Ukrayna’da Rusya’nın denetimindeki dört bölgede düzenlenen beş günlük referandum süreci sona erdi. Ülkenin doğusundaki Luhansk ve Donetsk ile güneyindeki Herson ve Zaporijya bölgelerinde Rusya yanlısı mahallî idarelerin organize ettiği referandumlarda beklendiği üzere büyük çoğunluğun Rusya’ya katılma istikametinde oy kullandığı bildirildi.
Rus RIA haber ajansı, dört bölge genelinde seçmenlerin yüzde 97’sinin Rusya Federasyonu’na katılma tarafında oy verdiğini bildirdi. Rusya yanlısı mahallî idarelere dayandırılan birinci datalarda Rusya’ya katılmayı onaylayanların oranı Herson’da yüzde 87, Zaporijya’da yüzde 92,9, Luhansk’ta yüzde 98,5 olarak açıklandı. Donetsk’ten ise şimdi bilgi gelmedi. Dört bölge, Ukrayna topraklarının yüzde 15’ini oluşturuyor.
Batılı ülkeler Ukrayna hükümetinin iradesi dışında gerçekleştirildiği için milletlerarası hukuk açısından meşruiyeti bulunmayan referandum sonuçlarını tanımayacağını açıklamıştı.
Şimdi ne olacak?
Referandum sürecinin tamamlanmasının akabinde Rusya yanlısı idarelerin Rusya Federasyonu’na iştirak için müracaatta bulunması bekleniyor. Moskova’dan daha evvel yapılan açıklamalarda ilhak sürecininhızlı bir formda yürütüleceği bildirisi verilmişti. Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, referandum öncesinde yaptığı açıklamada, iştirak sonucu çıkması sonrasında bu bölgelerin büsbütün Rusya’nın müdafaası altına gireceğini vurgulamıştı.
Kremlin sözcüsü Dimitri Peskov da Salı günü yaptığı açıklamada, referandumlar sonucunda “durumun yasal açıdan ve milletlerarası hukuk açısından radikal bir formda değişeceğini, bunun kelam konusu bölgelerin korunması ve güvenliğinin sağlanması manasında değerli sonuçları olacağını” söyledi.
Rusya Federasyon Kurulu Lideri Valentina Matviyenko da, parlamentonun üst kanadının, bölgelerin Rusya Federasyonu’na iştirakiyle ilgili oylamayı 4 Ekim tarihinde yapabileceğini kaydetti. Devlet Lideri Putin’in, Ukrayna’daki referandumlarla ilgili parlamentonun iki kanadına hitaben Cuma günü bir konuşma yapması bekleniyor.
Rus Vedomosti gazetesi, Federasyon Kurulundan kaynaklara dayandırdığı haberinde 2014 yılında ilhak edilen Kırım Yarımadası ile yeni dört bölgenin “Federal Kırım Bölgesi” ismi altında idari bir bölgede birleştirileceğini, başına da katı milliyetçi tavrıyla bilinen Dimitri Rogozin’in getirileceğini bildirdi.
Blinken: İlhakı asla tanımayacağız
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, referandum sonuçlarının ajanslara düşmeye başladığı dakikalarda yaptığı açıklamada, Batı’nın Rusya’nın Ukrayna topraklarını ilhakını asla tanımayacağını, bunun son derece net olduğunu söyledi.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de referandumların düzenlendiği dört bölgenin Ukrayna’ya ilişkin olduğunu vurgulayarak “NATO müttefikleri Ukrayna’nın egemenliğini ve yasal müdafaa hakkını kayıtsız kuralsız desteklemektedir” açıklaması yaptı. Stoltenberg, “sözde referandumların meşruiyetinin bulunmadığı ve memleketler arası hukuka ters olduğu” konusunda Rusya’yı uyardı.
Rusya’dan nükleer silah kullanma tehdidi
Ukrayna’nın son periyottaki askeri muvaffakiyetleri ve birtakım bölgeleri Rus ordusundan geri alması sonrasında Rusya’dan gelen nükleer silah kullanımına dair imalar da tasaya yol açıyor.
Son olarak Putin’in en yakın etrafından Güvenlik Kurulu Lider Yardımcısı Dimitri Medvedev bugün, “Düşünün ki, Ukrayna rejimi devletimizin varlığına tehdit oluşturacak geniş çaplı bir saldırganlık aksiyonunda bulundu ve Rusya en güçlü silahları kullanmak zorunda kaldı. İnanıyorum ki NATO bu senaryoda bile çatışmaya direkt karışmaktan kaçınacaktır. Okyanus ötesindeki ve Avrupa’daki demagoglar bir nükleer kıyamette ölmek istemezler” tabirlerini kullandı.
ABD, Rusya’dan gelen nükleer silah kullanma tehditlerinin Rus idaresinin korkusunu gösterdiğini belirterek ciddiye almadıkları iletisi vermişti. Siyasi gözlemciler, Rusya’dan gelen nükleer silah açıklamalarının, Batı ve Ukrayna’nın dört bölgeyi geri almak için operasyona girişmelerini engelleme emeli taşıdığı görüşünü lisana getiriyor.
AP,dpa,rtr/BK,BÖ
