İran’da son altı gecede meydana gelen şiddetli protestolarda hayatını kaybedenlerin sayısı Perşembe günü, bir kadının polis nezaretinde ölümüne tepki olarak ülke geneline yayılırken arttı.
Devlet televizyonunda açıklanan resmi rakamlar, İran güvenlik güçleri ile protestocular arasında çıkan çatışmalarda en az 17 kişinin öldüğünü söyledi. Ancak Oslo merkezli STK İran İnsan Hakları (UST), şimdiye kadar en az 31 sivilin öldürüldüğünü bildirerek bu sayının çok daha yüksek olduğunu tahmin ediyor.
Protestolar, geçen hafta 22 yaşındaki Kürt kadın Mahsa Amini’nin Tahran’daki bir polis karakolunda bir hücrede ölü bulunmasının ardından başladı. Başörtüsünü veya türbanını uygunsuz şekilde taktığı iddiasıyla İslam Cumhuriyeti’nin sözde “ahlak polisi” tarafından tutuklandı.
Ancak ilk başta Amini’nin ölümüyle ilgili toplu kederin ifadesi olan şey, birçok protestocunun hükümet karşıtı sloganlar atması ve başörtülerini yakmasıyla İran’ın teokratik rejimine açık bir meydan okumaya dönüştü.
Bu, ülkenin yıllardır gördüğü en kötü huzursuzluk ve hükümet, internet erişimini kısıtlamak ve WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamalarını engellemek de dahil olmak üzere protestoları bastırmak için adımlar attı.
İnternet izleme grubu Netblocks, kısıtlamaları hükümetin yakıt zammı protestolarının patlak verdiği 2019’dan bu yana en şiddetli olarak nitelendirdi.
İran’ın paramiliter Devrim Muhafızları, daha şiddetli bir baskı korkusuna ek olarak, huzursuzluk hakkında “sahte haberler” yayan herkesin yargı tarafından kovuşturulması çağrısında bulundu.
Amini’nin ölümü Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşmiş Milletler tarafından kınandı. İran polisi genç kadının kalp krizinden öldüğünü ve kötü muamele görmediğini iddia ederken, BM’ye bağlı bağımsız uzmanlar raporların, kadının İran’ın sözde ahlak polisi tarafından dövüldüğünü ileri sürüyor.
