Gayrimenkul alım ve satım süreçleri tapu sicil müdürlükleri dışında noterliklerde de yapılabilecek. Noter fiyatı taşınmazın bedeline nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Taşınmaz satış mukavelesinin düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
Dünya gazetesinden Canan Sakarya ve Leyla İlhan’ın haberine nazaran, Meclis’e sunulan yargı paketiyle gayrimenkul satışlarının noterliklerden de yapılmasının yolu açılıyor. Bugün Meclis Adalet Komisyonu’nda görüşülecek kanun teklifinde yer alan düzenlemeye nazaran; noterler, taşınmaz satış başvurusu üzerine müracaat dokümanı düzenleyecek, taşınmaz üzerindeki her türlü kısıtlamayı ve taşınmaz satışıyla ilgili öteki kanunlarda yer alan sınırlamaları dikkate alacak. Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce tapu kayıt örneği ve başka dokümanlar, tapu bilişim sistemi aracılığı ile noterlerle paylaşılacak. Taşınmaza ait kayıt ve evrakların eksik olması durumunda ilgili tapu müdürlüğünden eksik olan hususlar sistem üzerinden talep edilecek ve eksiklikler tapu müdürlüğünce giderilerek sisteme aktarılacak.
Noterlerce hak sahibi belirlendikten ve taşınmazın satışına mani türel bir durumun bulunmadığının tespit edilmesinin akabinde taşınmaz satış mukavelesi yapılacak. Satış mukavelesi taraflarca imzalandığı anda noter, tapu bilişim sisteminden yevmiye numarası alarak mukaveleyi bu sisteme kaydedecek. Kontratın sisteme kaydından sonra tapu müdürlüğünce taşınmazın tapu siciline tescili sağlanacak. Satış kontratı ile başka evraklar, noter tarafından sisteme aktarılacak ve fiziki olarak arşivlenecek. Tapu kayıt örneği ve öteki dokümanlardan hak sahibinin belirlenememesi yahut satışa pürüz tüzel bir durumun varlığı halinde noterlerce satış süreci gerçekleştirilmeyecek.
NOTER FİYATI 4 BİN TL’DEN FAZLA OLAMAYACAK
Kanun teklifine nazaran, noter fiyatı taşınmazın kıymetine nazaran 500 liradan az ve 4 bin liradan fazla olamayacak. Bu ölçüler, tekrar değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılacak. Noterler tarafından yapılacak taşınmaz satış kontratlarında yalnızca tapu harcı alınacak, bu süreçler için ayrıyeten noter harcı alınmayacak. Taşınmaz satış mukaveleleri damga vergisinden ve bu süreçlere ait düzenlenen kağıtlar bedelli kağıt bedellerinden istisna olacak. Taşınmaz satış kontratının düzenlenmesinden ötürü oluşan ziyandan noterler de sorumlu olacak. Bu zararın devlet tarafından ödenmesi halinde devlet, mukaveleyi düzenleyen notere rücu edecek. Notere karşı açılacak davalar, tapu sicilinin bulunduğu yer mahkemesinde görülecek.
“PİLOT BÖLGE İLE TEST EDİLMELİ”
Gündemde olan düzenlemeyle ilgili konuşan Teknik Yapı ve İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, “Halihazırda tapu dairelerinde işçi ve randıman yüzde 30 oranında. Hasebiyle süreçler çok yavaş ilerliyor. Yazın gelişiyle tatile çıkanlarla birlikte bu randıman daha da düşecek. Yeni uygulama hoş. Dünyada tüm tapu süreçleri noterler aracılığıyla yürütülüyor. Çalışma daha fazla sürat getirecek. Lakin yeni uygulamalar devreye girdiğinde ise bir adaptasyon süreci oluyor. Bu yüzden kararın pratikteki uygulamalarını takip etmesi gerekir” diye konuştu.
“AYDINLATILMASI GEREKEN HUSUSLAR VAR”
Genele yayılacak biçimde, taşınmaz satışlarının noter kontratıyla yapılmasının olumlu bir adım olarak pahalandıran Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Lideri İsmail Özcan da, “Tapu dairelerinin yoğunluğunun / yükünün azaltılmasında, bu türlü bir yetkilendirme olumlu olur. Kesimimiz bilhassa yeni konutların ‘satış vaadi ile satış’ kontratlarının düzenlenmesinde noterlerle işbirliği içerisinde, yani kesimin makul bir çalışma kültürü var. Fakat, bu sefer bir vaat değil de direkt satış kelam konusu olacağı için kanun hususu taslağını görmeden söz etmem gerekirse, en nihayetinde tescil kuruluşu yeniden ilgili Tapu Dairesi olacağından, noterden süreç yapıldığında mı, yoksa tapu gerekli kaydı kendi tarafında güncellediğinde mi tapu evre sürecinin katılaşacağı, tapu harcı ödemesinin de misal halde noterde süreç yapılınca mı, yoksa tapu kütük güncellemesi yapınca mı yapılacağı mevzularının aydınlatılmasında yarar var” diye konuştu. Tapu kurumuna hem hükmî hem de gerçek bireylerin çok prestij ettiği bir süreç olduğunu aktaran Özcan, bu nedenle getirilecek bu cins yeni temelli değişikliklerin öncelikle muhakkak bir yörede / kentte pilot uygulamasının yapılması, ondan sonra yürürlüğe alınmasının uygun olacağını tabir etti.
“KİŞİSEL BİLGİLER VE DOLANDIRICILAR KONUSUNDA TEDBİR ALINMALI”
“Düzenlemede ‘kişisel bilgilerin gizliliği’ konusu çok önemli” diyen İsmail Özcan, “Noterlere tapu bilgilerine erişim yetkisi verilmesi, bu cins bilgilerin korunmasının nasıl sağlanacağı konusunu akla getiriyor; gerekli yazılımsal ve teknik denetim ve süreçlerinin yeterli bir biçimde kurgulanmasından sonra işlerliğin başlatılması çok yerinde olacaktır. Öbür yandan bilhassa gayrimenkule dayalı kabahat çetelerinin, noterlerin tecrübe eksikliğinde, bu kanalı kullanarak birtakım manipülasyon ve cürüm oluşturacak teşebbüslerde bulunabilmesini önleyecek sair güvenlik ve denetim sistemleri da kurgulanmalı” dedi.
