Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Cumartesi günü, savaşın parçaladığı Ukrayna’da bir atom felaketi korkusu uyandıran Rus işgali altındaki bir nükleer santral konusunda arabuluculuk yapmayı teklif etti.
Son haftalarda Avrupa’nın en büyük nükleer santrali Zaporizhzhia’yı vuran bombardımanla ilgili alarmlar arttı.
Cumartesi günü, tesisin bulunduğu Enerhodar’da Rusya tarafından atanan ayrılıkçı yetkililer, tesisin Ukrayna bombardımanı nedeniyle devre dışı kaldığını söyledi.
Ukrayna Cuma günü Energodar’daki bir Rus üssünü bombalayarak üç topçu sistemini ve bir mühimmat deposunu imha ettiğini söyledi.
Erdoğan Cumartesi günü Rus mevkidaşı Vladimir Putin’e “Türkiye’nin Zaporizhzhia nükleer santralinde tahıl anlaşmasında olduğu gibi kolaylaştırıcı bir rol oynayabileceğini” söyledi.
Dünyanın en büyük tahıl ihracatçılarından biri olan Ukrayna, Rusya’nın Şubat ayı sonlarında işgal etmesinden sonra neredeyse tüm teslimatları durdurmak zorunda kaldı ve küresel bir gıda krizi korkusunu artırdı.
Kiev ve Moskova’nın Temmuz ayında Birleşmiş Milletler ve Türkiye ile garantörlük yapan bir anlaşma imzalamasının ardından Karadeniz limanları arasında tahıl ihracatı yeniden başladı.
Erdoğan’ın Cumartesi günü Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodymyr Zelensky ile arabuluculuk teklifinde bulunduğundan da hemen söz edilmedi.
Geçen ay Erdoğan, Ukraynalı liderle görüşmek üzere Lviv’i ziyaret ettiğinde nükleer bir felaket tehlikesi konusunda uyarmıştı.
Türk lider, 1986’da hala Sovyetler Birliği’nin bir parçasıyken Ukrayna’nın başka bir bölgesinde meydana gelen dünyanın en kötü nükleer kazasına atıfta bulunarak “başka bir Çernobil”den kaçınmak istediğini söyledi.
Bu hafta, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’ndan 14 kişilik bir ekip Zaporizhzhia’yı ziyaret etti ve BM nükleer gözlemci şefi Rafael Grossi, bölgenin çatışmalarda hasar gördüğünü söyledi.
Rusya’nın Viyana elçisi Mikhail Ulyanov, altı IAEA müfettişinin birkaç gün burada kalacağını ve iki kişinin daha “kalıcı olarak” orada kalacağını söyledi.
Avrupa Birliği’ne karşı ‘silah olarak gaz’
Rusya’nın Batı yanlısı Ukrayna’yı işgali binlerce insanı öldürdü ve milyonlarca insanın evlerini terk etmesine neden oldu.
Batılı güçler, Rus ilerlemesini durdurmak için Kiev’e askeri yardım göndererek ve Moskova’ya ekonomik yaptırımlar uygulayarak tepki gösterdi.
Cuma günü, Yedi büyük endüstriyel demokrasiler Grubu veya G7, Moskova için çok önemli bir gelir kaynağı olan Rus petrol ithalatına bir fiyat üst sınırı belirlemek için acilen harekete geçme sözü verdi.
Rus gaz devi Gazprom, bir türbinde sızıntı olduğu için Almanya’ya gaz dağıtımını belirsiz bir süre için durdurduğunu söyledi. Alman üreticisi, bunun gaz akışını durdurmak için geçerli bir neden olmadığını söyledi.
Ancak Cumartesi günü AB Ekonomiden Sorumlu Komisyon Üyesi Paolo Gentiloni, depolama kapasitesi ve enerji tasarrufu önlemleri sayesinde Rusya’nın gaz dağıtımlarının tamamen durması durumunda bloğun “iyi hazırlanmış” olduğunu söyledi.
The European House Ambrosetti tarafından düzenlenen bir ekonomik forumun oturum aralarında gazetecilere verdiği demeçte, “Rusya’nın gaz silahını aşırı kullanmasına direnmeye hazırız.”
Gentiloni, Avrupa Birliği’nde, durum bir ülkeden diğerine değişse bile “tedariklerin çeşitlendirilmesi sayesinde gaz depolama şu anda yüzde 80 civarında” dedi.
Ukrayna, Rusya’yı Zaporizhzhia’da mühimmat depolamak ve oraya yüzlerce asker yerleştirmekle suçladı.
Ayrıca Moskova’nın santralden 2014 yılında Rusya tarafından ilhak edilen yakındaki Kırım yarımadasına güç aktarma niyetinde olduğundan şüpheleniyor.
