1. Ukrayna’dan daha fazla tahıl sevkiyatı için temkinli umutlar
bu tahıl taşıyan ilk Ukrayna gemisinin kalkışıOdesa’dan beş ay önce Karadeniz limanlarına yönelik Rus ablukasının başlamasından bu yana büyük bir memnuniyetle karşılandı.
Kiev ve Moskova’daki savaşan hükümetler gelişmeyi olumlu bir hareket olarak överken, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler ve NATO da onay ve rahatlama ifade etti.
Ukrayna altyapı bakanlığı, Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı tam kapsamlı işgalinin başlangıcından bu yana engellenen 16 geminin daha Odesa’da sıralarını beklediğini söyledi.
Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov, Ukrayna’nın dünyanın dördüncü en büyük mısır ihracatçısı olduğunu belirterek, “Bu nedenle, limanlar aracılığıyla ihracat yapma olasılığı, küresel gıda güvenliğini sağlamada muazzam bir başarıdır” dedi.
Sevkiyatların aynı zamanda Ukrayna’nın savaştan zarar görmüş ekonomisine de yardımcı olacağını da sözlerine ekledi. Kubrakov, “Limanların açılması ekonomiye en az 1 milyar dolar (970 milyon Euro) döviz geliri sağlayacak ve tarım sektörünün gelecek yıl için plan yapması için bir fırsat sağlayacak.” dedi.
Türkiye’nin BM desteğiyle arabuluculuğundan sonra Temmuz ayında imzalanan bir anlaşma, Rus işgalinin başlamasından bu yana engellenen Ukrayna ihracatının uluslararası denetim altında yeniden başlamasına izin veriyor.
Ticari gemilerin Karadeniz’de yelken açmasına ve 20 ila 25 milyon ton tahıl ihracatına izin verecek güvenli koridorlar öngörüyor.
Anlaşmanın önemli bir parçası, Moskova’nın Batı yaptırımlarına rağmen tarım ürünlerini ve gübrelerini ihraç etmesine de izin vermesi.
Rusya’yı Ukrayna ekonomisini yok etmeye çalışmakla suçlayan Kiev, Moskova’nın anlaşmaya bağlı kalacağına dair şüphelerini dile getirdi.
Alexander Rodnyansky, “Rusya gerçekten iyi bir iş çıkardığımızı ve ekonomimizi istikrara kavuşturmayı ve hatta rezervlerimizin bir kısmını artırmayı başardığımızı anlarsa, bu, bu anlaşmaları bir kez daha sabote etmek için her türlü teşvike sahip oldukları anlamına gelir.” Ukrayna cumhurbaşkanlığı ekonomi danışmanı BBC’ye verdiği demeçte.
2. Ukrayna, Kherson bölgesindeki ’46 yerleşimi geri aldı’
Bölge valisi Pazartesi günü devlet televizyonuna verdiği demeçte, Ukrayna kuvvetlerinin karşı saldırılarının bir parçası olarak stratejik güneydeki Kherson bölgesindeki 46 yerleşimi geri aldığını söyledi.
Dmytro Boutry, kurtarılan köylerin bölgenin kuzey kesiminde Dnipropetrovsk sınırında ve güney kesiminde yoğun bombardımana tabi tutulan Mykolaiv bölgesi sınırında yer aldığını söyledi.
Geri alınan köylerden bazıları “% 90 yok edildi ve hala sürekli ateş altında” diye ekledi. Bölgedeki insani durumu “kritik” olarak nitelendirerek, yetkililerin hala bölgede bulunanlara “daha güvenli bölgelere tahliye” çağrısında bulunduğunu yineledi.
Şubat ayı sonlarında başlatılan işgalin ilk günlerinde Rus birlikleri, 2014 yılında Moskova tarafından ilhak edilen Ukrayna yarımadası olan Kırım’ı çevreleyen bu stratejik bölgenin neredeyse tamamını ele geçirdi.
Ancak son haftalarda, Batı tarafından sağlanan uzun menzilli topçu teslimatlarıyla desteklenen Ukrayna ordusu bir karşı saldırı başlattı.
Kiev güçleri Rus depolarına ve askeri mevzilerine yönelik saldırılar düzenledi ve Kherson kentinde Moskova birlikleri için önemli tedarik yolları olarak hizmet veren köprülere hasar verdi.
Geçen ay bir Ukraynalı yetkili, Kherson bölgesinin Eylül ayına kadar Ukrayna kuvvetleri tarafından geri alınacağına söz verdi.
Rus kuvvetleri 3 Mart’ta bölgenin başkenti Kherson’u ele geçirdi. İşgal başladıktan sonra Rusların eline geçen ilk büyük şehir oldu.
3. Ukrayna’nın güney saldırıları Rusya’nın doğu harekatını ‘yavaşlatıyor’
AP tarafından aktarılan uzmanlara göre, Rusya’nın doğu Donbas bölgesindeki yavaş ilerlemesi, Ukrayna’nın Rus işgali altındaki güneydeki toprakları geri almayı amaçlayan artan karşı saldırılarıyla tehlikeye giriyor.
Ukraynalı askeri analist Oleh Zhdanov, Kiev’in güneydeki saldırıları hızlandırarak Rusya’yı güçlerini yaymaya zorladığını kaydetti.
Zhdanov, “Rus askeri komutanlığı bir ikilemle karşı karşıya kaldı: Donetsk bölgesinde taarruza geçmeye çalışmak veya güneyde savunma inşa etmeye çalışmak” dedi. “Uzun bir süre boyunca her iki görevi de aynı anda yerine getirmeleri zor olacak.”
Kiev merkezli bir düşünce kuruluşu olan Razumkov Merkezi’nden Mykola Sunhurovsky, Batı silahlarının Ukrayna’nın yeteneklerini artırdığını ve ön hatların çok gerisindeki hedeflere yüksek derecede hassasiyetle ulaşmasını sağladığını söyledi.
Ukrayna, 80 kilometre menzile sahip yaklaşık bir düzine Amerikan yapımı HIMARS çoklu roketatar aldı ve bunları Rus mühimmat depolarını vurmak için kullandı.
Sunhurovsky, “Bu ciddi bir avantaj” dedi. “Ukraynalılar, Rus depolarına, komuta merkezlerine, tren istasyonlarına ve köprülere hassas saldırılar düzenlemeye, lojistik zincirleri yok etmeye ve Rus askeri kapasitesini baltalamaya başladı.”
Ukrayna’nın mühimmat depolama sahalarına yönelik saldırıları, Rus ordusunu hazırlıksız yakalayarak, malzemeyi muharebe alanlarından uzaktaki dağınık yerlere taşımaya zorladı, tedarik hatlarını uzattı, Rusya’nın ateş gücündeki sınırını azalttı ve Rusya’nın doğudaki saldırısını yavaşlatmaya yardımcı oldu.
Stratejik bir danışmanlık firması olan Sibylline’in başındaki eski İngiliz tank komutanı Justin Crump, “Her şeyi daha küçük, daha dağınık stoklara götürmeleri gerekiyor” dedi. “Bunların hepsi Rusya’yı yavaşlatan gerçek tahriş ediciler.”
Crump, güneyde Ukrayna’nın büyük bir karşı taarruza uğrama ihtimalinin, Rusları güçlerinin bir kısmını doğudaki ana muharebe alanından başka yöne çekmeye zorlayarak Kiev’e yardımcı olduğunu kaydetti.
Crump, “Bu, Donbas saldırısını yavaşlatıyor” dedi. “Yani bir saldırı tehdidi bile şu anda Ukrayna için gerçekten başarılı oluyor.”
4. Rus bombardımanı devam ederken Donetsk tahliye çağrıları yenilendi
Ukrayna cumhurbaşkanlığı ofisi, son 24 saat içinde Donetsk bölgesinde Rus bombardımanında en az üç sivilin öldüğünü ve 16 kişinin de yaralandığını söyledi.
Donetsk Valisi Pavlo Kyrylenko, tüm sakinleri tahliye etme çağrısını tekrarladı. Özellikle bölgede kalan yaklaşık 52.000 çocuğun tahliye edilmesi gerektiğini vurguladı.
Harkov’da sabah saatlerinde Rus saldırısında iki kişi yaralandı. Biri otobüs beklerken yaralandı, diğeri ise bir apartmanın yakınında Rus mermisinin patlaması sonucu yaralandı.
Güneydeki Mykolaiv şehri de, bir tıbbi tesisin yakınında yangınları tetikleyen ve içinde ilaç ve yiyecek içeren bir insani yardım sevkiyatını yok eden tekrarlanan bombardımanla karşı karşıya kaldı.
Bölge valisi Vitali Kim’e göre, üç kişinin öldürüldüğünü söyleyen şehir Pazartesi günü yeniden yoğun bir şekilde bombalandı.
Telegram hesabında “Şehir yıkılıyor. Ama neyse ki çok az ölü, çok az yaralı var” dedi. Vali, “Her şey açık, dükkanlar açık” diye ekledi ve limanın “iki hafta içinde” yeniden açılmasını bile öngördüğünü söyledi.
Ukrayna’nın en zengin adamlarından biri olan tahıl tüccarı Oleksiy Vadatursky, Ukraynalı yetkililerin evine Rus füze saldırısının dikkatle hedeflendiğini söylediği hafta sonu Mykolaiv’de karısı Raissa Vadaturska ile birlikte öldürüldü. Zelenskyy, işadamını “Ukrayna’nın kahramanı” olarak nitelendirerek haraç ödedi.
AFP gazetecileri ayrıca doğu Ukrayna kasabası Bakhmut’un ağır Rus bombardımanını gördü. Yerel yetkililer Pazartesi günü yaptığı açıklamada, önceki gün Donetsk bölgesinde, ikisi Bakhmut’ta olmak üzere üç sivilin öldürüldüğünü ve 16 kişinin de yaralandığını söyledi.
5. Fransa, savaş suçları soruşturmasına yardımcı olması için Ukrayna’ya DNA laboratuvarı bağışlayacak, diyor Macron
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Fransa’nın Rus savaş suçlarıyla ilgili soruşturmalara yardımcı olmak ve vahşetlerin cezasız kalmamasını sağlamak için Kiev yetkililerine bir mobil DNA laboratuvarı bağışlayacağını söyledi.
Ukraynalı mevkidaşı Volodymyr Zelenskyy ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Macron, Odesa’dan tahıl taşıyan ilk geminin hareketini memnuniyetle karşıladı ve Avrupa’nın Ukrayna’nın deniz ve kara yoluyla tahıl ihracatını kolaylaştırmaya devam edeceğini söyledi.
İki lider, Emmanuel Macron’un Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İtalya Başbakanı Mario Draghi ile ziyaret ettiği 16 Haziran’daki Kiev’deki görüşmelerinden bu yana ilk görüşmelerinde bir buçuk saat telefonla görüştüler.
Elysée’ye göre, Fransa cumhurbaşkanı bir kez daha Zelenskyy’ye “askeri, insani ve ekonomik ihtiyaçları” hakkında soru sordu ve Fransa’nın Ukrayna silahlı kuvvetlerini Rusya’nın saldırganlığına direnmelerini sağlamak için desteklemeye devam etme isteğini doğruladı.
Ayrıca ayrıntılara girmeden Ukrayna’ya “kısa vadeli makroekonomik destek sağlamaya istekli olduğunu” da doğruladı.
Elysée, iki cumhurbaşkanının “Rus dezenformasyonuna karşı küresel ölçekte ortak çabalarını sürdürme konusunda anlaştılar” dedi.