CHP milleti çıldırtınca orman katliamı yaşanmıştı
Vakanüvis
Orman yangınları, Türkiye’nin kanayan yaralarından biri.
Son yangın, Marmaris’te kısmen denetim altına alınmış olsa da tehlike hala devam ediyor.
Orman yangınlarının/ tahribatının pek çok sebebi var. Lakin tarihimizde halka karşın sergilenen bir orman uygulaması var ki, ibretlik. Ormancılar, CHP hükümeti iş başındayken, 1945’te yaşanan baştan sona yanlış bu süreci hâlâ “orman katliamı” diye anmakta. Meşhur kanunun tam da bugüne denk gelen 77’nci yıldönümünde, o günlerde yaşananlara bir bakalım…
“Ben yaptım oldu”nun ağır bedeli
Tek parti idaresi devrinde, önü ardı düşünülmeden alınan bir karar, ülkede bir uçtan bir uca orman kıyımına yol açmıştı. 1945 yılı Haziran ayında Meclis’ten çıkartılan bir yasa, ülkenin orman varlığını önemli bir tehditle karşı karşıya bırakmıştı.
Cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Başbakan Şükrü Saraçoğlu, Meclis’e talimat vererek, ormanla ilgili yeni bir kanun çıkartılmasını istemişti. Yasanın mantığı; “orman köylüsü, orman içinde tarım yeri, orman kenarındaki tarım yeri, mera, fidanlık” üzere temel ayrımlara gitmeden, neredeyse ağaçlık her yeri “orman” ilan etme üzerine kurgulanmıştı.
Daha da berbatı, vatandaşın elinde tapu olsa bile ”orman” ilan edilen bir yer Hazine’ye geçiyor, üstelik vatandaşa yaklaşık bir tazminat yahut ederi bedel ödenmiyordu. Periyodun orman mühendisleri, bu türlü bir uygulamanın orman civarında yaşayan vatandaşları büyük bir meşakkate sokacağını, akabinde da bu durumdan kurtulmak isteyenlerin tam bir orman tahribatı başlatacağını lisana getirmiş lakin hükümet yetkililerini ikna edememişlerdi.
Vatandaş, tapulu yerinden jandarma marifetiyle çıkartılıyordu
Halka sorulmadan, alanın meslek örgütleri dinlenmeden, basında tartışılmasına müsaade verilmeden hazırlanan düzenleme süratle Meclis Genel Kurulu’ndan geçerek kanunlaşmıştı. 4767 sayılı kanun 25 Haziran 1945’te çıktığında, ormanlık alanların etrafında yaşayan vatandaşlar tam bir infiale kapılmıştı.
Devlet vazifelileri hiçbir itirazı kabul etmiyor, vatandaş, yüzlerce yıl geriye gerçek giderek sahanın kendi mülkü olduğunu tapusuyla ispat ettiği halde, kanun, “Burası ormandır” dediği için toprağı elinden alınıyordu. Tekrar yıllardır kullanım hakkı yasal yollarla kazanılmış orman kenarı tarım yerleri ile orman içindeki tarım yerleri de sorgusuz sualsiz halkın elinden alınmaya başlanmıştı. Direnenler, jandarma güçleri tarafından yıllardır işledikleri topraklardan çıkartılıyordu.
Sobasında odun yakan memur, ağaç kesildi diye ceza veriyordu
Dönemin kurallarında odun en temel ısınma kaynağıydı. Devlet daireleri de devlet memurlarının konutları de odun yakılan sobalarla ısınıyordu. Ormanda kısımları denetim eden orman memurları da tıpkı biçimde ısınıyordu.
Yasa çıktı, yangınlar 2, yanan alan 5 kat arttı
Yasanın olumsuz tesirleri inanılmaz bir süratle kendisini göstermişti. 1945 yılında, yasa çıktıktan sonraki yalnızca 6 aylık müddette orman yangınları büyük bir süratle artmıştı. 1946 yılının Haziran ayına gelindiğinde ise tablo müthişti:
Sadece bir yıl içinde orman yangını sayısı iki kat, yanan alan büyüklüğü ise beş kat artmıştı. Buna nazaran, 1944 yılında 536 yangın çıkmışken, tasarının maddeleştiği 1945 yılında bu sayı bin 169’a, 1946 yılında ise bin 23’e ulaşmıştı. Tekrar, 1944 yılındaki yangınlarda 46 bin 723 hektarlık alan ziyan görürken, 1945’te 165 bin 307 hektar, 1946’da da 125 bin 115 hektar alan ziyan görmüştü.
Zulüm, yıllar sonra raporlara yansıdı CHP iktidardan düşüp Demokrat Parti iş başına gelince, evvel Menderes Hükümetleri, sonrasında ise Demirel Hükümetleri (Adalet Partisi) devirlerinde hazırlanan kimi raporlarda köylülerin yaşadıkları detaylarıyla anlatılmıştı:
“En eski memleket haritasında ziraat toprağı görünen malikli yer orman olarak nitelenmiş, sahibi işgalci olarak nitelendirilmiştir. Ahmet’e ilişkin tarlanın 112 metre uzağından geçen orman hudut sınırı, tarlanın içine çekilmiştir. Orman niteliğini kaybeden yerlerin orman hudutları dışına çıkarılması gerekirken, uygulama, kadimden beri tarım toprağı olan yerlerin gasp edilerek orman hududu içine çekilmesi biçiminde yapılmıştır. Ziraat toprağı görünen yerler için mülkiyet hakkı tanınmamıştır. Tapulama mahkemeleri, uyuşmazlığı köylü aleyhine sonuçlandırmaktadır. Orman köylüsü aleyhine keyfilikler sergilenmiştir. Kurullar kendilerini mahkeme yerine koymuşlardır. Vatandaşın tarlasında anıt ağaç yaşında palamut meşesi ağacı var diye tarlası orman sayılmış, hakkında da ceza davası açılmıştır. Bir köyde 4000 dönüm tapulu tarım yeri vardır ve bunun yaklaşık 1200-1300 dönümü hukuka muhalif olarak orman yapılmıştır.”
– Prof. Dr. Akif Kundakçı, “1945’ten Bu Yana Orman Kadastro Uygulamaları ve Toprak Mülkiyeti İlişkileri”, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası 10. Türkiye Harita Bilimsel ve Teknik Kurultayı Bildirileri, Nisan 2005
– Doç. Dr. Refik Baş, “Türkiye’de Orman Yangınlarının Nedenleri, Ziyanları ve Yangınlara Karşı Alınacak Birtakım Önlemler”, İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Mecmuası, Cilt 27, Sayı 2, Yıl 1977
