Ukrayna’nın doğusundaki Luhansk ve Donetsk ile güneyindeki Herson ve Zaporijya bölgelerinin Rusya’ya iştirakini öngören muahedenin memleketler arası yansılara karşın Cuma günü Moskova’da düzenlenecek bir merasimle imzalanması bekleniyor.
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov, Cuma günkü planla ilgili yaptığı açıklamada Devlet Lideri Vladimir Putin’in dört bölgenin yöneticileriyle Kremlin’de bir ortaya geleceği, TSİ 15.00’te bölgelerin Rusya’ya iştiraki mutabakatlarının imzalanacağı bir merasim gerçekleştirileceği bilgisini paylaştı. Rusya, daha evvel ilan edilen Donetsk ve Luhansk halk cumhuriyetlerini tanımış, hatta Ukrayna’ya atakta bu iki bölgedeki Rus kökenli sivillerin korunmasını münasebet göstermişti. Putin’in ilhak mutabakatlarının imza merasiminde kapsamlı bir konuşma yapması planlanıyor.
Peskov, akşam saatlerinde ise Moskova’daki Kızıl Meydan’da dev bir konser düzenleneceğini belirtti, lakin Putin’in konsere katılıp katılmayacağına dair bilgi vermedi. Kızıl Meydan’da Perşembe günü prestijiyle dev ekranlar ve bir tribün kurulduğu, üzerinde “Donetsk, Luhansk, Zaporijya, Herson – Rusya!” yazılı ilan panoları asıldığı belirtiliyor. 2014’te Kırım’ın ilhakının akabinde da benzeri bir aktiflik düzenlenmiş, Putin bu aktiflikte gövde gösterisi yapmıştı.
Önce imza, sonra meclis onayı
Ukrayna hükümetinin iradesi dışında düzenlendiği için memleketler arası hukukta karşılığı bulunmayan referandumların sonucu, şimdi hiçbir ülke tarafından tanınmadı. Dört bölgenin iştirakinin Rusya’da parlamento tarafından da onaylanması gerekiyor. Parlamentonun üst kanadı Federasyon Kurulunda oylamanın 4 Ekim’de yapılması planlanıyor.
Kremlin sözcüsü Peskov, Federasyon Kurulundaki oylama 4 Ekim’e planlanmışken ilhak için imza merasiminin niye 30 Eylül’de yapıldığıyla ilgili bir soruya, “Her halükarda öncelikle imzalar atılacak” cevabını verdi.
Putin’in, dört bölgenin Rusya’ya iştirak mutabakatlarının imzalanmasının akabinde parlamentonun her iki kanadına; Federasyon Kurulu ve Duma’ya hitaben Federal Meclis’te bir konuşma daha gerçekleştirmesi planlanıyor.
Ukrayna topraklarının yüzde 20’si
Rusya yanlısı bölge idareleri tarafından 23-27 Eylül tarihleri ortasında düzenlenen referandumlardan büyük çoğunlukla Rusya’ya iştirak tarafında oy çıktığı bildirilmişti. Referandumlarda bölge halklarına “Bölgenizin Ukrayna’dan ayrılarak bağımsız bir devlet oluşturmasına ve Rusya Federasyonuna katılmasını onaylıyor musunuz?” sorusu yöneltilmişti. Dört bölge, Rusya’nın 2014’te ilhak ettiği Kırım Yarımadası ile birlikte, Ukrayna topraklarının yüzde 20’sini oluşturuyor. Bu alan, Rusya ile Kırım ortasında bir kara koridoru oluşturması nedeniyle Moskova açısından büyük stratejik değer taşıyor.
Başta Putin olmak üzere Rus yetkililer, referandum sürecinde yaptıkları açıklamalarda, Rusya’ya iştirak istikametinde bir sonuç çıkması durumunda bu bölgelerin Rus toprağı olarak sayılacağını ve hukuken farklı bir statüye kavuşacağını vurgulamış, Rusya’nın “kendi topraklarını” savunmak için her çeşit sistemi kullanabileceğini söyleyerek “nükleer silah” tehdidinde bulunmuştu.
BM: Hukuken hiçbir kıymeti yok
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, ilhak öncesinde yaptığı açıklamada Rusya’yı açık bir biçimde uyararak, dört bölgenin ilhakının hukuken hiçbir kıymetinin bulunmadığını ve kınanması gerektiğini söz etti. Rusya’nın BM Güvenlik Kurulu daimi üyesi olarak BM temel kontratlarına uymakla yükümlü olduğunu hatırlatan Guterres, bu türlü bir adımın barış bahtını daha da azaltacağını vurguladı.
Referandumların “Rus işgali altında, bir savaşın ortasında ve Ukrayna’nın kendi anayasal çerçevesinin dışında” gerçekleştirildiğine vurgu yapan Guterres, bu nedenle “halkın iradesinin ifadesi” olarak görülemeyeceğini kaydetti.
Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenskiy de Cuma günü güvenlik ve savunma kurmaylarıyla harikulâde toplanacak. Rusya’nın adımının barış müzakerelerinin canlandırılması talihini yok ettiğini belirten Zelenskiy, “Oylamaların bir bedeli yok ve gerçekleri değiştiremeyecek. Ukrayna’nın toprak bütünlüğü yine sağlanacaktır” dedi.
ABD ve AB, Rusya’nın ilan ettiği kısmi seferberlik ve Ukrayna topraklarının ilhakı nedeniyle Rusya’ya yönelik ek yaptırımlara hazırlanıyor.
DW,rtr/BK,JD
