Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul’da, ”8. Türk Tıp Dünyası Kurultayı ve Tıp Tarihine/Ortak Geçmişe Vefa Ödül Töreni”nde konuştu. Konuşmasında Rusya’nın tahıl mutabakatından çekilme kararını pahalandıran Erdoğan, ”Her ne kadar Rusya kendisi için birebir kolaylıkların gösterilmemesi sebebiyle bu hususta mütereddit davransa da biz insanlığa hizmet için uğraşımızı kararlılıkla sürdüreceğiz.”
Erdoğan, ayrıyeten “Ukrayna buğdayının 9,3 milyon tonunu dünyanın hizmetine sunarak, besin krizinin nispeten azaltılmasını sağladık” dedi. Ukrayna ile Rusya ortasındaki tahıl koridoru mutabakatı Türkiye’nin ve BM’nin arabuluculuğunda İstanbul’da imzalanmıştı. Muahedenin geçerlilik müddetinin 19 Kasım’da dolması nedeniyle mutabakatın uzatılması davetleri yapılmıştı.
Rusya’nın hamlesin yansılar devam ediyor
Rusya’nın tahıl koridoru muahedesinden çekilmesine yansılar devam ediyor. Birleşmiş Milletler (BM) Karadeniz Tahıl Teşebbüsü Koordinatörü Amir Mahmoud Abdulla, bahse ait Pazartesi Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Gıda akışı devam etmelidir, sivil kargo gemileri askeri gaye haline getirilemez ya da rehin tutulamaz” sözlerini kullandı.
Almanya Tarım Bakanı Cem Özdemir de Rusya’nın muahededen çekilmesini eleştirerek, “Rusya’nın tahıl mutabakatını tek taraflı askıya alması dünyada milyonlarca insanın aç olduğu göz önünde bulundurulduğunda, sorumsuzca bir hareket” tabirlerini kullandı. Rusya’ya kelam konusu mutabakata hürmet duyması daveti yaptı.
Rusya’nın tahıl koridoru muahedesinden çekilmesinin akabinde buğday fiyatları yüzde 5, mısır fiyatları yüzde 2 oranında artış gösterdi. Chicago Ticaret Borsası’nda (CBOT) buğday vadeli süreçleri yüzde 5,4 artışla 8,7 dolara yükseldi. Buğday fiyatları, günün erken saatlerinde 8,9 dolara yükselerek 14 Ekim’den bu yana en yüksek seviyeyi görmesinin isminden saat 09.25 prestijiyle 8,7 dolar düzeyinde dengelendi.
Rusya’nın Ukrayna tahılının Karadeniz’den dünya pazarlarına ulaştırılması mutabakatını askıya almasının akabinde buğday ve mısır tedarikleri konusunda global tasa hakim. Tahıl piyasaları, sekiz aydır devam eden Rusya’nın Ukrayna saldırısı kapsamında yaşanan gelişmelere epeyce hassas.
Pazar günü tahıl mutabakatı kapsamında oluşturulan tahıl koridorunda gemi hareketliliği gözlemlenmediği belirtildi lakin deniz trafiği yetkililerinin yaptığı açıklamaya nazaran, Pazartesi günü tahıl ve öteki tarım eserlerini taşıyan iki kargo gemisi Ukrayna limanlarından ayrıldı. Ortak Uyum Merkezi’nden yapılan açıklamada Pazartesi günü 12 kargo gemisinin daha Ukrayna limanlarından ayrılmasının beklendiği söylendi.
Ne olmuştu?
Rusya, Cumartesi günü tahıl mutabakatından çekildiğini duyurmuştu. Rusya Savunma Bakanlığı, çekilmeye münasebet olarak Kırım’daki Rus gemilerine insansız hava aracı ile akın düzenlenmesini göstermişti. Rusya bu taarruzdan Ukrayna’yı sorumlu tutuyor.
Savunma Bakanlığı, hücum düzenlenen gemilerin tahıl sevkiyatı konvoylarını korumak üzere misyon yaptığını belirterek, “Kiev rejimi tarafından İngiliz uzmanların iştirakiyle Karadeniz Filosu gemilerine ve tahıl koridorlarının güvenliğini sağlayan sivil gemilere yönelik gerçekleştirilen terör saldırısı nedeniyle Rusya Ukrayna limanlarından tahıl ihracat edilmesini öngören mutabakatın uygulanmasına iştirakini askıya aldı” tabirine yer vermişti.
AFP, epd, rtrs / AI, BÖ
