(02 Ocak – 22 Şubat 1924)
Gazi’nin Cumhurbaşkanı olarak İzmir’e birinci gelişi olan bu seyahat; 02 Ocak’ta başlayıp, 22 Şubat 1924 günü sona erdiğini geçen hafta yazmıştım. Buca’daki Forbes Köşkü’ndeki yaşananları ve Uşakizade Köşkü’ne gidişlerini anlatmıştım. O’nun, dinlenme hedefli geldiği İzmir güncesine devam ediyorum.
İzmir suikast teşebbüsünde ismi geçen bir isim Rauf Bey’di. Salih Beyefendi notlarında, Forbes Köşkü’nde suikastı gerçekleştirme ihtimali olan, Aznavur’un adamlarından Saadettin’in, Rauf Bey’in eniştesi olan Aziz Beyefendi aracılığı ile bu köşke bekçi olarak yerleştirildiğini argüman etmiştir.
04 Ocak 1924 Cuma günkü Salih Bey’in notlar da ise şunlara yer verilmiştir:
“Bir kez da Gazi ile Karşıyaka Belediyesi’ne gittik. Önemli bir olay olmak üzere ve kayda bedel Saadettin problemi vardı. Bu adam Aznavur’la çalışıp mahkûm olan ve daha sonra her nasılsa hapishaneden çıkarak İzmir’e gelen bir berbat adammış. Bizim İzmir’e varışımızdan bir ay evvel Rauf Bey’in eniştesi Aziz Bey’in aracılığıyla Forbes Köşkü’ne bekçi olarak girmiş. Lakin kendisi Balıkesir Valiliği’nce yakalanmış. Köşk’e bu türlü bir sabıkalı insanın bekçi tayin edilmesi manalı görüldüğünden, büyük bir titizlikle inceleme yapılmaktadır. Şimdi sonuç meydana çıkmamıştır. İnceleme devam etmektedir.
Vali Beyefendi, Forbes Köşkü’nü layığı ile hazır edemediğini kabul ederek istifa etmiştir. Yerine Ankara Valisi Murat Beyefendi tayin edilmiştir.
Salih Bey’in her vakit olduğu üzere gerekenleri ne dereceye kadar titizlikle yapmış olduğunu notlardan anlıyoruz. Ayrıyeten Salih Bey’in aşağıdaki notlarında açıkladığı üzere, Forbes Köşkü’nün kim ve kimler tarafından, Paşa’nın buyruğuna tahsis edildiği de bilinmiyordu. Birkaç sene sonra İzmir’de, Paşa’ya karşı hazırlanan suikastın ön çalışması olabilir yahut bu suikast teşebbüsü erkene alınmış olabilirdi. Bu husus bir araştırma konusu olmayı bekliyor.
Son olarak, Atatürk, hangi vilayet ve ilçeye gitse, kaldığı konut müze olmuştur, Atatürk’ün bir gün kaldığı Forbes Köşkü’nün, müze olmasını hasretle bekliyorum.
Ahmet Gürel
Atatürk Araştırmacısı
