Türkiye yeni adli yıla nasıl bir yargıyla giriyor?

Türkiye yeni isimli yıla yargıda yaşanan bir dizi problemle giriyor Bir yanda muhaliflere yönelik verilen the terminal list izle gözaltı tutuklama kararları ile açılan soruşturma ve davalar tenkit konusu olurken öteki yandan yargıya yönelik bağımsız ve tarafsız davranmadığı tenkitleri artıyor Bilhassa 15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde yargıdaki takımlara AKP’ye the undeclared war izle yakın isimler ile tarikat cemaat mensuplarının doldurulduğu argümanı öne çıkıyor Adalet Bakanı ve yardımcısının yer aldığı Yargıçlar ve Savcılar Şurası’nın HSK yapısı tartışma yaratırken iktidar hâkim ve savcılara coğrafi teminatı the watcher izle kelamını hala yerine getirmedi Öte yandan HDP kapatma davası Ekrem İmamoğlu davası Kobani davası yeni isimli yılda sonucu yakından takip edilecek ve 2023 seçimlerini direkt etkileyecek davalar olacak

20 Temmuz’da the witcher izle başlayan isimli tatil 31 Ağustos prestijiyle sona erdi 2022 2023 periyodunu kapsayan Yeni İsimli Yıl 1 Eylül Perşembe prestijiyle başladı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’na nazaran yargı yasama ve yürütme üzere üç the witcher blood origin izle devlet erkinden biri Bağımsızlığı ve tarafsızlığı anayasal garanti altında Anayasanın 138 Unsuruna nazaran hiçbir kişi ve kurum hâkim ve savcılara buyruk ve talimat veremiyor telkinde bulunamıyor

Ancak Türkiye’de yargı bir titans izle türlü gündemden düşmüyor verdiği kararlarla sık sık tartışmaların odağına yerleşiyor DW Türkçe yeni isimli yılın açılışı hasebiyle Türkiye’deki yargı ya mercek tuttu

Kaç hâkim ve savcı var

Adalet Bakanlığı’nın son too hot to handle izle şimdiki bilgilerine nazaran 2021 yılı sonu prestijiyle Türkiye’de toplam 23 bin 103 hâkim ve savcı misyon yapıyor Savcı sayısı 7 bin 489’ken hâkim sayısı ise 15 bin 614 olarak kayıtlara too hot to handle brazil izle geçti 2014 yılında Türkiye’de yaklaşık 15 bin hâkim ve savcı bulunuyordu

Hâkim ve savcıların evrak yükü artıyor

2021 yılında bir hâkim ve savcıya düşen belge sayısının 2020 yılına nazaran arttığı too hot to handle latino izle gözleniyor 2020 yılında bir savcıya geçmiş yıllarda devredilenle birlikte bin 409 belge düşerken bu sayı 2021’de bin 418’e yükseldi

Bir hâkime 2020’de düşen evrak sayısı 709 olarak tespit edilirken 2021’de bu sayı 799 oldu

9 8 milyon soruşturmada 14 milyon kişi şüpheli

Türkiye’de her yıl açılan dava ve soruşturma sayısında da önemli artış yaşanıyor 2020’de 8 milyon 995 bin soruşturma varken geçen yıl bu sayı yaklaşık 1 milyon artarak 9 milyon 856 bine yükseldi Bu soruşturmalardaki kuşkulu sayısı ise geçen yıl 14 milyon 345 bin 936 oldu Bu sayı 2020’de yaklaşık 13 milyondu

Bu belgelerde mağdur sayısı ise 10 milyon 903 bin olarak tespit edildi Geçen yıl açılan soruşturmaların yaklaşık 5 milyonuna takipsizlik kararı verilirken 2 milyon 898 binine ise dava açıldı Yani takipsizlik verilen belge sayısı geçen yılki soruşturmaların yüzde 55 7’sini oluşturdu

Dava sayısı 3 milyonu aştı

2021 yılındaki dava sayısı 2020’ye nazaran artarak 3 milyon 290 bin oldu Bu davalarda 2 milyon 529 bin mahkûmiyet çıkarken beraat sayısı ise 756 bin 767 oldu 674 bin 814 belgede ise kararın açıklanmasının geri bırakılmasına karar verildi

Hâkim ve savcılara coğrafik teminat kelamı tutulmadı

Hâkim ve savcılar iş yükünün yanı sıra birçok sıkıntıyla da yüz yüze İnsan Hakları Hareket Planı nda 6 ay içinde getirileceği kelamı verilen hâkim ve savcılara coğrafik teminat bir yılı aşkın vakittir hayata geçirilemedi Adalet Bakanlığı bu bahiste hazırladığı uygulama takvimine karşın hâkim ve savcılar sürgün korkusu yaşamadan misyonlarını yapmalarını sağlayacak coğrafik teminata kavuşamadı

Yargının yarısı kıdemsiz

15 Temmuz darbe teşebbüsünün akabinde yaşanan ihraçlardan sonra yargıda kıymetli bir hâkim ve savcı açığı doğdu İktidar bu boşluğu gidermek için evvel 70 puan barajını kaldırdı Yaklaşık 5 bini barajsız olmak üzere bugüne kadar yargıya 12 bin yeni hâkim ve savcı alındı Bu hâkim ve savcıların kıymetli bir kısmı kâfi staj yaptırılmadan vazifesine başladı Bu nedenle yargı mensuplarının yarısının kıdemi 5 yılın altında kaldı

Bu kıdemsiz hâkim ve savcılar kısa müddette Ankara ve İstanbul üzere birinci sınıf yargı üyelerinin vazife yapması gereken kentlere atandı Gazeteci Sedef Kabaş ve pop müzik sanatkarı Gülşen’i tutuklatan İstanbul Savcısı Türkşad Kunthan Uçuk’un 30 Eylül 2021’de mesleğe başladığı ortaya çıkmıştı

Yargıda boşalan takımlar kimlerle dolduruldu

AKP iktidarı 2010 yılında yaptığı anayasa değişikliği referandumuyla yargıda Gülen yapılanmasının hâkimiyet kurmasına neden oldu Lakin 17 25 Aralık soruşturmalarından sonra iktidar ile Gülen yapılanması ortasında güç gayreti başladı Gülen yapılanması 15 Temmuz 2016’daki başarısız darbe teşebbüsünün akabinde devlet takımlarından tasfiye edilmeye başlandı Lakin Gülen yapılanmasından boşalan takımlara bu kere Hakyolcular Menzililer MGV’ciler Milli Gençlik Vakfı İstanbul Kümesi ve milliyetçiler üzere öteki tarikat yahut kümelerin getirildiği biliniyor

Yargı probleminde HSK’nın rolü ne

Yargıyla ilgili tartışmaların bir odağında ise Yargıçlar ve Savcılar Konseyi bulunuyor Anayasaya nazaran HSK’nın Lideri Adalet Bakanı ve bir üyesi de Bakan Yardımcısı Şurada geniş yetkilere sahip olan Adalet Bakanı’nın isteği dışında bir karar çıkması mümkün değil Tekrar HSK’nın üyelerini AKP ve MHP’nin çoğunlukta olduğu TBMM ve Cumhurbaşkanı seçti Son yapılan seçimde üç üyesi hariç heyetin tüm üyeleri iktidarın istediği isimlerden oluştu

Peki HSK’nın yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı açısından kıymeti ne Yargıçlar ve Savcılar Konseyi hâkim ve savcıların atama yer değiştirme açığa alma soruşturma açma ve ihraç etme yetkilerine sahip Bu nedenle şu an AKP iktidarının denetimi altındaki HSK yargıyı buna paralel olarak istediği üzere şekillendirebiliyor Bilhassa başta Ankara ve İstanbul olmak üzere başsavcılıklar terör hatalarına bakan savcılık ve mahkemeler ile tutuklama kararlarına bakan sulh ceza hâkimlikler HSK tarafından kontrol altında tutuluyor Örneğin Cemal Kaşıkçı belgesinin Suudi Arabistan’a evresine karşı çıkan mahkeme lideri Nimet Demir HSK tarafından İstanbul’dan Kahramanmaraş’a sürülmüştü HSK tıpkı vakitte Yargıtay ve Danıştay üyeliklerine de tartışmalı atamalar yapıyor

Yargı ne kadar tarafsız

Türkiye’de yargıya yönelik en sert tenkit iktidarın muhalifleri sindirmek için kullandığı bir araç olduğu savı oldu Yargıdan çıkan kararlar bu görüşü destekliyor Son olarak müzikçi Gülşen imam hatip okullarına yönelik kelamları nedeniyle evvel tutuklandı akabinde mesken hapsine alındı Namaz kılmayanlar öldürülebilir halinde açıklama yapan İlahiyatçı Ebubekir Sifil hakkında ise rastgele bir süreç yapılmadı İktidarın protesto edildiği Seyahat davasında mahkûmiyet kararı çıktı Osman Kavala yaklaşık 5 yıldır cezaevinde HDP’nin eski eş genel liderleri Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ başta olmak üzere çok sayıda HDP’li siyasetçi yargı kararıyla tutuklu olarak yargılanıyor Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin AİHM ihlal kararlarına rağmen Kavala ve Demirtaş mahkemeler tarafından hür bırakılmadı

Peker’in savları soruşturulmuyor

Organize cürüm örgütü davası sanığı Sedat Peker iktidar mensuplarının da ortasında yer aldığı birçok kişi hakkında başta uyuşturucu sanal bahis ve rüşvet üzere tezlerde bulundu Lakin yargı Peker’in Sermaye Piyasası Şurası SPK dışında ortaya attığı argümanlarla ilgili rastgele bir soruşturma başlatmadı

Çete evraklarından çıkan hâkim ve savcılar

Yargıdan çıkan kararlar tartışma yaratırken başka yanda kimi hâkim ve savcıların isimlerinin karıştığı çete belgeleri ise yargıdaki sorunun diğer bir boyutu İranlı uyuşturucu kaçakçısı Naci Şerifi Zindaşti ve üç adamı hâkim Cevdet Özcan tarafından tahliye edildi Bu nedenle hakkında dava açılan Özcan hala ihraç edilmedi Savcı Durmuş Yılmaz’ın İranlı rejim muhaliflerini Türkiye’den kaçırmaya çalışan casusluk şebekesinde yer aldığı ortaya çıkmıştı Yılmaz bu nedenle ihraç edildi FETÖ borsası na ismi karışan savcı Lütfi Karabacak da ihraç edilen bir öbür yargı mensubu Selahattin Demirtaş hakkındaki davaya bakan mahkemenin lideri Bahtiyar Çolak ise kendilerine Atadedeler diyen kabahat örgütünün yönetici olmak argümanıyla mesken hapsine alınmıştı Adana’da ise Terör Savcısı Osman Yarbaş uyuşturucu sevkiyatını yönettiği teziyle tutuklanmış ve meslekten ihraç edilmişti

Yeni isimli yılda hangi davalar görülecek

Yeni isimli yılda birçok kritik dava ve soruşturma görülecek Anayasa Mahkemesi’nde HDP hakkında açılan kapatma davasının görülmesine devam edilecek Yılsonuna hakikat kapatma davasında bir karar çıkması bekleniyor Yeniden Demirtaş’ın yargılandığı Kobani davasına Ankara’da devam edilecek

İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu hakkında Yüksek Seçim Şurası YSK üyelerine hakaret savıyla açılan davada ise İstanbul’da 21 Eylül günü görülecek Necip Hablemitoğlu cinayetine ait soruşturmada ise dava açılması bekleniyor Mehmet Ağar’ın yargılandığı faili meçhul cinayetler davası ile Musa Anter cinayetini bahis alan davada karar çıkması bekleniyor

Yargıçlar Sendikası ne diyor

DW Türkçe’ye konuşan Yargıçlar Sendikası Lideri Ayşe Sarısu Pehlivan yargının isimli yıla meseleleriyle başlayacağını belirterek En büyük sorun yargıç ve cumhuriyet savcısının alımında atama ve yetkilendirilmelerinde liyakatin gözetilmemesidir Akabinde yargıç ve savcıların teminatlarının bulunmamasıdır Bunun başında coğrafik teminat geliyor Onun dışında iş yükü fazlalığı uzman işçi yetersizliği eklenebilir dedi

Pehlivan HSK başlı başına bir sorun

Sorunların yıllardan beri devam ettiğini lisana getiren Pehlivan polisten başka bir isimli kolluğun olmamasının da başlı başına bir sorun olduğunu söz etti HSK’nın oluşumu başlı başına bir sorundur diyen Pehlivan 2017 yılında yapılan anayasa değişikliğiyle HSK’nın siyasi iradeye bağlandığını savundu Pehlivan şu görüşleri lisana getirdi

Durum böyleyken HSK yargıda tek belirleyici kurumdur Kararlarına karşı ihraçlar dışında yargı yoluna başvurmak mümkün değildir O denli olduğu vakit keyfilik gündeme gelmektedir ya da siyasi iktidarın dediğinden çıkmayan bir HSK ortaya çıkmaktadır Bu formda işleyen bir yargının verdiği kararların tartışılması da mümkündür Haksız tutuklamalar sıkça konuşulmaktadır Elhasıl yargı kararları kamu vicdanında kabul görmemektedir Bu da yargıya olan inancın azalmasına sebep olmaktadır En son yüzde 20 30 oranında bir yargıya itimat vardır

Son vakitlerde sıkça yargıçlar ve savcıların vazifeye çağrıldığını anımsatan Pehlivan Hâkimler ve savcılar misyondadır Lakin yargıçlar ve savcılar kahraman değildir Bizden kimse kahramanlık beklemesin Herkes kendi sorumluluğunu yerine getirsin Bu bizim üzerimizde önemli bir yük olmaktadır En büyük sorumluluk siyasi partilerdedir dedi