Uzun periyodik Mars görevleri ve orada yerleşim kurmak üzere hayallerin merkezinde yatan büyük soru yavaş yavaş çözülüyor. Mars toprağında bitki yetişir mi sorusu Marslı (The Martian) sineması ile daha tanınan bir hale gelmişti ve artık çorak gezegenin temelinde yanlışsız şartlarda bize mahsul verebileceği ortaya konmuş durumda.
Mars’ta yetişecek birinci bitki: Yonca
ABD’deki Iowa State University’den bilim insanlarının yapmış olduğu yeni bir araştırma sonucunda Mars toprağında bitki ve bitkilerin yetiştirilebileceği ortaya kondu. Yapılan araştırma sonucunda Mars’ta yetiştirilecek birinci bitki ise yonca oldu.
Plos One mecmuasında yayınlanan araştırmada, Mars toprağındaki besin içeriğinin artırılması ve uzun vadeli vazifeler için Mars’ta bulunan donmuş yahut sıvı haldeki tuzlu suyun arındırılmasının çok değerli olduğu vurgulanıyor.
Yonca, Mars’ta gübre olarak kullanılabilir
Simüle edilmiş Mars toprak örneklerinde gerçekleştirilen deneylerde yoncanın ek bir gübreye muhtaçlık duymadan Dünya’da olduğu üzere sağlıklı bir halde Mars’ta büyüyebileceği bulundu. Bununla birlikte, Mars’ta yetiştirilecek olan yonca bitkisi gübre olarak kullanıldığında başarılı bir şekilde şalgam, turp ve marul bitkilerinin de yetiştirilebildiği gözlemlendi.
Mars toprağı çoğunlukla bazaltik tozdan (yıpranmış volkanik kaya parçaları) oluşuyor. Dünya’daki volkanik bölgeler besin açısından ağırdır, birebir halde Mars’ın volkanik bölgelerindeki toprakta da benzeri besinlerin yer aldığı düşünülüyor. Bununla birlikte Mars toprağında organik karbon eksikliği bulunmakta. Bu nedenle Mars toprağı, suyu gereğince uygun tutmuyor ve kalorisi ağır mahsullerin büyümesi için de yeterli besin içermiyor.
Dolayısıyla evet, kimi bitkileri çok fazla dayanak olmadan yetiştirmek mümkün olsa da besin bedeli yüksek bitkilerin yetiştirilmesi için gübreye gereksinim duyuluyor. Araştırma da daha fazla besin gereksinimi duyan şalgam, turp ve marul bitkileri için gübreleme de yetiştirilen yoncaları kullandılar. Araştırma da ayrıyeten yetiştirilen bitki ve sebzelerin, Dünya’ya oranla daha az kalori sağladığını da keşfetti.
Mars suyunu kullanmak önemli
Mars’ta mahsullerin büyütülmesinde karşılaşılacak bir öteki sorun ise, gezegenin kutuplarında donmuş ya da tuzlu rezervuarlarda yeraltında bulunan suyun olması. Tıpkı araştırmada simüle edilmiş tuzlu Mars suyunun, deniz bakterileri kullanarak arıtılabileceği ve volkanik kayaları filtre olarak kullanarak tatlı su üretmenin mümkün olduğunu buldular. Öte yandan üstünde durulması gereken diğer bir husus daha var. Dünya’da oluşturulan simüle Mars toprağının elimizde birtakım bilgiler olsa da gerçeğiyle ne kadar emsal olduğunu bilmiyoruz.
