Çin’le Tayvan ortasındaki gergilim tırmanıyor. Çin tarafından işgal edilme tehdidi altında bulunan Tayvan, Çin ordusunu, Cumartesi günü Tayvan’ın ana adasına atak simülasyonu yapmakla suçladı.
Tayvan idaresi, birkaç küme Çin savaş uçağı ve gemisinin Tayvan Körfezi’nde hareket halinde olduklarını gözlemlediklerini duyurdu. Tayvan Savunma Bakanlığı tarafından yayınlanan açıklamada, Tayvan güçlerinin “Tayvan Körfezi etrafında faaliyette bulunan birkaç küme komünist uçak ve gemisinin tespit edildiği ve bunların bir kısmının orta hududu aştığı” belirtildi.
Tayvan-Çin ilgilerinde “orta sınır”, her iki ülkenin hak alanlarını belirlemesi öngörülen, körfezi ortadan bölen hayali çizgiyi tabir ediyor. Tayvan’ı “Tek Çin” siyaseti çerçevesinde kendi toprağı olarak gören Pekin, bu çizgiyi tanımıyor.
Öte yandan gece yarısı Çin ordusu, bir Çinli savaş pilotunun, kokpitinden Tayvan kıyılarını ve dağlarını gördüğünü gösteren bir görüntü yayınladı. Çin ordusunun Doğu Komutanlığı ise, Tayvan yakınlarındaki sularda devriye gezen bir savaş gemisinden çekildiği belirtilen bir fotoğraf yayınladı.
“Füzeler Tayvan üzerinde uçtu”
Çin devlet televizyonu CCTV, Çin füzelerinin son günlerdeki tatbikatlarda direkt Tayvan’ın üzerinden uçtuğunu bildirdi. Tayvan idaresinin ise, “kötü komşu” Çin’in tahriklerine cevap vermemeyi tercih ettiği kaydedildi.
Çin ayrıyeten, Cumartesiden başlayarak 15 Ağustos’a kadar, Çin ile Kore Yarımadası ortasındaki Sarı Deniz’in güney kısmında, gerçek mermili bir tatbikat yapacağını duyurdu.
ABD’den “sorumlu davranma” sinyali
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da krize ait bir açıklamada bulundu.
Cumartesi günü Filipinli mevkidaşı ile bir ortaya gelen Blinken, Washington’ın mümkün bir krizi önlemek ismine “sorumlu davranma noktasında kararlı” olduğunu lisana getirdi. Blinken, “Tayvan Körfezi’nde barış ve istikrarı korumak, sırf Tayvan için değil, Filipinler ve öbür birçok ülke için de hayati ehemmiyet taşıyor” diye konuştu.
ABD Temsilciler Meclisi Lideri Nancy Pelosi’nin, Pekin’in tüm ihtarlarına karşın geçen hafta Tayvan’a yaptığı ziyaret, tansiyonu güzelce artırmıştı. Pelosi ve ailesine yaptırım uygulayacağını açıklayan Çin, ziyaretin çabucak akabinde Tayvan’ın etrafında tatbikatlara başlamıştı.
Çin’in tatbikatları, Batı’nın tasa ve sert yansısına yol açtı. Beyaz Saray, Çin’in Washington büyükelçisini çağırdı.
Daha evvel ABD Lideri Joe Biden, Çin Tayvan’a saldırdığı takdirde ABD’nin askeri müdahalede bulunacağını tabir etmişti.
1949’da Çin Cumhuriyeti’ni temsil eden milliyetçilerin Çin İç Savaşı’nı Mao Zedong liderliğindeki komünistlere karşı kaybettikten sonra kaçtığı Tayvan’da, bugün demokratik yollarla seçilmiş bir hükümet vazifede bulunuyor. Tayvan, 1949’da kurulmadan evvel de kendi idaresine sahip olmasına karşın Pekin tarafından Çin topraklarının bir kesimi olarak görülüyor. 23 milyon nüfuslu ülke kendini bağımsız bir yapı olarak görüyor.
AFP / BÜ,HT
