Cumhurbaşkanlığı Hukuk Siyasetleri Konseyi tarafından Çankaya Köşkü’nde “Yeni Anayasa ve yargı” başlıklı toplantı yapıldı. DW Türkçe, birtakım yargı üyeleri ve akademisyenlerin de katıldığı basına kapalı olarak yapılan toplantının perde gerisine ulaştı. Edinilen bilgiye nazaran, toplantıda konuşan Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, Yargıçlar ve Savcılar Konseyi’nin (HSK) Yargıçlar Şurası ve Savcılar Şurası formunda ikiye ayrılacağını, fakat bakan ve yardımcısının yerinde kalacağını bildirdi. Toplantıda Anayasa Mahkemesi’nin Ulu Divan yetkisi de tartışıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Erdoğan’ın sık sık davette bulunduğu yeni anayasa konusunda çalışmalara sürat verildi. Cumhurbaşkanlığı Hukuk Siyasetleri Heyeti’nin organize ettiği “Yeni anayasa ve yargı” bahisli toplantıya, Hukuk Siyasetleri Konseyi Lider Vekili ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum ile Adalet Bakanı Bekir Bozdağ başkanlık yaptı.
Bekir Bozdağ’ın yeni yargı önerisi
Edinilen bilgiye nazaran, 4 Ekim’de düzenlenen toplantıda konuşan Adalet Bakanı Bozdağ, yeni anayasada HSK’nın Yargıçlar Konseyi ve Savcılar Konseyi formunda ikiye ayrılacağını bildirdi.
Ancak Bozdağ, heyetten Adalet Bakanı ve Yardımcısının çıkarılması görüşlerine ise karşı çıktı. Bozdağ, sistemin işleyişi açısından bakanın konseyde olması gerektiğini savundu.
Toplantıda, yargının üç sacayağından biri olan avukatların meseleleri da ele alındı. Bekir Bozdağ, savunma dokunulmazlığının da yeni anayasaya gireceğini bildirdi.
AYM’nin Büyük Divan yetkisi
Diğer yandan Anayasa Mahkemesi’nin Aziz Divan yetkisi de toplantıda tartışıldı. Aziz Divan yetkisinin AYM’den alınması görüşü öne çıkarken, bunun yerine AYM, Yargıtay ve Danıştay üyelerinden oluşacak yeni bir heyet oluşturulması gerektiği fikri öne çıktı. Lakin Adalet Bakanı Bozdağ ise bu bahiste görüş bildirmekten kaçındı.
TBB’nin önerileri
Toplantıya avukatları temsilen Türkiye Barolar Birliği Genel Sekreteri Veli Küçük de katıldı. Yargının meselelerine ait sekiz teklifte bulunan Avukat Veli Küçük, yargı bağımsızlığının hayata geçmesi için Anayasa’da yer alması gereken ögeleri söz etti.
Yargı bağımsızlığı kavramının “bağımsız yargı hakkı” olarak somutlaştırılması yahut bir yurttaş hakkı olarak tanımlanmasını isteyen Küçük, mahkemelerin bağımsızlığını ve tarafsızlığını anayasal garantiye kavuşturacak düzenlemelere yer verilmesi gerektiğini kaydetti. Küçük, bu hususta atanma hali, vazife mühletleri, dış baskılara karşı garanti, bağımsız görünüm üzere ögeleri saydı.
Veli Küçük’ün TBB ismine lisana getirdiği öbür teklifler ise şöyle:
- Mahkemelerin bağımsız ve tarafsızlığının, uyuşmazlık tahlil yerleri ve buralarda vazife alan uygulayıcılar bakımından da geçerli olması.
- Masumiyet karinesine, lekelenmeme hakkına, makul müddette yargılanma hakkına, gerekçeli karar hakkına, olağan ve harikulâde kanun yolları imkânlarına Anayasal seviyede yer verilmesi.
- HSK üzerinden yürütmenin tesirinin kaldırılması, Adalet Bakanı yahut yardımcısı yahut müsteşarının Kurul’da oy hakkı olmaması.
- HSK kararlarına karşı yargı yolunun açılması.
- Bağımsız savunmanın temsilcisi avukatların, yargının kurucu ögeleri ortasında sayılması.
- “Avukatlık ve savunma dokunulmazlığı”na ait olarak hâkimlik ve savcılık teminatına benzeri bir düzenlemeye yer verilmesi.
