Dünya çapındaki ülkeleri kadının statüsüne göre sıralayan 2023 Kadın, Barış ve Güvenlik Endeksi Salı günü açıklandı.
Endeksin yazarlarından biri olan Barış Araştırma Enstitüsü Oslo (PRIO), bölge genelinde önemli farklılıklar olmasına rağmen dünyada kadın olmak için en iyi ülkelerin çoğunun Avrupa’da olduğunu buldu.
Kadınların iyi durumda olduğu toplumların aynı zamanda daha barışçıl, demokratik, müreffeh ve iklim değişikliğine uyum sağlamaya daha hazırlıklı oldukları kaydedildi.
Ancak araştırmacılar, raporlarında otoriterliğin yükselişine, kitlesel yerinden edilmeye, yıkıcı silahlı çatışmalara ve Kovid-19’un devam eden sonuçlarına atıfta bulunarak “çok katmanlı krizlerin kadınların statüsünü zayıflattığı ve onlarca yıllık ilerlemeyi geri alma tehdidi oluşturduğu” konusunda uyardı.
Georgetown Üniversitesi Kadın Enstitüsü ile birlikte PRIO, kadınların katılımı, adaleti ve güvenliğini ölçen verilerden yararlandı. Eğitim ve istihdam yasalarından güvenlik ve şiddet algılarına kadar toplamda 13 gösterge kullandılar.
İkili dünya çapında 177 ülkeyi sıralarken, Euronews Avrupa’daki sonuçlara odaklandı.
Bu yılki Kadın, Barış Güvenliği Endeksi – şu anda dördüncü versiyonunda – Balkanlar ve Kafkaslar da dahil olmak üzere 44 Avrupa ülkesini kapsıyordu.
Bölgedeki bariz eşitsizliklere rağmen, kadın olmak için en iyi ülkelerden dokuzu Avrupalı.
Danimarka, 2023 sıralamasında Afganistan’dan üç kat daha yüksek puan alarak sıralamanın en altında yer alıyor. Onu İsviçre ve İsveç yakından takip ediyor.
Ukrayna Avrupa sıralamasında en altta yer alıyor. PRIO, Euronews’e yaptığı açıklamada, Rusya’nın işgalinin kadınlara yönelik tehditleri ve şiddeti artırmasıyla, zayıf performansının diğer Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığında “özellikle düşük” güvenlik puanlarından kaynaklandığını açıkladı.
Avrupa’da kadın açısından en kötü ikinci ve üçüncü ülkeler sırasıyla Kosova ve Azerbaycan’dır.
PRIO, Kosova’nın düşük puanının kadınlar için zayıf eğitim ve istihdam sonuçlarının yanı sıra “çok yüksek” anne ölüm oranlarına bağlandığını söyledi.
Norveç merkezli kuruluş, Azerbaycan’da erkek çocuk önyargısının (kız çocuklarına kıyasla daha fazla erkek çocuğun doğduğu yer) Avrupa’nın geri kalanına göre önemli ölçüde daha yüksek olduğuna dikkat çekti.
Sonuçlar Avrupa’nın çeşitli bölgelerine göre incelendiğinde başka modeller ortaya çıkıyor.
Birçok göstergede olduğu gibi kadın olma konusunda da İskandinav ülkeleri ilk sıralarda yer alıyor.
Bölge 1 üzerinden 0,925 puan alıyor.
Endeksteki üç Kafkasya ülkesi (Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan) en kötü durumdayken, Balkanlar ve Doğu Avrupa ikinci ve üçüncü en kötü durumda.
WPS Endeksi’nin baş yazarı Elena Ortiz, “Puanları, sıralamaları ve sağlam verileriyle WPS Endeksi, kadınlar, barış ve güvenlik konularında çalışan insanlar için değerli bir araç sunuyor” dedi.
“Politika yapıcılar bunu kaynaklara nerede ihtiyaç duyulduğunu belirlemek için kullanabilirler. Akademisyenler bunu göstergeler içindeki ve bölgeler arasındaki eğilimleri incelemek için kullanabilir. Gazeteciler bunu hikayelerine bağlam ve perspektif kazandırmak için kullanabilirler. Aktivistler bunu hükümetleri kadınların statüsünü iyileştirme konusundaki vaatlerinden sorumlu tutmak için kullanabilirler.”
