Milyonlarca izleyici büyük bir uluslararası spor etkinliğine ev sahipliği yapan Macaristan’a odaklanırken, ülkenin milliyetçi başbakanı, ülkenin Doğu nüfuz alanına doğru sürüklendiğinin bir işareti olarak Türkiye, Sırbistan, Katar ve birçok Orta Asya ülkesinin liderlerini kabul edecek.
Batılı ortaklarına karşı genellikle gönülsüz bir duruşla karakterize edilen ve kendini “liberal olmayan demokrasinin” savunucusu ilan eden Başbakan Viktor Orbán, başkent Budapeşte’nin 2023 Dünya Atletizm Şampiyonası’na ev sahipliği yapması nedeniyle önümüzdeki günlerde çok sayıda ikili toplantı planlıyor.
Atletizm etkinliği, Katar’dan Buyruk ile Türkiye, Azerbaycan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın cumhurbaşkanlarının yanı sıra Balkan ülkeleri Sırbistan ve Bosna’nın liderleriyle yapılacak görüşmelere zemin oluşturacak.
Cuma günü devlet radyosuna verdiği bir röportajda Orbán, -çoğu ülkelerinde demokrasinin gerilemesine nezaret etmiş olan- liderleri Macaristan’ın “siyasi dostları” olarak tanımladı.
Şampiyonaların ikili görüşmelerin yanı sıra Çin de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanından iş insanlarıyla görüşmeler için bir forum sağlayacağını söyledi.
Orbán, “Dünyada büyük bir olay olursa, söz konusu ülke arkadaşlarını davet eder” diyen Orbán, bu tür etkinliklerin “az çok gizli bir dizi diplomatik görüşme” olduğunu da sözlerine ekledi.
Macaristan’ın Avrupa Birliği ve NATO’daki müttefiklerinden herhangi bir liderin bulunmadığı kadro, Orbán’ın Balkanlar ve Asya’daki otokrasilerle diplomatik ve siyasi işbirliğini artırma çabasını yansıtıyor.
2010’dan beri iktidarda olan Orbán, büyük ölçüde Rusya ve Çin gibi ülkelerle ortaklıklara ve ticaret anlaşmalarına dayanan bir “Doğuya açılım” diplomatik stratejisi uyguluyor.
Macaristan, Orta ve Doğu Avrupa’daki komşuları arasında benzersiz bir şekilde, Ukrayna’nın işgalinden bu yana Moskova ile yakın bağlarını korudu, Rus gazı ve petrol sevkiyatını artırdı ve Ukrayna’yı silahla desteklemeyi veya ortak sınırından geçişine izin vermeyi reddetti.
Yıllarca süren iddia edilen hukukun üstünlüğü ihlalleri ve demokratik gerilemenin yanı sıra bu duruş, Macaristan’ı Avrupalı ve Amerikalı ortakları arasında büyük ölçüde izole etti ve Avrupa Birliği fonlarının dondurulmasına ve Washington’un yaptırımlarına yol açtı.
Bu nedenle, AB ve NATO dışındaki ülkelerle ortaklıklar artan bir önem kazanmıştır.
Macaristan Dışişleri Bakanı Peter Szijjarto Cuma günü düzenlediği basın toplantısında, Orbán’ın toplantılarının çoğunun konusunun Katar, Azerbaycan ve Orta Asya’daki birkaç ülkeden Macaristan’a doğal gaz tedarikinin sağlanmasına odaklanacağını söyledi.
Ancak ofisinden yapılan açıklamaya göre Orbán’ın en üst düzey görüşmesi, güvenlik, savunma ve ekonomik işbirliğini görüşeceği Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile olacak.
Türkiye ve Macaristan, İsveç’in askeri ittifaka katılma teklifini onaylamayan tek NATO üyesi olmaya devam ediyor, çünkü bir yılı aşkın gecikme birçok NATO müttefikini hüsrana uğrattı. Macaristan hükümeti konuyu Eylül ayı sonunda yapılması planlanan bir sonraki parlamento oturumunda yeniden ele alacağını söyledi.
Orbán, Bosna-Hersek’teki bir Sırp tarafı olan Sırp Cumhuriyeti’nin Rus yanlısı lideri Milorad Dodik ile de bir araya gelecek.
Bosnalı Sırp topraklarının Bosna’nın geri kalanından ayrılarak komşu Sırbistan’a katılmasını savunan Dodik, geçen yıl bölgeyi istikrarsızlaştırma tehdidi oluşturan “yozlaşmış faaliyetler” nedeniyle ABD tarafından yaptırıma tabi tutuldu. Temmuz ayında diğer dört Bosnalı Sırp lidere de yaptırım uygulanmıştı.
Cuma günü konuşan Szijjarto yaptırımları kınadı ve onları “Batı’nın Bosnalı Sırp toplumunun demokratik olarak seçilmiş liderlerini reddetmeye yönelik çok ciddi çabaları” olarak nitelendirdi.
