Ukrayna’nın Rus vatandaşlarına turist vizesi verilmemesi davetine Estonya ve Finlandiya’nın dayanak vermesi Ruslara yönelik yaptırım tartışmalarına yeni bir boyuta taşıdı. Avrupa Birliği (AB) dışişleri bakanlarının ay sonunda yapacağı toplantıda ele alması beklenen Rus vatandaşlarına turist vizesi verilmemesi davetine birinci karşı çıkan Birlik üyelerinden biri Almanya oldu.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, bugün Berlin’de düzenlediği basın toplantısında Rus vatandaşlarına vize verilmemesi teklifine takviye vermedi. Ukrayna’yı işgali nedeniyle Rusya’ya yönelik “çok geniş kapsamlı yaptırımlar” uygulandığına işaret eden toplumsal demokrat Başbakan Scholz, bu yaptırımların “masum olanlarla birlikte herkese yönelik” olması halinde tesirlerinin azalacağını belirtti.
Kallas: Avrupa’ya ziyaret bir ayrıcalık
AB içinde Rus vatandaşlarına turist vizesi verilmemesi tartışmaları Estonya ve Finlandiya başkanlarından gelen açıklamalarla alevlendi.
Ukrayna’nın sonları kapatma davetine dayanak veren Estonya Başbakanı Kaja Kallas, Ruslara turist vizesine son verilmesi davetinde bulunarak, “Avrupa’yı ziyaret bir ayrıcalıktır, insan hakkı değildir” tabirini kullandı.
Kallas Salı günü Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Schengen ülkeleri Ruslara vize verirken, yükü Rusya’nın komşuları Finlandiya, Estonya ve Letonya’nın taşıdığını kaydederek, “Rusya’dan turizme artık son vermenin zamanı” dedi.
Finlandiya Başbakanı Sanna Marin de Estonyalı mevkidaşının paylaşımından bir gün evvel kamu televizyonu YLE’ye yaptığı açıklamada, “Rusya, Avrupa’da saldırgan ve acımasız bir savaş yürütürken, Rusların olağan bir ömür sürdürebilmesi, Avrupa’ya seyahat ederek, turist olabilmesi adil değil” dedi.
Finlandiya üzerinden Avrupa’ya seyahat mümkün
Ukrayna’ya yönelik savaşın başlamasının akabinde getirilen yaptırımlar çerçevesinde Rusya’dan Avrupa’ya hava ulaşımı durdurulduğu için Ruslar, karayoluyla gittikleri Finlandiya üzerinden hâlâ Avrupa’ya seyahat edebiliyor.
Finlandiya medyasındaki haberlere nazaran, bu yılın başından beri yaklaşık 60 bin Rus, Finlandiya’ya vize müracaatında bulundu. Başşehir Helsinki’ye kadar karayoluyla giden Rusların Vantaa Havalimanı’ndan Batı ülkelerine uçtuğu belirtiliyor. Kamu televizyonu YLE’de geçen hafta yayınlanan bir haberde de Rus şirketlerin St. Petersburg’dan Helsinki ve Lappeenranta’daki havalimanlarına seferler düzenlediği aktarıldı. St. Petersburg ile Helsinki ortasındaki uzaklık yaklaşık 300 kilometre.
Schengen Bölgesi’nde yer alan Finlandiya’nın verdiği turistik seyahat yahut iş için verdiği 90 günlük vize, 26 Schengen ülkesinde geçerli. 22 AB ülkesi ile İzlanda, Liechtenstein, Norveç ve İsveç’i kapsayan Schengen ülkeleri ortasında hudutlarda denetim olmaksızın seyahate müsaade veriliyor.
Finlandiya hükümeti, Helsinki yahut Lappeenranta üzerinden Avrupa’ya seyahatin mümkün olmaması için Ruslara yönelik vize düzenlemesinin sıkılaştırılmasını planlarken, Schengen ülkelerinin de benzeri bir tavır izlemesini talep ediyor.
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto geçen hafta yaptığı açıklamada, Finlandiya’nın vize kısıtlaması kararını tek başına almasının kâfi olmayacağını, Schengen Bölgesi’ni kapsayacak ortak bir karar verilmesi gerektiğini bildirdi.
Baltık ülkeleri Estonya, Letonya ve Litvanya ise Rus vatandaşları için turist vizesi vermiyor. Letonya yalnızca bir yakınının cenazesine katılacak olan Ruslara vize vereceğini duyurdu.
AB dışişleri bakanları Ruslara vizeyi görüşecek
AB dışişleri bakanlarının 31 Ağustos’ta Prag’ta yapacağı toplantıda Rus vatandaşları için Schengen vizesi uygulamasının ele alınması planlanıyor.
Finlandiya ve Estonya’nın Ruslara turist vizesi verilmemesi davetine AB Komitesi da sıcak bakmıyor. AB Komitesi’nden bir sözcü yaptığı açıklamada, Schengen Bölgesi vize yönetmeliğine nazaran, kısa vadeli vizelerin büsbütün askıya alınmasının mümkün olmadığını vurguladı. Sözcü, insani nedenlerle yahut müracaatta bulunan gazetecilere, aile yakınlarına vize verilmesinin gerekeceği durumlar olduğunu kaydetti.
Zelenskiy’den hudutları kapatma çağrısı
Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy de Pazartesi günü Washington Post gazetesine verdiği bir söyleşide Ruslar için “en kıymetli yaptırımın hudutların kapatılması” olacağını belirterek, “Çünkü Ruslar diğerinin ülkesini alıyorlar” demişti. “Bu ideolojiyi değiştirene kadar Rusların kendi dünyalarında yaşamaları” gerektiğini vurgulayan Zelenskiy, kısıtlamaların ülkelerini terk eden ve savaşa karşı olan Rusları da kapsaması davetinde bulunmuştu.
Ukrayna Devlet Lideri Zelenskiy’nin akabinde Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba AB ve dünyanın önde gelen sanayi ülkelerinin oluşturduğu G7 kümesine Rus vatandaşlarına vize verilmemesi davetinde bulundu. Kuleba, Twitter hesabından dün yaptığı paylaşımda bu davetine münasebet olarak “Rusların büyük çoğunluğunun” Ukrayna’ya yönelik savaşa “destek vermesini” gösterdi.
Rusya’dan tepki
Rusya ise Rus vatandaşlarına vize verilmemesi davetlerine yansılı. Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov, Zelenskiy’nin açıklamalarının “son derece olumsuz” olduğunu belirterek, “Düşüncelerdeki mantıksızlık her türlü ölçüyü aşıyor” dedi.
St. Petersburg Devlet Üniversitesi Avrupa Araştırmaları kısmından Dmitri Lanko, Rus vatandaşlarına vize verilmemesi teklifini eleştirdi. DW’ye konuşan Lanko, bu teklifin “Bütün Rusları cezalandırma çabası” olduğunu savunarak, “Rusların” yalnızca etnik Rusları değil, “Tatarları, Çeçenleri ve Rusya’da yaşayan Ukraynalılar dahil istisnasız Rusya Federasyonu’nun bütün halklarını kapsadığını” tabir etti.
AP,dpa,DW / JR,JD,ET
