Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi İktisat Kısmı öğrencisi Pınar Gültekin 16 Temmuz 2020 tarihinde kaybolmuş, Gültekin’in yanmış cesedi beş gün sonra ormanlık bir alanda bulunmuştu. Eski sevgilisi Cemal Metin Avcı, kısa bir müddet sonra Gültekin’in öldürülmesine ait açılan soruşturma kapsamında “canavarca hisle ve eziyet çektirerek taammüden öldürmek” suçlamasıyla tutuklandı.
Sanık, dava müddetince haksız tahrik indiriminden yararlanmak için Gültekin hakkında “Tehdit etti” ya da “Bıçak çekti” üzere tezlerde bulunarak savunma değiştirdi. 27 yaşındaki Gültekin’i boğarak öldürdüğünü, cesedini varile koyup yaktığını ve üzerine beton döktüğünü itiraf eden Avcı’nın yargılandığı davada dün karar çıktı. Muğla 3. Ağır Ceza Mahkemesi, ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası Avcı’nın cezasında haksız tahrik indirimine gitti ve katil 23 yıl mahpus cezası aldı.
Eşitlik için Bayan Platformu’ndan (EŞİK) avukat Selin Nakıpoğlu, Pınar Gültekin cinayetinde ısrarlı takiple başlayan bir cürüm zinciri olduğunu, tüm evrelerin planlandığını ve haksız tahrik indirimine yer olamayacağını vurguluyor. Mahkemenin kararını eleştiren Nakıpoğlu, “Muğla 3. Ağır Ceza Mahkemesi oybirliği ile şunu dedi: ‘Biraz hak etmiş Pınar’. Nereden bunu söyleyebiliyoruz? Zira bu kadar tasarlamanın olduğu bir cinayette haksız tahrik indirim sebebi bulabiliyor” diyor.
Haksız tahrik indirimi nedir?
Kadın cinayeti davalarında katillere “haksız tahrik indirimi” verilmesi, uzun müddettir kamuoyu gündemini meşgul eden tartışmalardan biri.
Türk Ceza Kanunu’nun “Ceza Sorumluluğunu Kaldıran yahut Azaltan Nedenler” kısmının “haksız tahrik” kısmını düzenleyen 29. hususunda, “Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet yahut şiddetli elemin tesiri altında cürüm işleyen kimseye, ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezası yerine 18 yıldan 24 yıla ve müebbet mahpus cezası yerine 12 yıldan 18 yıla kadar mahpus cezası verilir. Başka hallerde verilecek cezanın dörtte birinden dörtte üçüne kadarı indirilir” deniliyor.
“Egemen yargıya nazaran erkek çok kolay tahrik oluyor”
Mor Çatı Bayan Sığınağı Vakfı’ndan avukat Esra Baş Erbaş’a nazaran, erkek şiddeti olaylarında faillere haksız tahrik indirimi verilmesinin tüzel desteği yok. Erbaş, “Neyin haksız tahrik olduğu karar vericilerin bakış açısıyla şekilleniyor. Klasik erkek-kadın rollerinden beslenen görüş açısı baskın olduğu vakit bayanların en ufak hareketi erkekte infial yaratıyormuş üzere kabul edilebiliyor. Hükümran yargıya nazaran bir erkek çok kolay tahrik olabilir ve öfkelenebilir. Hasebiyle da cürüm işleyebilir” değerlendirmesini yapıyor.
Avukat Selin Nakıpoğlu da bilhassa 2000’li yılların başında çok sayıda haksız tahrik indirimine dayanan kararlar verildiğini hatırlatıyor. “Bunu biz ‘erkeklik indirimi’ olarak özetliyorduk. Sonra bayan hareketinin kampanyaları doğrultusunda bu kararlar verilmemeye başlandı” diye ekliyor.
Aldatma kuşkusu haksız tahrik indirimine gerekçe
Nakıpoğlu’nun işaret ettiği periyot en çok tartışma yaratan kararlardan biri, Adana’da verilmişti.
Adana’da eşi O.C.’yi 21 Mayıs 2007’de katleden H.İ.U. savunması sırasında O.C.’nin kendisini aldattığından şüphelendiğini söyledi. Olay günü bahçeden kaçan bir adam gördüğünü, o sırada eşinin üstünde beyaz tayt ve beyaz tişört olduğunu söz etti. Katile ağırlaştırılmış müebbet cezası veren Adana 2. Ağır Ceza Mahkemesi, cinayetin tahrik altında işlediği gerekçesiyle cezayı 24 yıla indirdi. Heyet ayrıyeten, H.İ.U.’nun “pişman olup teslim olması” nedeniyle iki sene daha indirime gitti ve cezayı 22 yıl mahpusa düşürüldü.
Aynı yıl İzmir 11. Ağır Ceza Mahkemesi, bir bayanın boşanma davası açtığı kocası tarafından öldürüldüğü cinayet davasında, katledilen bayanın telefonuna “Adil Işık” isimli giysi markasından gelen bildirisi haksız tahrik indirimine münasebet gösterdi. Kararda, sanıktan Adil Işık’ın giysi markası olduğunu bilmesinin beklenemeyeceği, katilin aldatıldığını düşünmesinin olağan olduğu lisana getirilmişti.
Benzer bir karar Ankara’da verilmişti. Ankara Mamak’ta İ.K. isimli adam, 2 Eylül 2019’da eşi S.K.’yı bıçaklayarak öldürdü. Katil savunmasında, eşinin kendisini aldattığından şüphelendiğini tez etti. İ.K.’nın avukatları, S.K.’nın eşini aldattığına dair HTS kayıtları ile şahit beyanlarının bulunduğunu argüman ederek haksız tahrik indirimi uygulanmasını talep etti. Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, ağırlaştırılmış müebbet mahpusa çaptırdığı katilin cezasını haksız tahrik indirimi ile 22 yıla indirdi.
Pınar Gültekin cinayeti önlenebilir miydi?
To view this görüntü please enable JavaScript, and consider upgrading to a web browser that supports HTML5 video
Tansiyon hastalığı indirime münasebet sayıldı
30 Mart 2019’da İstanbul Maltepe’deki konutunun önünde Z.A. isimli erkek tarafından katledilen F.Ş.’nin akabinde açılan cinayet davasında da haksız tahrik indirimi verilmişti.
Anadolu Adliyesi 4. Ağır Ceza Mahkemesi, Z.A.’nın “Dengesizim, tansiyon hastasıyım, pek geçinemiyorduk” kelamları ile F.Ş.’nin sanığa hakaret ettiği tezlerini haksız tahrik indirimine münasebet saydı. Müebbet mahpus cezası verilen katilin cezası 18 yıla düşürüldü. Karar daha sonra istinaf mahkemesi tarafından bozuldu ve Z.A.’ya müebbet mahpus cezası verildi.
“Yargı süreçleri tesirli işletilmiyor”
Avukat Esra Baş Erbaş, başta İstanbul Kontratı olmak üzere memleketler arası mukavelelerde nazaran, bayana yönelik hataların tesirli bir formda soruşturulması, kovuşturulması ve faillerin tesirli bir biçimde cezalandırılması gerektiğinin belirtildiğini vurguluyor.
Erbaş, “Yargı süreçleri tesirli işletilmediğinde kamuoyuna yansıyan ucube, insanı utandıran, akıl almaz kararlar ortaya çıkıyor” diyor.
