Uluslararası Af Örgütü, 13 Ekim’de TBMM’de kabul edilen ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından onaylanarak yürürlüğe giren “Dezenformasyon Yasası”na ait yazılı bir açıklama yaptı. Af Örgütü, “2023’te yapılması planlanan milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimleri bağlamında bu mevzuat, kamusal istişare alanını açıkça daraltacak yeni bir tehdit oluşturmaktadır” değerlendirmesini yaptı.
Yapılan yazılı açıklamada, “Uluslararası Af Örgütü, ‘Dezenformasyon yasası’ olarak bilinen yasa değişikliği paketinin, rastgele bir kişinin ulusal güvenliği, kamu tertibini yahut genel sıhhati ilgilendiren mevzularda Türkiye mahkemelerinin ‘gerçeğe muhalif yahut panik yaratmaya yönelik’ addettiği bilgileri retweet ettiği, beğendiği yahut paylaştığı gerekçesiyle üç yıla kadar mahpus cezasına mahkum edilmesine taban hazırlayabileceğinden telaş duymaktadır” denildi.
Mevzuatın, 2023’te yapılması planlanan milletvekili ve cumhurbaşkanlığı seçimleri bağlamında kamusal istişare alanını açıkça daraltacak yeni bir tehdit oluşturduğua işaret edilen açıklamada, şu sözlere yer verildi:
“Yasa, çeşitli değişikliklerin yanı sıra Türk Ceza Kanunu’nun ‘Kamu Barışına Karşı Suçlar’ kısmındaki husus 127’ye yeni bir cürüm ekleyerek, insanları ‘halkı aldatıcı bilgiyi alenen yaymak’ gerekçesiyle hatalı haline getirecek. Bu değişiklik hususunun çok geniş ve muğlak bir biçimde tabir edilmesi ve yasa tasarısının içerdiği öbür önlemler, ülkede tabir özgürlüğü hakkının kullanılmasına yönelik büyük bir tehdit oluşturmaktadır. Türkiye hükümeti, dezenformasyonla çaba etmek için insanları hatalı haline getirmek yahut öbür bir formda susturmak yerine sağlam, muteber, objektif ve erişilebilir bilginin herkese ulaşmasını sağlama uğraşlarını artırmalıdır.”
Yasanın, birebir vakitte toplumsal medya platformlarını, kullanıcıları tarafından paylaşılan içeriklerden sorumlu tutmak yoluyla maksat alarak insanların fikir ve kanılarını özgürce söz etme alanını da daralttığına işaret edilen açıklamada, “Yasada yapılan değişiklikler, yetkililere içeriklere erişimi engellemek ve toplumsal medya şirketlerine para cezası kesmek konusunda daha fazla yetki tanıyarak hükümetin medya üzerindeki kontrolünü de potansiyel olarak artırmaktadır. Hudut Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün bildirdiğine nazaran, Türkiye hükümeti, halihazırda ulusal basının yüzde 90’ını denetim etmektedir ve yetkilileri eleştiren medya kuruluşları gereksiz mali ve yargısal baskılarla karşı karşıya kalmaktadır” sözleri kullanıldı.
“Yürürlükten kaldırın” çağrısı
Türkiye’yi kelam konusu maddeyi yürürlükten kaldırmaya davet edilen açıklamada şöyle denildi:
“Uluslararası insan hakları hukuku ve standartları uyarınca, ‘gerçeğe muhalif bilgi’ yahut ‘panik’ üzere muğlak ve meçhul kavramlara dayalı olanlar da dahil olmak üzere bilginin yayılmasına genel yasaklar getiren kısıtlamalara müsaade verilemez. Bununla birlikte, yasanın öngördüğü sert cezalar, kamuoyu ve basın üzerinde caydırıcı bir tesir yaratarak misilleme korkusuyla otosansüre yol açma riski taşıyor. Bu nedenle Memleketler arası Af Örgütü, Türkiye’yi, kelam konusu mevzuatı yürürlükten kaldırmaya ve dezenformasyonla çaba hedefi taşıyan yasalar dahil olmak üzere tabir özgürlüğü hakkını düzenleyen tüm maddeleri Türkiye’nin milletlerarası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uygun hale getirilmesini sağlamaya çağırmaktadır.”
ANKA / TY,ET
