelirken okyanus yeri üzerine bilgi toplamayı ihmal etmedi.
Okyanus yeri üzerine çıkarılan haritalara gereksinim duyulmasının birkaç nedeni var.
Öncelikle deniz seyahati ve nakliyeciliği için değer taşıyorlar. Birebir vakitte balıkların ve denizlerin korunması için de kıymetliler, zira denizaltı dağları yabanî hayatın en çok görüldüğü, biyoçeşitlilik açısından çok varlıklı noktalar.
Ayrıca deniz altındaki yüzeyler, okyanus akıntılarının davranışlarını da etkiliyor.
Bu da ileride iklim değişikliği üzerine yapılan kestirimlerin geliştirmesi açısından değerli. Çünkü Dünya üzerinde ısının bir yerden başkasına taşınmasında okyanusların büyük rolü var.
