Yargıtay’da düzenlenen 2022-2023Adli Yıl Açılış Töreni’nde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yeni anayasa davetlerine öbür siyasi partilerden karşılık alamadıklarını söyledi. 1982 Anayasasında hem AKP hükümetinin hem de kendilerinden evvelki hükümetlerin esaslı değişiklikler yapmasına rağmen bu anayasanın gerecinin “darbe periyodu eseri olduğuna” dikkat çeken Erdoğan, “Bunun için hükümetlerimiz periyodunda çeşitli kereler, siyasi partilere yeni anayasa hazırlama daveti yaptık” diye konuştu. Erdoğan, uğraşlarının uzlaşma sağlanamadığı için sonuçsuz kaldığına işaret ederek, geçen yıl da birebir çağrıyı yinelediklerini, lakin bu davetin da karşılıksız kaldığını söz etti. Erdoğan, “Netice prestijiyle insan haklarına dayanan, hukukun üstünlüğünü temel alan sivil, demokratik ve özgürlükçü yeni bir Anayasa’yı ülkemize şimdi kazandıramadık. Ancak umudumuzu da kaybetmedik, kaybetmiyoruz. İnşallah, siyasetin iklimi bu türlü bir adıma uygun hale geldiğinde yeni Anayasa çalışmasını tekrar başlatabileceğimizi ümit ediyoruz” diye konuştu.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ni (AİHM) eleştiren Erdoğan, “AİHM ile ilgili yapılan değerlendirmeler konusunda açık ve net söylüyorum. AİHM, kararlarında adil değildir, siyasaldır. Mevzu Türkiye olunca siyasi karar verir lakin öbür tarafta Fransa, Almanya olunca maalesef zıt kararlar verir” dedi.
TBB Lideri: En kıymetli başlık yargı bağımsızlığı
Türkiye Barolar Birliği (TBB) Lideri Erinç Sağkan da merasimde yaptığı açılış konuşmasında, “Türkiye Barolar Birliği Liderlerinin evvelki isimli yıl açılış konuşmalarına baktığımız vakit, ülkemizde yargı alanına dair problemlerin yeni olmadığını, köklerinin derine ve eskiye dayandığını; ne var ki, bu meselelerin ortadan kaldırılması için sistemli siyasetlerin üretilemediğini görmenin getirdiği üzüntüyü ve korkuyu yaşıyoruz” tabirlerini kullandı.
Bugün Türkiye’de yargıya ait en değerli başlığın “yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığının sağlanması ile hukukun üstünlüğünün tesis edilmesi” olduğunu vurgulayan TBB Lideri, AİHM’de “derdest halde bulunan 70 binden fazla müracaatın yüzde 22’sini Türkiye’ye karşı açılmış davaların oluşturduğuna” da dikkat çekti.
Konuşmasında İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme istikametindeki Cumhurbaşkanı kararına da değinen Sağkan, kararın “gerek kontratın temel hedefi olan bayana yönelik şiddetle çaba perspektifi bakımından gerekse insan haklarına dair bir milletlerarası kontrattan Türkiye Büyük Millet Meclisi iradesi olmaksızın çekilmiş olmak bakımından bir dönüm noktasına işaret ettiğini” savundu. Sağkan kelamlarına şöyle devam etti:
“Ancak, daha da kıymetli olan konu; Anayasa’nın 90. ve 114. hususlarındaki açık düzenlemelere karşın, Danıştay’ın iptal talebini reddeden kararıyla birlikte yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı problemine, yargının etkililiği ve Anayasasızlaşma meselelerinin da eklenmesidir.”
HSK eleştirisi
Avukatların içinde bulunduğu şiddetli şartlara da dikkat çeken Sağkan, Türkiye’de bir “diploma makinesi” hukuk fakültesi sorunu olduğunu savundu. Sağkan, “Sermayenin hukuka tercih edilmesine son verilmeli ve YÖK kararı ile bir gecede hiçbir münasebet gösterilmeden tekrar 125 bine düşürülen hukuk fakültesi muvaffakiyet sıralaması kuralı acilen 50 bin sonuna yükseltilmelidir. Yeni tek bir hukuk fakültesi daha açılmamalı, mevcut fakültelerin nitelikli eğitim verebilmeleri için YÖK akreditasyonu şartları ile üniversite kontenjanları, gereksinim tahlilleri yapılmak suretiyle üniversiteler ve yargı erkinin tüm bileşenleriyle görüşülerek belirlenmelidir” formunda konuştu.
TBB Lideri, Yargıçlar ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) yapılanmasının kuvvetler ayrılığı unsurunun varlığını sorgulanır hâle getirdiğini de tabir etti. “HSK’nın üye seçim formülü de dahil olmak üzere mevcut yapılanmasının hakimlik teminatını sağlamaktan uzak olduğunun bilincindeyiz” diyen Sağkan, “Hâkimlerin garantide olmadığı bir yargının bağımsız olabilmesi de mümkün değildir” tabirlerini kullandı.
Sağkan, Atatürk prensip ve ihtilallerini kendilerine kılavuz aldıklarını vurgulayarak, “Hukuk sistemimizin içinde bulunduğu kara tabloya karşın hukuk devleti, adalet ve üniversal insan hakları için hiç yılmadan uğraş etme azmimiz de tam da bu sebepledir” diye konuştu.
Sağkan’ın TBB Lideri seçildikten sonra İsimli Yıl açılışında yaptığı bu birinci konuşma, canlı olarak verilmedi. Konuşma metni, TBB web sitesinde yayımlandı.
DW/SÖ,HT
