Avrupa Parlamentosu, Çarşamba günkü oturumunda yapılan oylamada doğal gaz ve nükleer santralleri etraf dostu yatırımlar olarak sınıflandıran tasarıya takviye verdi.
Tasarının geri çekilmesi için verilen teklif reddedildi. Oylamada 278 milletvekili tasarının geri çekilmesi lehine oy kullanırken, 328 milletvekili ise karşı oy kullandı. 33 milletvekili çekimser kaldı.
Böylece tasarının yasalaşmasının önü açılmış oldu. Lakin, 27 AB üyesinin 20’si karşı çıkarsa kelam konusu yasa engellenebilecek, ki siyasi gözlemcilere nazaran bu mümkün görülmüyor.
AB Devir Başkanlığını devralan Çekya’nın Başbakanı Petr Fiala, oylama sonucunun “harika bir haber” olduğunu belirterek, bunu Avrupa’nın güç konusunda kendi kendine kâfi hale gelebilmesi için değerli bir adım olarak kıymetlendirdi.
Tartışmalı plan
Tasarı, AB üyeleri ortasında iklim değişikliğiyle uğraş siyasetleriyle karşıt düştüğü gerekçesiyle tartışmalara neden oluyordu. Fransa’nın öncülük ettiği bir küme ülke nükleer ve doğal gazın “yeşil” sınıfına alınmasını desteklerken, nükleer santrallerini kapatan Almanya plana karşı çıkıyor. Avustuya ve Lüksemburg, tasarının yasalaşması halinde AB’yi dava edeceklerini duyurmuştu. AB ülkelerinin elektrik üretiminde nükleer gücün hissesi yaklaşık yüzde 25 düzeyinde bulunuyor.
“Yeşil etiket” kriterleri
Nükleer güç ve doğal gaz projelerini”yeşil” yatırım olarak sınıflandırma konusundaki plan geçen Şubat ayında tamamlanmıştı. 2023’te yürürlüğe girmesi hedeflenen plan, projelerin hangi kriterlere bağlı olarak yeşil yatırım sınıfına gireceğini belirleyen kuralları içeriyor.
Bu kriterlerin başında ise, radyoaktif atıkların inançlı bir halde ortadan kaldırılması geliyor. Kriterlere uyulduğu takdirde, nükleer santraller projelerine 2045 yılına kadar inşaat müsaadesi verilmesini öngörülüyor.
Elektrik üreten doğal gaz santrallerinin de “yeşil” sınıfına girebilmesi için esas kural, bir kilovatsaatte 270 gramdan daha az karbondioksit salımı yapması.
Çevre örgütlerinin karşı çıktığı plan yürürlüğe girmesi halinde, “çevre dostu” sınıflandırmasına dahil olan projelerin finansmana erişimi kolaylaşacak.
“Rus şirketler lobi yaptı”
Greenpeace’in Avrupa’daki kampanya yöneticilerinden Ariadna Rodrigo, doğal gazın “yeşil” sınıfına dahil edilmesinin Rusya’nın ekmeğine daha fazla yağ süreceğine dikkat çekti. Avrupa Parlamentosu Hollanda Milletvekili Paul Tang ise, planın kabul edilmesi için Rus devletine ilişkin güç şirketleri Gazprom ve Rosneft’in ağır bir lobi çalışması yürüttüğünü söyledi.
Almanya plana nükleer güç sınıflandırması nedeniyle başlangıçta karşı çıkmıştı. “Hükümetin tavrında bir değişiklik yok, nükleer güç sürdürülebilir olarak görünmüyor” diyen Başbakanlık Sözcüsü Steffen Hebestreit, “Yine de Alman hükümeti, sınıflandırmanın iklim muhafaza maksatlarına ulaşmak için değerli bir araç olduğuna inanıyor, zira karbondioksit salınımını nötr hale getirmede doğal gazın köprü misyonu gören kıymetli bir teknoloji olduğu açık” diye konuştu.
Reuters, dpa / GY, HT
