Irak’ın Dohuk vilayetine bağlı Zaho ilçesinde dokuz sivilin vefatına yol açan bombardıman, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Kurulu’ndaki acil oturumda ele alındı. Oturum, Irak’ın talebi üzerine gerçekleştirildi.
Oturumda konuşan Irak Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin, Bağdat’ın elinde20 Temmuz’daki bu akından Türk Silahlı Kuvvetleri’nin sorumlu olduğuna dair “kanıtlar” bulunduğunu söyledi. Iraklı bakan, akınla ilgili olarak “uluslararası bir bağımsız soruşturma ekibi” kurulmasını talep etti.
Hüseyin, sayısını yaklaşık 4 bin olarak belirttiği Türk askerlerinin Irak’tan çekilmesinin ve Irak hava alanına yönelik operasyonların durdurulmasının talep edildiği bir kararın hemen BM Güvenlik Kurulu tarafından kabul edilmesi için de davette bulundu.
Hüseyin, Irak hükümetinin yaptığı incelemelerde, hücuma uğrayan Perex köyü yakınlarında Türk ordusunun üslerinin olduğuna, PKK mensuplarının son bir aydır bölgede olmadığına değindi ve Türk ordusunun olay yerinde kesimleri bulunan 155 milimetrelik top mermileri kullandığına dair bulgulara ulaştıklarını belirtti. Irak Dışişleri Bakanı, bölgedeki birçok insanın da kendilerine “Türk askerlerinin oradaki faaliyetleri hakkında gereğince bilgi verdiğini” söz etti.
Keçeli: Gerçeği ortaya çıkarmaya hazırız
Zaho saldırısından PKK’yı sorumlu tutan Türkiye’nin BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarı Öncü Keçeli ise “Gerçeğin ortaya çıkarılması için Türkiye’nin tüm adımları atmaya hazır olduğunu net bir formda söz ettik” dedi. Keçeli, “Muhtelif seviyelerdeki yetkililerimiz birebir bildirisi verdi” diye ekledi.
Keçeli, kimi Iraklı yetkililerin de Türkiye üzere “gerçeği ortaya çıkarmak istediğini”, kimilerininse “diplomasi ve işbirliği yerine gerginliği seçtiğini” ve medyada başlattığı “karalama kampanyası” üzerinden Türk halkıyla Irak halkının ortasını bozmaya çalıştığını söyledi.
Keçeli “Irak’ın egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün Türkiye tarafından değil, terör örgütlerince ihlal edildiğini”, Ankara’nın her vakit Irak’ın egemenliğini desteklediğini belirtti.
“Biz burada konuşurken, şu an Kuzey Irak’ın birtakım bölgelerinde, federal hükümetin değil, terör örgütü PKK’nın bayraklı asılı” diyen Keçeli, Türkiye’nin Irak’ta 10 bin kilometrekarelik bir alanın PKK’nın denetiminde olduğu tarafındaki varsayımını BM Güvenlik Kurulu’yla paylaştı. “Yaklaşık 800 köy PKK tarafından zorla boşaltıldı ve bu noktalar teröristler için sığınacak yer hâline geldi” sözünü kullanan Keçeli, bu yılın birinci altı ayında PKK’nın Türkiye’ye yönelik 339 akın düzenlediğini söyledi.
Irak bugüne kadar teröristlerle çabada ya yetersiz kaldı ya da isteksizdi” diyen Keçeli, bu nedenle Bağdat’ın kendini savunma hakkını kullanan Türkiye’yi suçlayamayacağını savundu.
Hüseyin ise “PKK ögelerinin Irak’tan çıkmasının sağlanması için” Irak hükümetinin BM ve ilgili ülkelerle çalışmaya hazır olduğunu söyledi. Hüseyin, PKK ögelerinin Irak’ı “istikrarsızlaştırdığını” ve ülke güvenliğine ziyan verdiğini belirtti.
Ortak soruşturma sinyali
Oturumun başında konuşan BM Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis-Plasschaert, hem Irak hem de Türkiye’nin hücumla ilgili ortaklaşa bir soruşturma gerçekleştirmeye hazır olduğunu söyledi.
Irak Başbakanı Mustafa el Kazımi’yle yaptığı telefon görüşmesinde Iraklı başkanın “şeffaf ve kapsamlı bir soruşturmayı bağımsız yahut ortak olarak yürütmenin önemini” vurguladığını belirten Hennis-Plasschaert, “Spekülasyonlara, inkarlara, yanlış anlamalara ve tansiyonun artmasına son vermenin gerekli olduğunu söyledi” diye ekledi.
Hennis-Plasschaert, “Bununla birlikte, Türkiye’nin de tam olarak ne olduğunu belirlemek için mevzuyu Irak ile birlikte ele almaya hazır olduğunu anlıyorum” sözünü kullandı.
BM Güvenlik Kurulu hafta başında yayımladığı açıklamada, Zaho’daki saldırıyı kınamıştı. BM Güvenlik Kurulu, bu olayın soruşturulmasında başta ilgili taraflar olmak üzere, tüm ülkeleri Irak hükümetiyle işbirliği yapmaya davet etmişti.
AP’ye konuşan diplomatlar, Güvenlik Kurulu’nun Irak’taki Türk güçlerinin çekilmesinin talep edildiği bir karara onay verme ihtimalinin düşük olduğunu belirtti. Diplomatlar, Ankara’nın son devirde bilhassa Ukrayna tahılı mutabakatında oynadığı rolün bu türlü bir karar verilmesi ihtimalini azalttığı görüşünde.
DW,AP/CÖ,EC
