İspanya Çalışma Bakanlığı’nın ‘Dört Büyük’ olarak adlandırılan danışmanlık şirketlerinin (Deloitte, PwC, EY ve KPMG) çalışma uygulamalarını ve koşullarını araştırmaya başlamasından bir yıl sonra, kamu kurumu toplamda en az 1,4 milyon Euro tutarında para cezası vermeye karar verdi.
Yetkililer, çalışanların gerçekte kayıtlarında gösterilenden daha uzun saatler çalışıp çalışmadığını araştırıyordu.
Bazı durumlarda Büyük Dörtlü’nün çalışanları, günde 16 saate kadar iş başında vakit geçirmekten şikayetçi oldu.
Yorum almak için dört şirkete de başvuruldu.
İspanyol medyası, danışmanlık şirketlerinin 2019’da İspanyol yasalarında yapılan değişiklikten bu yana tüm şirketler için bir zorunluluk olan saatlik kayıt sisteminin bulunmaması nedeniyle soruşturmanın kolay olmadığını bildiriyor.
Madrid’deki PricewaterhouseCoopers (PwC) danışmanlık şirketinin eski çalışanlarından Sergio Padilla, Euronews’e yaptığı açıklamada, bu iddia edilen sorumluluk eksikliğinin “maraton çalışma günlerinin” norm haline gelmesini kolaylaştırdığını söyledi.
Kimliğini korumak için adı değiştirilen Padilla da meslektaşları gibi günde 12 saat çalışıyordu: sabah 9’dan akşam 21’e kadar.
Danışmanlıktaki tüm meslektaşları aynı durumda olduğundan bu ona tamamen olağan bir durum gibi geldi.
İşten sonra neredeyse hiç boş vakti olmuyordu, sadece biraz uyumak için eve gidiyor ve tekrar ofise dönüyordu. Süpermarketten yiyecek almaya bile vakti yoktu, bunun yerine her öğünde fast food yiyordu.
Padilla, şirkette geçirdiği iki yıl boyunca, sonunda gönüllü olarak ayrılıp memleketine geri dönmeye karar verene kadar gittikçe “acıdığını” söyledi.
Rekor kar, kötüleşen çalışma koşulları
Bakan Yolanda Díaz başkanlığındaki İspanya Çalışma Bakanlığı’nın herhangi bir şikayette bulunulmadan soruşturmayı resen başlatmasının ardından Kasım 2022’de “Dört Büyük” ofisleri basıldı.
Bakanlık kaynakları Euronews’e şöyle konuştu: “Müfettişler, iş hukuku kapsamı dışında olabileceğini düşündükleri uygulamaları basın veya sosyal medya aracılığıyla tespit ederek harekete geçti.”
Bakanlık, bu şirketlerin çalışanlarının çalışma saatlerini nasıl takip ettiği, fazla mesai ücreti veya tazminatının ödenip ödenmediğine ilişkin bilgi ve belgeler topladı.
İspanyol sendikası Comisiones Obreras’tan Raúl de la Torre’ye göre, İspanya’nın danışmanlık sektörü büyük bir işgücü yorgunluğuyla karşı karşıya.
“Birkaç ay önce onlar [işverenler], Pazartesi’den Cumartesi’ye kadar günde 12 saate kadar ek bir tazminat ödemeden çalışmamız gerektiğini [istihdam] sözleşmesine dahil etmek istediler. Sosyal medyada bir kampanya başlattık ve bu kampanya, Sektördeki ilk grev” diyor.
De la Torre, çalışma koşullarının 2008’den beri daha da kötüleştiğini, şirketlerin ise rekor karlar bildirdiğini iddia ediyor.
Expansión gazetesinin derlediği rakamlara göre, 2021’de ‘Dört Büyük’ firma mali yılda 2,5 milyar Euro kazandı.
De la Torre, “Azami çalışma günü süresine uyulmuyor, yasaların gerektirdiği dinlenme süresine uyulmuyor ve tıslama her geçen gün daha da kötüleşiyor” diye iddia etti.
“Sektördeki sözleşmelerin kopyaları elimizde ve Madrid’de yılda 14.000 Euro kazanan insanlar var.”
Aylar süren müzakereler ve grevlerin ardından, daha önce yılda brüt 14.100 avro maaş alan mezun işçilerin 15.300 avroya kadar kazanmasını sağlayacak bir anlaşmaya vardılar.
Ayrıca, üç yıllık deneyime sahip işçilere 17.100 Euro’dan az ücret ödenmemesi gerektiği konusunda da anlaştılar.
İstikrarsız bir işgücü piyasasında fedakarlık yapmak
Her ne kadar çalışanların sosyal haklar ve çalışma koşullarıyla ilgili beklentileri son yıllarda değişse de Padilla, maraton çalışma günlerinin ‘Dört Büyük’ için norm haline geldiğinde ısrar ediyor.
Sendika sözcüsü, “2008’deki krizle birlikte, eğer uygun bir iş varsa, onu arayan dört kişi vardı. İş için çok minnettar olmamız gerektiği insanların akıllarına yerleşmişti” diyor.
Ayrıca büyük danışmanlık firmalarında işe alınanların çoğu yeni mezunlardan oluşuyor.
İspanya Danışmanlık Şirketleri Birliği’nin yayınladığı son rapora göre, bu şirketlerin 2021’de yaptığı yeni sözleşmelerin yüzde 29’u henüz iş deneyimi olmayan yeni mezunlara yönelikti.
Gençler bu fedakarlığı kariyerlerini fırlatmanın bir yolu olarak görüyorlar.
