AKP ve MHP nin dezenformasyonla mücadele savıyla hazırladığı sivil toplum kuruluşları basın meslek örgütleri ve Escort bayan muhalefetin ise sansür yasası olarak isimlendirdiği kanun teklifi Perşembe günü TBMM’den geçti CHP ise yasanın iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurma kararı aldı
Yasaya ait tenkitlerde 29 unsurda yapılan tanımlamaların muğlaklığına Bayan escort ait tasalar öne çıkıyor Yasanın 29 unsuruna nazaran halk ortasında telaş dehşet yahut panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği kamu tertibi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe karşıt Escort bir bilgiyi kamu barışını bozmaya elverişli formda alenen yayan kimse 1 yıldan 3 yıla kadar mahpus cezasıyla karşı karşıya kalacak
Peki bu düzenleme yalnızca gazetecileri mi ilgilendiriyor
Herkes suça dahil olabilir
DW Türkçe ye konuşan Teyit org Yazı işleri Sorumlusu Emre İlkan Saklıca ya nazaran rastgele bir toplumsal medya kullanıcısı rastgele bir gönderisi nedeniyle bu suça dahil olabilecek Saklıca Elbette burada söz özgürlüğü ve gazetecilerin haber yapma hakkıyla ilgili boyutları tartışıyoruz Ancak en değerli altı çizilecek noktalardan biri rastgele bir toplumsal medya kullanıcısı rastgele bir gönderisi nedeniyle bu suça dahil olabilecek Bunun nedeni de şu Maddede yanlış bilgi ne ve dezenformasyon ne Bunun net bir tarifi yok Yani burada savcılar karar verici olacak diyor
Türkiye’de ulusal medyanın neredeyse yüzde 90’ı hali hazırda hükümet tarafından denetim ediliyor ve eleştirel medya kuruluşları ağır mali ve isimli baskı altında Geçirilen yasa hükümetin şimdiye kadar tam olarak denetim edemediği bir alan olan toplumsal ve çevrimiçi medyayı maksat alıyor
Keyfi uygulamalara yol açar
DW Türkçe ye konuşan Tabir Özgürlüğü Derneği kurucularından bilişim hukuk uzmanı Prof Dr Yaman Akdeniz halkı aldatıcı bilginin ne olduğunun unsurda tanımlanmaması ve muğlak tabirlerin kullanılmış olmasının keyfi bir uygulamaya yol açacağı görüşünde Buna nazaran bir ekonomist dolar kurunun yükseleceğine dair öngörülerini açıkladığında ya da bir yer bilimci sarsıntı riskine dikkat çeken bir tweet attığında yahut bir etraf felaketi uyarısı yapıldığında bu şahıslar halk ortasında tasa dehşet yahut panik yaratmak saikiyle ülkenin iç ve dış güvenliği kamu sistemi ve genel sıhhati ile ilgili gerçeğe alışılmamış bilgi yaymakla suçlanabilecek
Akdeniz Türkiye’de Cumhurbaşkanına hakaret kabahati olsun terör propagandası olsun kamu görevlilerine hakaret yahut sulh ceza hakimlikleri tarafından her yıl verilen binlerce erişimi engelleme içerik çıkartma kararından da kanunlarda yer alan hususların ne kadar keyfi bir halde uygulandığını görüyoruz Hasebiyle 2023 seçimlerine giden devirde de bu cürüm keyfi bir formda sıklıkla karşımıza da çıkacaktır sözlerini kullanıyor
Wikipedia birebir münasebetle engellendi
Türkiye de Wikipedia Platformu da 2 buçuk yıl boyunca Türkiye’nin iç ve dış güvenliğini ve kamu nizamını tehdit ettiği gerekçesiyle engellenmişti Anayasa Mahkemesi karar verene kadar da site engelli kalmıştı
Yasanın toplumsal medya platformlarına çok önemli sorumluluklar getiren 5651 sayılı kanunda değişiklikler yapan hususları de tartışmalı
Prof Dr Yaman Akdeniz toplumsal medya platformlarından kullanıcı bilgilerinin talep edileceğine işaret ediyor Akdeniz Her suça istinaden değil lakin işte dezenformasyon cürmü var Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak kabahati var Anayasal tertibe ve bu nizamın işleyişine karşı kabahatleri da eklemişler Ve natürel bu bilgiler resmi isimli mercilere verilmez ise çok önemli yaptırımlarla karşılaşacaklar diyor
Hashtagler kaldırılabilecek
34 unsur ile ise Twitter daki hashtagler mahkeme kararıyla kaldırılabilecek
Akdeniz bunu şöyle açıklıyor Aslında toplumsal medya platformlarına yalnızca içerik değil tıpkı vakitte hukuka karşıt olduğu düşünülen hashtaglerin de engellenmesi istikametinde bir yaptırım getiriliyor ve hatta bu yaptırımla birlikte hem hashtaglerle ilgili bilgi talep edilecek hem de hashtaglerin algoritmasıyla ilgili bilgilerin de talep edilmesi kelam konusu olacak
Eğer bu bilgiler paylaşılmazsa toplumsal medya platformları önemli cezalarla karşılaşacak Yaman Akdeniz Twitter ın şimdiye dek Can Dündar ın Birgün Gazetesi nin HDP nin de ortalarında olduğu pek çok hesap ve tweet ile ilgili erişime engelleme kararlarını uygulamadığını ceza ve yaptırımların artmasıyla platformun nasıl bir hal alacağının gelecek aylarda görüleceğini söylüyor
WhatsApp a kadar uzandı
Öte yandan yasanın 36 ve 37 unsurlarıyla de WhatsApp Signal Telegram Skype üzere hizmet sağlayıcılara da Türkiye’de temsilci bulundurma yükümlülüğü getiriliyor
Bu şirketlerden de ferdî bağlantı bilgileri talep edilebilecek
Prof Dr Yaman Akdeniz Dolayısıyla 2023 seçimlerine hazırlanan hükümet yalnızca toplumsal medya platformlarını değil başka irtibat servislerini şebekeler üstü hizmet servislerini de zapturapt altına almak için çok önemli bir teşebbüste bulundu diyebiliriz yorumunu yapıyor
Akdeniz e nazaran şebekeler üstü hizmet sağlayıcıları ticari dertlerle hareket ederlerse Türkiye de bulunmaya devam etme kararı alıp tüm talepleri yerine getirmek durumunda kalacak Bunun sonucu olarak da önemli bir kullanıcı kaybetme ihtimali ile karşı karşıya kalacaklar Başka yandan Türkiye’de kurulması gereken şirketleri kurmazlar ise internet trafiği bant daraltma ve erişim manisi kelam konusu olabileceğinden WhatsApp Telegram Signal Skype üzere servisleri kullanmakta zorluklar yaşanacak Özel hayat ve aile içi irtibatın yanı sıra profesyonel bağların de etkilendiği bir sonuç ortaya çıkacak
Yasanın geçmesinin akabinde toplumsal medya platformları üzere şebekeler üstü hizmet sağlayıcılarının Türkiye’yle ilgili halinin ne olacağı şimdi belgisiz
Yanlış bilgiyle gayret nasıl olmalı
Yanlış bilgiyle çaba etmek için toplumun medya okur yazarlığını eleştirel düşünme altyapısını geliştirecek adımlar atılması gerektiğini söyleyen Emre İlkan Saklıca ise bu sorunun dünyanın hiçbir ülkesinde ceza ve yargılamalarla çözülmediğine işaret ediyor
Saklıca Rusya Çin Burkina Faso Kamboçya Tanzanya üzere ismini daha sayabileceğimiz birçok ülkede mahpus cezası üzere tahlil teklifleri getirildi Ancak bunların hiçbiri bir tahlil getirmedi Bu tırnak içinde söylüyorum palavra haber yayanlara mahpus cezası öngören ülkeler hem söz ve basın özgürlüğünde geri hem de medya okur yazarlığı sıralamaları yanlış bilgiye dirençli olmadıklarını gösteriyor diye konuşuyor
Yanlış bilgiyle sorunu kökünden anlayarak uğraş edebilirsiniz diyen Saklıca Finlandiya örneğini veriyor Finlandiya’nın medya okur yazarlığını eğitim sisteminin farklı düzeylerine entegre ettiğine işaret eden Saklıca toplumun bu formda yanlış bilgiye karşı hassas olacağını ve uğraşını sürdüreceğini vurguluyor
Hükümetin hangi adımları atacağı belirsiz
Türkiye de yanlış bilgi ile çabanın hükümet tarafından bundan sonra nasıl sürdürüleceğinin de çok net olmadığını tabir eden Saklıca İrtibat Başkanlığı bünyesinde Dezenformasyonla Uğraş Merkezi nin kurulduğunu lakin bu kurumun nasıl çalışacağı nasıl bir metodoloji izleyeceği ve ne üzere adımlar atacağının belirsizliğini koruduğunu söylüyor
Saklıca Yani neye yanlış bilgi diyecek Bir haber hükümet aleyhine ise bu yanlış bilgi mi olacak Ya da tıpkı hassaslık tüm yanlış bilgi yazımlarına karşı gösterilecek mi Burada milletlerarası doğruluk denetimi standartlarını takip eden bir metodoloji izlenmeli Bunun tahlili çeşitli biçimde mahpus cezaları ve insanların tabir özgürlüğünü kısıtlayacak adımlar olmamalı diye konuşuyor
