TBMM Dijital Mecralar Komisyonu’nda, geçen hafta çarşamba günü tali kurul olarak 40 husustan oluşan “Basın Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” kabul edilmişti. Kurulun CHP’li üyeleri İstanbul Milletvekili Onursal Adıgüzel, İzmir Milletvekili Ahmet Tuncay Özkan, Muğla Milletvekili Burak Erbay, teklife şerh koydu.
Muhalefet şerhinde, teklifin ‘dezenformasyon yasası’ olarak lanse edildiğini, lakin birçok kanunda değişiklik öngörmesi nedeniyle bir torba kanun olduğu belirtildi.
“TEKLİFİN KIYMETLENDİRİLMESİ İÇİN KÂFİ MÜHLET VERİLMEDİ”
Teklifin ‘oldu biti’ usulü ile seçimler öncesi hayata geçirilmeye amaçlandığı vurgulanan şerhte, şu değerlendirmeler yer aldı:
“Teklifin hazırlanış sürecinde sivil toplumun, meslek örgütlerinin görüşlerine başvurulmadığı üzere muhalefet de bu sürecin dışında tutulmuş, mevzunun asıl muhatabı olan Dijital Mecralar Kurulu dahi sürece dahil edilmemiştir…Teklifin komiteye sevk edilmesinden sadece 4 gün sonra komitenin toplantıya çağrılması da iktidarın dışlayıcı tavrının açık bir göstergesidir. Bu kadar kapsamlı ve teknik bir teklifin kıymetlendirilmesi için kâfi müddet verilmemiştir. Hatta bu durum komiteye katılan sivil toplum kuruluşları tarafından da lisana getirilmiştir.”
Komisyon görüşmeleri sırasında teklifin daha ayrıntılı olarak incelenmesi, ilgili kurum ve kuruluşların, sivil toplumun, üniversitelerin görüşlerinin alınması için alt komite kurulmasına ait önergelerin kabul edilmediğine işaret edilen şerhte “Oysa bir alt kurulun varlığı teklifin daha nitelikli ve sağlıklı bir yasama süreci ile olgunlaştırılmasına imkan sağlayacak değerli bir süreçtir” denildi.
“‘TOPLUMSAL MUHALEFETİ BASTIRMA YASASI’ YA DA ‘SANSÜR YASASI’”
Teklifin bu haliyle yasalaşmasının kabul edilemez olduğunun altı çizilen şerhte, düzenlemenin ‘toplumsal muhalefeti bastırma yasası’ ya da ‘sansür yasası’ olduğu belirtildi. Şerhte, şu saptamalar yapıldı:
“Teklif, sansür ve oto sansüre yol açacak, söz ve basın özgürlüğünü daha da daraltacak düzenlemeler barındırmaktadır. Dezenformasyonla uğraş ettiği argüman edilen teklifte direkt ve dolaylı olarak bir dezenformasyon tarifi yapılmamaktadır. Teklifte ziyadesiyle geniş tanımlanmış bir kabahat tiplemesi mevcuttur. Hangi bilginin ne seviyede halkı aldatıcı bilgi olarak değerlendirileceği büyük bir belirsizlik taşımaktadır. AKP iktidarının gerek kendi gücünü korumak gerekse rakiplerini baskı altına almak için yargıyı siyasi bir baskı aparatına dönüştürdüğü bir ortamda; iktidarın mevcut pratikleri de göz önüne alındığında bu teklifi ‘toplumsal muhalefeti bastırma yasası’ ya da ‘sansür yasası’ olarak isimlendirmek daha dengeli olacaktır.”
“TEKLİF BU HALİYLE OLMASI GEREKENDEN ÇOK UZAKTIR”
“Ülkemizde dezenformasyonun tüm kesitlerin ortaklaştığı bir sorun olduğu açıktır. Fakat bu hususun düzenlenmesinde, tabir ve haber alma özgürlüklerinin zedelenmemesi öncelikli maksatlardan biri olmalıdır” uyarısı yapılan şerhte, şu kıymetlendirme yapıldı:
“Yapılacak olan düzenlemenin çağdaş demokrasi prensipleri çerçevesinde, tüm paydaşların sürece dahil olduğu, hususun tüm boyutları ile uzun uzadıya tartışılıp olgunlaştırılabildiği, çoğulcu bir bakış açısı ışığında, vatandaşların temel hak ve özgürlüklerini, basın özgürlüğünü teminat altına alacak bir formda yapılmasıdır. Teklif bu hali ile olması gerekenden çok uzaktır.”
