Geçen yıl Demokratik Kongo Cumhuriyeti’ni ziyaret ederken, Nyiragongo yanardağı patladı ve ülkeyi kısaca uluslararası ilgi odağı haline getirdi. Orada büyük bir açlık krizini değerlendirmek için yerdeydim: rekor 27 milyon insan gıda bulamamıştı.
Yaya olarak ayrılırken, yanardağı izlemeye gelen bir CNN televizyon ekibiyle karşılaştık ve milyonlarca izleyiciyle ülkenin kronik ve ihmal edilmiş açlık acil durumu hakkında canlı konuşmayı başardık.
Ancak bu uluslararası ilgi anları, Kongo gibi kriz içindeki ülkeler için nadirdir.
İhmalin bileşenleri
Her yıl, Norveç Mülteci Konseyi, dünyanın en çok ihmal edilen yerinden edilme krizlerini listeleyen bir rapor yayınlar, acısı nadiren uluslararası manşetlere çıkan, yetersiz yardım alan ve uluslararası diplomatik çabaların odak noktası olmayan toplulukların içinde bulunduğu kötü duruma odaklanmak.
Bugün yayınlanan bu yılki raporda ilk kez tüm türdeki krizler Afrika’da.
Bu iç karartıcı listenin başında Kongo’daki insani kriz var. Son altı yıldır listemizde yer alan, gözden kaçan bir acil durumun ders kitabı örneğidir. Ayrıca, son dört yılda ping-pong’da birincilikten üçüncülüğe yükselen Kamerun da üst sıralarda yer alıyor.
Çoğu medya kuruluşu, bu ülkeleri, büyük yeni şiddet veya hastalık salgınları veya beklenmedik bir volkanik patlama hakkında geçici haberlerin ötesinde nadiren ele alır. Nijerya ve Sudan da dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesinde, basın özgürlüğünün olmaması, kapsamı daha da kıt hale getiriyor.
Bu ihmal bileşenlerine ek olarak, donör yorgunluğu genellikle Güney Sudan’da olduğu gibi uzun yıllar, hatta Kongo örneğinde olduğu gibi onlarca yıl süren krizlere yol açar. Pek çok Afrika ülkesinin Batı’daki politikacılar tarafından sınırlı jeopolitik ilgi alanı olarak görüldüğünden bahsetmiyorum bile.
Ancak seçicilik, Afrika krizlerinin Ukrayna’da patlak veren savaşa verilen tepkiyle çeliştiğinde, ihmal edildiği bu yıldan nadiren daha çarpıcı olmuştur.
Ukrayna işgalini gölgede bırakan küresel gıda krizleri
Ukrayna’daki silahlı çatışma, uluslararası toplum harekete geçtiğinde elde edilebilecekler ile milyonlarca kişinin yaşadığı zorluklar arasındaki büyük uçurumu ortaya çıkardı. İhmal edilen krizlere yakalanmış talihsizler.
Avrupa’nın yeni savaşına tepki olarak bir dayanışma patlamasına tanık olduk. Bağış yapan ülkeler, özel şirketler ve halk, toplu yardım operasyonuna cömertçe katkıda bulundu. Birleşmiş Milletler acil yardım başvuruları, başlatıldıkları gün neredeyse tamamen finanse edildi.
Siyasi eylem de aynı derecede hızlıydı. Savaştan bir hafta sonra, Avrupa Birliği saldırıdan kaçan tüm Ukraynalılara bir yıllık Avrupa oturma izni vererek geçici koruma sağladı. İlk defa böyle bir direktif kullanılmıştı.
Birleşmiş Milletler de hızlı davrandı. Çatışmanın sadece üç gününde, BM Güvenlik Konseyi, şiddeti kınamak için bir karar alınmasını sağlamak için Rusya’nın vetosunu atlaması için krizi Genel Kurul’a havale etti. Aynı zamanda dünya kuruluşu 40 yıl aradan sonra ilk kez bu eylemi gerçekleştirdi.
Aynı zamanda, Ukrayna’nın gölgesinde meydana gelen krizlerden etkilenen milyonlarca insan için insani durum kötüleşiyor. Listemizdeki çoğu ülkede açlık seviyeleri artıyor, buna Rusya’nın işgali nedeniyle artan buğday ve akaryakıt fiyatları da ekleniyor.
Nüfusun yarısından fazlasının zaten aç kaldığı Kamerun’da ithal gıda fiyatları yerel gıda enflasyonunu yükseltiyor. Ekmek ve diğer temel gıda maddeleri artık düşük gelirli insanlara giderek daha fazla ulaşamıyor.
Bizimki gibi yardım kuruluşları, küresel insani durumun kötüye giden durumu hakkında defalarca alarm verdiler. Ancak henüz yeterli önlem alınmadı. Bunun yerine, ihmal edilen bu krizlerin finansmanı tehdit altında.
Zengin ülkeler denizaşırı yardımları kesiyor
Birkaç bağışçı ülke şimdi dünyanın diğer bölgelerinden Ukrayna krizine ve mültecilere yönelik fonları yeniden tahsis etmeyi düşünüyor veya karar verdi Avrupa’da tepki.
İsveç’te hükümet, yardım bütçesinin neredeyse beşte birini oluşturan 10 milyardan fazla İsveç kronunu İsveç’te mültecileri barındırmak için kullanmaya karar vererek, kendi yardımlarının en büyük alıcısı haline geldi.
Komşu Danimarka’da hükümet, Ukraynalı mültecilere ev sahipliği yapmak için yardım bütçesinden iki milyar Danimarka kronu kesti ve daha fazla Ukraynalı mültecinin Danimarka’ya iltica başvurusunda bulunması halinde daha fazla kesintinin sinyalini verdi.
Ve benim ülkem olan Norveç’te hükümet geçtiğimiz günlerde Norveç’te Ukraynalı mültecilere ev sahipliği yapmak için kalkınma yardımında dört milyar Norveç kronu kesilmesini önerdi. Bu, BM temel fonunun kesilmesi, denizaşırı eğitim fonlarının yüzde 50 oranında kesilmesi ve Afganistan için çok ihtiyaç duyulan yardımı desteklemek için son vaatlerin iptal edilmesi anlamına geliyor.
Bu kesintiler felaket için bir reçetedir. Ve seçiciliği kaybedilen hayatlarla ölçülecek olan, gezegenin en yoksul köşelerindeki en savunmasız insanlar tarafından en çok hissedilecekler.
Ukrayna’daki savaşa verilen yanıt, başka yerlerdeki daha yoksul insanları bile cezalandırmak için bir bahane değil, uluslararası dayanışma için yeni standart olmalıdır. Hem Avrupa Birliği’nin hem de Birleşmiş Milletler’in ellerinde acil önlem almak için ellerinde araçlar var – sadece kullanmayı seçerlerse. Eksik olan siyasi iradedir.
Bir sonraki adımı atmak için liderlerimizi bekliyoruz.
Jan Egeland, Norveç Mülteci Konseyi’nin genel sekreteridir.
